कर्नाटक

मैथिली विकिपिडियासँ, एक मुक्त विश्वकोश
कर्नाटक
Karnataka
कर्नाटक Karnatakaक आधिकारिक लोगो
कर्नाटकक नक्साक अवस्थिति
कर्नाटकक नक्सा
निर्देशाङ्क (Bangalore): १२°५८′N ७७°३०′E / १२.९७°N ७७.५०°E / 12.97; 77.50निर्देशाङ्क: १२°५८′N ७७°३०′E / १२.९७°N ७७.५०°E / 12.97; 77.50
देश भारत
स्थापना१ नवम्बर १९५६
(मैसुर राज्यक रूपमे)
राजधानी
पैग शहर
बेङ्गलोर
जिला
सरकार
 • अङ्गकर्नाटक सरकार
 • गभर्नरभजुभाई भाला
 • मुख्यमन्त्रीएचडी कुमारस्वामी (जनता दल (एस))
 • उपमुख्यमन्त्रीजी परमेश्वर (काङ्ग्रेस)
 • विधानसभादुईसदनीय
 • १५म् लोकसभाराज्य सभा १२
लोक सभा २८
क्षेत्रफल
 • कुल१९१७९१ किमी (७४०५१ वर्गमाइल)
 • क्रम७म्
उच्चतम उचाइ
१९२५ मिटर (६३१६ फिट)
न्यूनतम उचाइ
० मिटर (० फिट)
जनसङ्ख्या
 (२०११)[२]
 • कुल६,११,३०,७०४
 • क्रम८म्
 • घनत्व३२०/वर्ग किमी (८३०/वर्ग माइल)
वासिन्दाकन्नडिगा
कुग्राउ (२०१८-१९)
 • कूल
 • प्रति व्यक्ति१,७४,५५१ (युएस$२,६३५.१३)
समय क्षेत्रयुटिसी+०५:३० (भारतीय मानक समय)
आइएसओ ३१६६ सङ्केतIN-KA
सवारी दर्ताKA
आधिकारिक भाषासभकन्नड[५]
एचडिआई (२०१७)वृद्धि ०.६८२[६] मध्य · १८म्
साक्षरता (२०११)७५.३६%[७]
लैङ्गिक अनुपात (२०११)९७३ /१००० [७]
वेबसाइटkarnataka.gov.in
कर्नाटकक प्रतीक
प्रतीकगन्दाबेरुन्दा[८]
गीतजय भारत जननीय तनुजते[९]
जन्तुभारतीय हाथी[१०]
पक्षीनीलकण्ठ पक्षी[१०]
फूलकमल[१०]
गाछवृक्षचन्दन[१०]

कर्नाटक (कन्नड: ಕರ್ನಾಟಕ), दक्षिण भारतक एकटा राज्य थीक । अहि राज्यक गठन १ नवम्बर, १९५६ कें राज्य पुनर्गठन अधिनियमक अधीन कएल गेल छल । पहिने ई मैसूर राज्य कहबैत छल । सन् १९७३ मे पुनर्नामकरण क' एकर नाम कर्नाटक कयल गेल छल । एकर सीमा पश्चिम मे अरब सागर, उत्तर-पश्चिम मे गोआ, उत्तर मे महाराष्ट्र, पूर्व मे आन्ध्र प्रदेश, दक्षिण-पूर्व मे तमिलनाडु आ दक्षिण मे केरल सँ जुड़ल अछि । एकर कुल क्षेत्रफल ७४,१२२ वर्ग मील (१,९१,९७६ वर्ग किमी) अछि, जे भारतक कुल भौगोलिक क्षेत्रफलक ५.८३% होइछ । एखन धरि कुल २९ जिलासभक सङ्ग ई राज्य आठम् सभसँ पैघ राज्य थीक । राज्यक आधिकारिक आ' सर्वाधिक बाजल जायवला भाषा कन्नड़ थीक ।

इतिहास[सम्पादन करी]

भूगोल[सम्पादन करी]

सन्दर्भ सामग्रीसभ[सम्पादन करी]

  1. "Protected Areas of India: State-wise break up of Wildlife Sanctuaries" (PDF)Wildlife Institute of India। Government of India। मूल (PDF)सँ 24 October 2016 कऽ सङ्ग्रहित। अन्तिम पहुँच 24 August 2016 {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help)
  2. "Figures at a glance" (PDF)2011 Provisional census data। Ministry of Home Affairs, Government of India। मूल (PDF)सँ 24 October 2011 कऽ सङ्ग्रहित। अन्तिम पहुँच 17 September 2011 {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help)
  3. "Karnataka Budget 2018-19" (PDF)Karnataka Finance Deptमूल (PDF)सँ 16 March 2018 कऽ सङ्ग्रहित। अन्तिम पहुँच 15 March 2018 {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help)
  4. "MOSPI Gross State Domestic Product"Ministry of Statistics and Programme Implementation। 3 August 2018।
  5. 50th Report of the Commission for Linguistic Minorities in India. प॰ 123. Archived from the original on 8 July 2016. https://web.archive.org/web/20160708012438/http://nclm.nic.in/shared/linkimages/NCLM50thReport.pdf. 
  6. "Sub-national HDI - Area Database"Global Data Lab (अंगरेजीमे)। Institute for Management Research, Radboud University। अन्तिम पहुँच 25 September 2018
  7. ७.० ७.१ "Census 2011 (Final Data) - Demographic details, Literate Population (Total, Rural & Urban)" (PDF)planningcommission.gov.in। Planning Commission, Government of India। अन्तिम पहुँच 3 October 2018
  8. Shankar, Shiva (7 February 2018)। "State flag may be a tricolour with Karnataka emblem on white"The Times of IndiaThe Times Group
  9. "Poem declared 'State song'"The HinduThe Hindu Group। 11 January 2004।
  10. १०.० १०.१ १०.२ १०.३ Huq, Iteshamul, सं (2015). "Introduction" (enमे). A Handbook of Karnataka (Fifth संस्करण). Karnataka Gazetteer Department. प॰ 48. http://www.karnataka.gov.in/Gazetteer/Publications/Special%20Publications/A%20Hand%20Book%20of%20Karnataka%202015/Chapter%2001%20Introduction.pdf. 
राज्यक राजपत्र ओ आन आधिकारिक ओ मान्यता-प्राप्त विश्वसनीय प्रकाशन

बाह्य संयोजन सभ[सम्पादन करी]

एहो सभ देखी[सम्पादन करी]