राष्ट्रिय तापविद्युत निगम लिमिटेड

मैथिली विकिपिडियासँ, एक मुक्त विश्वकोश
राष्ट्रीय तापविद्युत निगम लिमिटेड
NTPC Ltd.
आधिकारिक नाम
राष्ट्रीय ताप विद्युत निगम लिमिटेड
भुतपूर्व
National Thermal Power Corporation Ltd.
सार्वजनिक क्षेत्र के उपक्रम
सार्वजनिक कम्पनी
Traded asबिएसई: 532555
आकृति:NSE
BSE SENSEX Constituent
CNX Nifty Constituent
ISININE733E01010
उद्योगविद्युतीय उपयोगिता
स्थापना७ नवम्बर १९७५; ४८ वर्ष आगा (१९७५-११-07)
मुख्यालयNTPC Bhawan, SCOPE Complex, Institutional Area, Lodhi Road, ,
India[१]
सेवा क्षेत्र
भारत
मुख्य लोकनि
गुरदीप सिंह (अध्यक्ष आ एमडी)[२]
सेवाविद्युत उत्पादनवितरण
प्राकृतिक ग्यास अन्वेषण, उत्पादन, परिवहन आ वितरण
Revenueवृद्धि७९,३४२.३० करोड (युएस$११.९८ बिलियन)[३] (2016-17)
वृद्धि१२,३८७.९० करोड (युएस$१.८७ बिलियन)[३]
कूल सम्पतिवृद्धि२,३६,५७७.४९ करोड (युएस$३५.७२ बिलियन) (२०१७)[३]
कर्मचारी सङ्ख्या
२२,१२४[४] (September 2017)
वेबसाइटntpc.co.in

एनटीपीसी लिमिटेड (पूर्व नाम - राष्ट्रिय तापविद्युत निगम) भारतक सभसँ पैग विद्युत उत्पादक कम्पनी छी। सन् २०१६ के लेल विश्‍व के २००० सभसँ पैग कम्पनीसभमे एनटीपीसी के ४००हम स्‍थान अछि। मई, २०१० मे एनटीपीसी ई प्रतिष्ठा प्राप्त करै वाला सम्मानित चारिटा कम्पनीसभमे सँ, एक महारत्न कम्पनी बनि गेल। ई भारत के सार्वजनिक क्षेत्र के कम्पनी अछि जे मुम्बई स्टक विनिमय (Bombay Stock Exchange) मे पञ्जीकृत अछि। एहीमे वर्तमान मे भारत सरकार के हिस्सा ८९.५% अछि। एकर स्थापना ०७ नवम्बर १९७५ मे भेल छल।

कम्पनी के कुल संस्‍थापित क्षमता ५०,७५० मेगावाट (संयुक्‍त उद्यम सहित) अछि जाहिमे पूरे भारत मे स्थित १९ कोइला आधारित आ ७ गैस आधारित स्‍टेशन शामिल अछि। संयुक्‍त उद्यम के अन्तर्गत ९ स्‍टेशन कोइला आधारित अछि तथा ११ अक्षय ऊर्जा परियोजनासभ सेहो अछि। कम्पनी वर्ष २०३२ धरि १,२८,००० मेगावाट के स्थापित विद्युत् क्षमता पैदा करवाक लक्ष्य रखने अछि। ई क्षमता मे विविध मिश्रित ईन्धन होएत जाहिमे ५६% कोइला, १६% गैस, ११% परमाणु ऊर्जा, आ हाइड्रो सहित १७% नवीकरणीय ऊर्जा स्रोत होएत। वर्ष २०३२ धरि, गैर जीवाश्म ईन्धन आधारित उत्पादन क्षमता एनटीपीसी के पोर्टफोलियो के लगभग ३०% होएत।

कम्पनी मे कुल राष्‍ट्रीय क्षमता के १७.७३ प्रतिशत हिस्‍सेदारी अछि, ई उच्‍च दक्षता पर अपन ध्‍यान केन्द्रित करै के कारण कुल विद्युत उत्‍पादन मे २५.९१ प्रतिशत के योगदान दैत अछि।

एनटीपीसी के मुख्य काम तापविद्युत संयन्त्र के प्रौद्योगिकी, निर्माण एवं सञ्चालनमे अछि। ई भारत एवं विदेश के विद्युत उत्पादक कम्पनीसभक प्राविधिक सलाह सेहो दैत अछि।

एनटीपीसी के जखन उत्तर प्रदेश मे सिङ्गरौली मे पहिल पिटहैड सुपर थर्मल पावर प्रोजेक्ट के निर्माण शुरू भेल ओ दिन सँ आई धरि एनटीपीसी एक लम्बा दूरी तय केनए अछि।

इतिहास[सम्पादन करी]

१९७५ सँ १९९४[सम्पादन करी]

१९९५ सँ २००४[सम्पादन करी]

२००५ के पेश करै के लेल[सम्पादन करी]

सञ्चालन[सम्पादन करी]

एनटीपीसी गाछसभ आ ओकर क्षमता[सम्पादन करी]

