"धनुषा जिला" के अवतरणसभमे अन्तर

मैथिली विकिपिडियासँ, एक मुक्त विश्वकोश
No edit summary
Removing DHANUSHA.pdf, it has been deleted from Commons by Magog the Ogre because: Mass deletion of pages added by Zeetendra: Copyright violation and/o
पङ्क्त्ति ५५: पङ्क्त्ति ५५:
==जिलागत निर्वाचन क्षेत्र अन्तर्गत {{pagename}} कऽ नक्सा==
==जिलागत निर्वाचन क्षेत्र अन्तर्गत {{pagename}} कऽ नक्सा==
[[निर्वाचन आयोग (नेपाल)]] द्वारा निर्धारण कएल गेल, जिलागत निर्वाचन क्षेत्र अन्तर्गत {{pagename}} कऽ नक्सा नीचा देल गेल अछि।
[[निर्वाचन आयोग (नेपाल)]] द्वारा निर्धारण कएल गेल, जिलागत निर्वाचन क्षेत्र अन्तर्गत {{pagename}} कऽ नक्सा नीचा देल गेल अछि।
[[File:DHANUSHA.pdf|center|300px]] <ref>[http://http://www.election.gov.np/election/en/district-wise-constituency-map-154.html निर्वाचन आयोग नेपाल], निर्वाचन आयोग नेपाल कऽ आधिकारिक वेबसाइटमे उपलब्ध नक्सा.</ref>
<ref>[http://http://www.election.gov.np/election/en/district-wise-constituency-map-154.html निर्वाचन आयोग नेपाल], निर्वाचन आयोग नेपाल कऽ आधिकारिक वेबसाइटमे उपलब्ध नक्सा.</ref>





अन्तिम परिवर्तन ०९:२४, ३० मार्च २०१८

धनुषा जिला
Dhanusa District
क अवस्थिति
देश नेपाल
प्रदेशमध्यमाञ्चल
अञ्चलजनकपुर
भौगोलिक अवस्थितितराई
गाउँपालिका सङ्ख्या७२
नगरपालिका सङ्ख्या
सदरमुकामजनकपुर उपमहानगरपालिका
क्षेत्रफल
 • कुल११८० किमी (४६० वर्गमाइल)
जनसङ्ख्या
 (२०११)
 • कुल७,५४,७७७
 • घनत्व६४०/वर्ग किमी (१७००/वर्ग माइल)
समय क्षेत्रयुटिसी+५:४५ (नेपालक प्रमाणिक समय)
क्षेत्रीय सङ्केत०४१
मुख्य भाषासभमैथिली, नेपाली
वेबसाइटhttp://ddcsiraha.gov.np

धनुषा नेपालक मध्यमाञ्चल विकास क्षेत्रक जनकपुर अञ्चलमे अवस्थित घनाबस्ती होएसँ उर्वर जिला छी । नेपालक मध्यपूर्वक दक्षिणी भागमे भारतीय सीमासँ सटल रहैत सँ धनुषा जिला पूर्ण रूपमे नेपालक तराई प्रदेशमे पडैत अछि । नेपालक कूल भू-भागक ०.८०% भाग, कुल जनसङ्ख्याक २.९% ओगटि जनसङ्ख्याक क्रममे पाँचम् स्थानमे पडैवाला तथा विभिन्न ९३ जातजाति मिलल ई धार्मिक क्षेत्रसँ अपना भितर भौगोलिक, सामाजिक तथा सांस्कृतिक विविधतासँ ई जिलाक देश विदेशमे परिचित केनए अछि । भारतक सीमावर्ती शहर जयनगरधरि पहुँचेवाला नेपालक एकमात्र रेलसेवासँ सेहो ई जिलाक महत्वक बढेने अछि ।

जिलाक नामाकरण

किम्बदन्ती एवं धर्मग्रन्थसभक अनुसार त्रेता युगमे प्रजासभक अनिकालसँ मुक्ति दिलाबक लेल जनकवंशक वाईसौ राजा शीरध्वज स्वयम् हर जोतेल सुरु करैत काल भूमीसँ बालिका जानकी (सीता) उत्पन्न भेल छल । सर्वगुण सम्पन्न जानकीक विवाहक लेल स्वयंवर लैल ईच्छुक विभिन्न प्रदेशसँ आएल शक्तिसम्पन्न राजकुमारसभमे सँ शिवधनुष तोडि चढावेक लेल वरक रूपमे ग्रहण करैवाला राजा शीरध्वजक शर्तमे अयोध्यासँ आएल दशरथपुत्र रामचन्द्र छोडि कोई सफल नै भऽ सकल । मुद्दा रामचन्द्र ओ धनुष तोडि चढावैत काल अत्यधिक वजनक ओ धनुष खण्डीत होमईल पुगल । ओ धनुषक एक टुक्रा खसल स्थानके धनुषाधाम कहल जाइत अछि, एही स्थानक नामसँ जिलाक नाम धनुषा कहिक नामाकरण भेल पवैत अछि ।

