आचेह

मैथिली विकिपिडियासँ, एक मुक्त विश्वकोश
आचे
Other प्रतिलेखन(सभ)
 • जावीاچيه دارالسلام
आचेक आधिकारिक छाप
उपनाम(सभ): 
सेरम्बी मेक्का
मेक्काक पिँढी
आदर्श वाक्य(सभ): 
"पन्चचिता"(संस्कृत)
"पाँच उद्देश्य"
Map indicating the location of Aceh in Indonesia
इन्डोनेसियाक नक्शामे आचे प्रदेश
निर्देशाङ्क: ५°३३′उ॰ ९५°१९′पू॰ / ५.५५०°N ९५.३१७°E / 5.550; 95.317निर्देशाङ्क: ५°३३′उ॰ ९५°१९′पू॰ / ५.५५०°N ९५.३१७°E / 5.550; 95.317
देश इन्डोनेसिया
स्थापना७ डिसेम्बर १९५६
राजधानी Banda Aceh
सरकार
 • अङ्गआचे क्षेत्रीय सरकार
 • गभर्नरइर्वान्दी युसुफ (आचे राष्ट्रिय पार्टी)
 • उप गभर्नरनोभा इरिअन्स्याह
क्षेत्रफल
 • कुल५८३७६.८१ किमी (२२५३९.४१ वर्गमाइल)
 • क्रम11th
उन्नतांश
१२५ मिटर (४१० फिट)
उच्चतम उचाइ
३४६६ मिटर (११३७१ फिट)
न्यूनतम उचाइ
० मिटर (० फिट)
जनसङ्ख्या
 (2016)
 • कुल५०,९६,२४८
 • क्रम14th
 • घनत्व८७/वर्ग किमी (२३०/वर्ग माइल)
  • क्रम20th
वासिन्दा(सभ)Acehnese
Warga Aceh (id)
Kawom Aceh (ace)
Demographics
 • जातीय समूहसभ70.65% आचेली
8.94% जाभाली
7.22% गयो
3.29% बताक
2.13% अलास
1.49% सिमेउलुए
1.40 Aneuk Jamee
1.11% तामिअाङ मले
1.04% सिङ्किल
0.74% मिनाङ्काबाउ[१]
 • ReligionIslam 98.19%
Christian 1.12%
Buddhism 0.16%
Catholic 0.07%
Hinduism 0.003% Confucianism 0.0008%
Others 0.006%
 • LanguagesIndonesian (official)
Acehnese (regional)
समय क्षेत्रयुटिसी+7 (समय)
पोस्टल कोड
23xxx, 24xxx
Area codes(62)6xx
आइएसओ ३१६६ सङ्केतID-AC
Vehicle signBL
GRP per capitaUS$ 2,239.49
GRP rank26th
एचडिअाई (2016)वृद्धि 0.700 (High)
एचडिअाई क्रम12th (2014)
Largest city by areaSubulussalam – १,२०६ वर्ग किलोमिटर (४६६ वर्ग माइल)
जनसङ्ख्याक अाधारमे पैग सहरबन्द आचे – (220,433 – 2010)
क्षेत्रफलक अाधारमे पैग रिजेन्सीपूर्वी अाचे रिजेन्सी – ६,२८६.०१ वर्ग किलोमिटर (२,४२७.०४ वर्ग माइल)
जनसङ्ख्याक अाधारमे पैग रिजेन्सीउत्तरी अाचे रिजेन्सी – (557,721 – 2014)
वेबसाइटGovernment official site

आचेह; (आचेली: आचे ([ʔaˈtɕɛh]); Jawi: اچيه‎; Dutch: Atjeh or Aceh) इन्डोनेसियाक एक प्रदेश छी। ई सुमात्रा टापुक उत्तरी भागमे रहल अछि । आचेहक राजधानी सहर बन्द आचेह छी। ई प्रदेश भारतक अन्डामान तथा निकोबार टापु नजदिक रहल अछि। ई दुई टापु आ आचेहक बिचमे अन्डामान समुद्र रहल अछि। आचेह मुस्लिम बाहुल्यता भेल प्रदेश छी। ई प्रदेशमे मुस्लिम समुदायक जनसङ्ख्या प्रतिसत इन्डोनेसियाभरमे सबसँ बहुत रहल अछि । हिमरक मुस्लिमसभ ओसभक कठोर परम्परा तथा कानुनक रूपमे चिनिएल सरिया पालना करै केने अछि ।[२]

