तुलु भाषा

मैथिली विकिपिडियासँ, एक मुक्त विश्वकोश
तुलु
Tulu
ತುಳು
बाजल जाइवाला  स्थान:भारत
आरम्भ:२००१ जनगणना
प्रयोग क्षेत्र:कर्नाटककसरागोड जिलाक तुलुनाडु क्षेत्र, केरल[१][२]आ अरब राष्ट्रसभ [३][४]
समुदाय:तुलुभा
मातृभाषी:१.९० मिलियन
भाषा परिवार:
द्रविड
लिपिकन्नड लिपि (वर्तमान अवस्थामे)[५]
तुलु लिपि (पहिने)
भाषा कोड:
आइएसओ ६३९-३tcy
भारतक मानचित्रमे तुलु भाषीसभ
Indic script
Indic script
इ पन्नामे हिन्दीक संग संगे अन्य भारतीय लिपिसभ अछि। पर्याप्त सफ्टवेयर समर्थनक अभावमे अहाँ अनियमित स्थितिमे स्वर वा मात्रासभ तथा संयोजक देख सकैत छी। आओरो...

तुलु भारतक कर्नाटक राज्यक पश्चिमी किनारमे अवस्थित दक्षिण कन्नड़उडुपी जिलासभ तथा उत्तरी केरलक किछ जगहमे प्रचलित भाषा छी ।[६] पहिने तुलु ब्राह्मण वैदिकसंस्कृत साहित्य लिखऽक लेल 'तिगलारी' नामक लिपिक उपयोग करैत छल । लेकिन बहुत कम साहित्य तुलु भाषामे भेटल अछि । मुदा आजुक समयमे एही लिपिक बुझ्निहार बहुत कम अछि । पुरान तिगलारी लिपि मलयालम लिपिसँ बहुत मिलैत अछि । आब तुलु लिखऽक लेल कन्नड़ लिपिक प्रयोग कएल जाइत अछि । ई पञ्च द्राविड भाषासभमेंसँ एक छी । दक्षिण कन्नड आ उडुपी जिलासभक अधिकांश लोकसभक मातृभाषा तुलु अछि । एहि कारण ई दुनु जिला सम्मिलित रूपसँ तुलुनाडु नामसँ जानल जाइत अछि । केरलक कासरगोड जिलासभमे सेहो बहुत लोक तुलु भाषा बजैत अछि ।[७]

कृतीसभ[सम्पादन करी]

तुलुक शैलीसभ[सम्पादन करी]

तुलुनाडु[सम्पादन करी]

कर्नाटकक मानचित्रमे प्राचीन अल्वाखेडा राज्य

किछ पुरान मलयालम कृतिसभक अनुसार जे क्षेत्र कासरगोडक चन्द्रगिरी नदी सँ लऽ उत्तर कन्नडक गोकर्णधरि व्यापित अछि ओ तुलुनाडु नामसँ जानाल जाइत अछि । मुदा आजुक तुलुनाडु दक्षिण कन्नड़उडुपी जिला धरि मात्र सीमित अछि । फेरो केरलक कासरगोड तथा महाराष्ट्रक मुम्बईथानेमे तुलु बाजनिहार बहुतेक लोक पाएल जाइत अछि ।

लिपि[सम्पादन करी]

बाह्य जडीसभ[सम्पादन करी]

सन्दर्भ सामग्रीसभ[सम्पादन करी]

  1. "Archived copy", मूलसँ १७ जनवरी २००८-मे सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २००९-०८-११  |deadurl= प्यारामिटर ग्रहण नै केलक (सहायता)
  2. [१] Archived 20 July 2008 at the Wayback Machine.[[]]
  3. "Serving Mangaloreans Around The World!", Mangalorean.Com, अन्तिम पहुँच २०१२-०५-२१ 
  4. "Dr Veerendra Heggade in Dubai to Unite Tuluvas for Tulu Sammelan", Daijiworld, Daijiworld Media, ९ अगस्त २००९। 
  5. "Indian Multilingualism, Language Policy" (PDF), मूलसँ २००५-०१-२७-मे सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २०१२-०५-२१  |dead-url= प्यारामिटर ग्रहण नै केलक (सहायता)
  6. "Indian Multilingualism, Language Policy" (PDF), मूलसँ २००५-०१-२७-मे सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २०१२-०५-२१  |dead-url= प्यारामिटर ग्रहण नै केलक (सहायता)
  7. "Language Family Trees: Dravidian, Southern", Ethnologue (16th ed.).

एहो सभ देखी[सम्पादन करी]