कोइला आधारित थर्मल पावर प्लान्ट्स[सम्पादन करी]

कोयला आधारित (जेवी के माध्यम सँ स्वामित्व)[सम्पादन करी]

ग्यास आधारित थर्मल पावर प्लान्ट्स[सम्पादन करी]

ग्यास आधारित (जेवी के माध्यम सँ स्वामित्व)[सम्पादन करी]

हाइड्रो-इलेक्ट्रिक पावर प्लान्ट्स[सम्पादन करी]

सौर फोटोवोल्टेइक पावर प्लान्ट्स[सम्पादन करी]

पवन ऊर्जा[सम्पादन करी]

भविष्य के लक्ष्य[सम्पादन करी]

लिस्टिङ्ग आ शेयरहोल्डिङ्ग[सम्पादन करी]

कर्मचारी[सम्पादन करी]

आलोचना[सम्पादन करी]

एनटीपीसी संयन्त्र[सम्पादन करी]

कोयला आधारित[सम्पादन करी]

१५ कोयला आधारित विद्युत संयन्त्रसभक साथ एनटीपीसी देशमें सभसँ पैग तापीय विद्युत उत्पा‍दन कम्पनी छी। कम्पनी मे कोयला आधारित संस्थापित क्षमता २५,८७५ मेगावाट अछि।

क्र.स. स्थान राज्य कमीशन क्षमता (मेगावाट)
सिङ्गरौली उत्तर प्रदेश २०००
कोरबा छत्तीसगढ २६००
रामागुन्डम आन्ध्र प्रदेश २६००
फरक्का पश्चिम बङ्गाल २१००
विन्ध्याचल मध्य प्रदेश ३२६०
रिहन्द उत्तर प्रदेश २०००
कहलगाँव बिहार २३४०
एनटीसीपीपी उत्तर प्रदेश १८२०
तालचर कनिहा उडीसा ३०००
१० ऊंचाहार उत्तर प्रदेश १०५०
११ तालचर थर्मल उडीसा ४६०
१२ सिम्हाद्री आन्ध्र प्रदेश १५००
१३ टान्डा उत्तर प्रदेश ४४०
१४ बदरपुर दिल्ली ७०५
१५ सीपत -II छत्तीसगढ १०००

ग्यास / तरल ईन्धन आधारित[सम्पादन करी]

एनटीपीसी के संयुक्त ग्यास आधारित कमीशन क्षमता ३९५५ मेगावाट अछि।

क्र.स. स्थान राज्य कमीशन क्षमता (मेगावाट)
अन्ता राजस्थान ४१३
ओरैया उत्तर प्रदेश ६५२
कवास गुजरात ६४५
दादरी उत्तर प्रदेश ८१७
झानौर – गान्धार गुजरात ६४८
राजीव गान्धी सीसीपीपी कायमकुलम केरल ३५०
फरीदाबाद हरियाणा ४३०

हाइड्रो आधारित[सम्पादन करी]

एनटीपीसी एक सन्तुलित संविभाग के लेल हाइड्रो आधारित विद्युत परियोजना के विकास पर दीर्घकालिक स्थिरता के लेल जोड देनए अछि| ई दिशा मे पहिल कदम कोलडैम हाइड्रो आधारित विद्युत परियोजना पर हिमाचल प्रदेश के बिलासपुर जिल्ला मे सतलुज नदी पर निवेश करि के लेल गेल छल| अन्य निर्माणाधीन हाइड्रो आधारित विद्युत परियोजना तपोवन विष्नुगाड अछि| ई सभ परियोजनासभक निर्माणाधीन गतिविधिसभ पूरे जोड पर अछि|

क्र.स. स्थान राज्य कमीशन क्षमता (मेगावाट)
कोलडैम हिमाचल प्रदेश ८००
तपोवन विष्नुगाड उत्तराखंड ५२०
सिङ्रौली सीडब्लू निर्वहन (लघु हाइड्रो) उत्तर प्रदेश

सन्दर्भ सामग्रीसभ[सम्पादन करी]

  1. "Contact Us - NTPC"www.ntpc.co.inमूलसँ 2018-04-16 कऽ सङ्ग्रहित। अन्तिम पहुँच 2018-02-09 {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  2. "Board of Directors - NTPC"www.ntpc.co.inमूलसँ 2019-08-25 कऽ सङ्ग्रहित। अन्तिम पहुँच 2018-02-09 {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  3. ३.० ३.१ ३.२ "Annual Report"Ntpc.co.in/annual-reports/7452/download-complete-annual-report-2016-17मूलसँ 2017-12-01 कऽ सङ्ग्रहित। अन्तिम पहुँच 2017-12-11 {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  4. "Human Resources"Ntpc.co.in/en/about-us/human-resourcesमूलसँ 2017-12-08 कऽ सङ्ग्रहित। अन्तिम पहुँच 2017-12-11 {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)

बाह्य जडीसभ[सम्पादन करी]

एहो सभ देखी[सम्पादन करी]