ई क्षेत्रमे १० फरक-फरक समुदायक आदिवासी जनजातिसभ बसोबास करैत अछि। ई मध्ये सबसँग बहुत करीब ८०-९० प्रतिसत जनसङ्ख्या आचेली लोगसभ अछि। आचेहके इन्डोनेसियामे मुस्लिम समुदायक फैलावट सुरु भेल स्थानक रूपमे लेइत अछि।[३] तहिना दक्षिणपूर्वी एसियामे मुस्लिमसभक फैलावटक लेल मुख्य भुमिका निर्बाह केने छल । आचेहमे ओ समयमे रहल फन्सुर तथा लमुरी राज्यमे सन् १२५० सँ मुस्लिमसभ पुगल छल । सत्रौँ सताब्दीक सुरुवातदिश मुस्लिम राज्य आचेह (आचे सल्तनत) मलाक्का स्ट्रेट क्षेत्रक सबसँ धनि, शक्तिशाली तथा विकसित देशक रूपमे चिनैत छल । आचेह एेतिहासिक रूपमे स्वतन्त्र आ बाह्य शक्तिसँग डटेर सामना करैल सफल भेल छल । आचेहसभ डच साम्राज्यवादी मात्र नै भऽ इन्डोनेसियाली सरकारसँग सेहो राजनितिक स्वतन्त्रता कायम राखैल सफल छल।

आचेहमे प्रचुर मात्रामे खनिज तेल तथा प्राकृतिक ग्यासक खानिसभ रहल अछि । कुछ ई क्षेत्रमे विश्वक सबसँ बहुत प्राकृतिक ग्यासक भण्डारण रहल तथ्य अगा सारने अछि । इन्डोनेसियाका अन्य भूभागसभक तुलनामे ई क्षेत्रक लोगसभ धार्मिक रूपमे कट्टर भेल पावैत अछि। सन् २००४ मे हिन्द महासागरमे आएल भूकम्प आ विनाशकारी सुनामीक इपिसेन्टरसँ सबसँ नजिकक स्थान आचेह छल। उक्त प्राकृतिक विपत्तिका कारण ई प्रदेशक पश्चिमी किनारामे बहुत विनाश भेल छल । भूकम्पपछा आएल सुनामीक कारण बेपत्ता या मृत्यु भेल इन्डोनेसियालीसभक सङ्ख्या करीब एक लाख सत्तरी हजार पुगल छल । एहि प्राकृतिक प्रकोपक कारणसँ स्वतन्त्र आचेहक माग करैत इन्डोनेसियाली सरकारसभ हतियार युद्ध करै रहल समूह सरकारसँग वार्तामे आउवल वातावरण तयार भेल छल । फलस्वरूप सन् २००५ मे करीब २९ वर्षसँ युद्ध करै रहल गेराकान आचे मेर्देक (गाम) समूह इन्डोनेसियाली सरकारसँग शान्ति सम्झौता केलक।

सन्दर्भ सामग्रीसभ[सम्पादन करी]

  1. Aris Ananta; Evi Nurvidya Arifin; M. Sairi Hasbullah; Nur Budi Handayani; dan Agus Pramono (2015). Demography of Indonesia's Ethnicity. Institute of Southeast Asian Studies dan BPS – Statistics Indonesia. 
  2. Map of areas with Sharia influence in law.
  3. How An Escape Artist Became Aceh's Governor सङ्ग्रहित २००८-०८-०३ वेब्याक मेसिन, Time Magazine, 15 February 2007

बाह्य जडीसभ[सम्पादन करी]

एहो सभ देखी[सम्पादन करी]