इतिहास

धनुषा जिलाक धार्मिक सांस्कृतिक भौगालिक आर्थिक तथा सामाजिक व्यवस्था मानव सभ्यताक हरेक युग कालसँ प्रभावित भऽ परिष्कृत होएत आएल पवैत अछि । भारतमे रहल अयोध्याक राजकुमार रामचन्द्रसंग जानकीक विवाह पश्चात ई क्षेत्रक गरिमा अखनो उत्कर्षमे पहुँचल पवैत अछि । धनुषा जिलाक हालक स्वरूप कोशी सँ गण्डकी आ गङ्गासँ हिमालयधरि फैलल बृहत मिथिला प्रदेशक युगान्तमे कम होएत गेल छोट स्वरूप ही अछि कहिक कएल गेल अछि। किम्बदन्ती अनुसार पूर्व वैदिक युगमे मानव विहीन रहल ई क्षेत्रक अन्वेषण माथव विदेध केनए छल । मुखमे अग्नी लऽ ई वनसँ झांपल गेल अनकन्टार प्रदेशमे आवैत काल हुनकर मुखमे रहल अग्नी बाहर आवि सम्पूर्ण वनक विनाश भेलाक पश्चात एतय मानव बसोवास शुरु भेल छल । त्रेतायुगमे राजा जनकक विद्वता आ जानकीक धार्मिक सम्लग्नताक कारण ई क्षेत्र दूर-दूरधरि प्रख्यात भेल पवैत अछि।

सत्रम् शताब्दीक शुरुमे भारतसँ महात्मा सुरदासक आगमन पश्चात ई क्षेत्रक इतिहासमे सफा होएत गेल देखल गेल जाइत अछि । किम्बदन्ती अनुसार जानकीक जन्मस्थानक खोजीमे महात्मा सुरदास घुमैत काल एकदिन राति सपनामे जानकी स्वयम् प्रकट भऽ सुरदासक ओ स्थान देखेने छल । ओही बखत सुरदास ओ स्थानमे खन्ती गाडि चिन्ह लगाकऽ जानकीक प्रतिस्थापित कएने छल। राज्यसभक उदय विलय क्रमसँगे ई प्रदेशक शासक भौगोलिक सीमा परिवर्तन होएत गेल। नेपाल एकीकरण होएसँ पहिने ई प्रदेश मकवानपुर राज्यक अधीनमे छल। मकवानपुरक राजा मानिक सेन जानकी मन्दिरक लेल १४०० बिघा जमीन उपलब्ध कएने छल। वि.सं. १८८२ मे अमरसिंह थापा प्यागोडा शैलीमे राममन्दिरक निर्माण कएने छल तँ वि.सं. १९५०मे टिकमगढकी महारानी वृषभानु देवी ९ लाख रूपैयाँ लगाक हालक भव्य मुगलकालीन शैली झलकेवाला जानकी मन्दिर निर्माण करेने छल। हालक धनुषा जिला धार्मिक ऐतिहासिक मिथिला प्रदेशक छोट भू-भाग ओगटने होएतो ई जिला ई प्रदेशक बीचक रूपमे रहल पवैत अछि।

भौगोलिक अवस्थिति

  • अक्षांश: उत्तरी २५.३५" सँ उत्तरी २७.५" धरि
  • देशान्तरः पूर्वी ८५.५" सँ पूर्वी ८६.२" धरि
  • उचाई:-
  • सिमाना:- पूर्व-सिराहा जिला, पश्चिम-महोत्तरी जिला, उत्तर-सिन्धुली जिला आर दक्षिण- भारतक बिहार प्रदेश
  • क्षेत्रफल:- १,१९० वर्ग किलोमिटर
  • अवस्थिति:- तराई प्रदेश
  • औषत लम्बाई:- उत्तर-दक्षिण ४५.२७ किलोमीटर
  • औषत चौडाई:- पूर्व-पश्चिम २७.४७ किलोमीटर
  • अधिकतम लम्बाई:- ५८ किलोमीटर
  • न्युनतम लम्बाई:- ३९ किलोमीटर
  • अधिकतम चौडाई:- ३४ किलोमीटर
  • न्युनतम चौडाई:- २२ किलोमीटर

जिलागत निर्वाचन क्षेत्र अन्तर्गत धनुषा जिला कऽ नक्सा

निर्वाचन आयोग (नेपाल) द्वारा निर्धारण कएल गेल, जिलागत निर्वाचन क्षेत्र अन्तर्गत धनुषा जिला कऽ नक्सा नीचा देल गेल अछि। [१]


सन्दर्भ सामग्रीसभ

  1. निर्वाचन आयोग नेपाल, निर्वाचन आयोग नेपाल कऽ आधिकारिक वेबसाइटमे उपलब्ध नक्सा.

एहो सभ देखु