आरजु राणा देउवा
आरजु राणा देउवा | |
---|---|
Arzu Rana Deuba | |
![]() डा. आरजु राणा देउवा | |
नेपालक परराष्ट्रमन्त्री | |
कार्यकाल १५ जुलाई २०२४ | |
राष्ट्रपति | राम चन्द्र पौडेल |
प्रधानमन्त्री | खड्गप्रसाद ओली |
पूर्वाधिकारी | नारायण काजी श्रेष्ठ |
परतिनिधि सभा सदस्य, समानुपातिक | |
कार्यकाल २२ दिसम्बर२०२२ | |
संविधान सभा सदस्य | |
कार्यकाल २००८–२०१७ | |
निर्वाचन क्षेत्र | समानुपातिक |
व्यैक्तिक विवरण | |
जन्म | ललितपुर, नेपाल | २६ जनवरी १९६२
राष्ट्रियता | नेपाली |
राजनैतिक दल | नेपाली काँग्रेस |
जीवनसाथी | शेरबहादुर देउवा |
मातृ शिक्षा प्रतिष्ठान | हिमाचल प्रदेश युनिभर्सिटी, पञ्जाब युनिभर्सिटी |
डा. आरजु राणा देउवा सन् १९९६ सँ नेपाली काँग्रेस पार्टीक सक्रिय सदस्य छी।[१] ओ वर्तमानमे नेपाल सरकारक परराष्ट्रमन्त्री छी। सन् २००० सँ नेपाली काँग्रेस पार्टीक सम्मेलन आ केन्द्रीय नेतृत्व मतदान समितिक सदस्य आरजु दश वर्षक धरि संविधान सभा आ नेपालक संसदक सदस्य सेहोरहल छली।[२]ओ नेपाल के संविधान कें लिखैत काल महिलासभक अधिकार जासूसी प्रजनन अधिकारसभ, समान नागरिक अधिकारसभ, समान सम्पत्ति अधिकारसभ आ महिलासभक विरुद्ध हिंसा, महिलासभक न्यायसंगत आ समान राजनीतिक प्रतिनिधित्व जेहन मुद्दाक सफलतापूर्वक पाछा केनए छल।[३]संविधान निर्माण समितिक सदस्य आ महिला संसदीय समन्वय समितिक अध्यक्ष बनलीह। देउबा एक लैङ्गिक कार्यकर्ता आ सामाजिक कार्यकर्ता छी जे नेपालमे महिला आ बच्चासभसँ जुड़लऽ गैरसरकारी सङ्गठनक स्थापना करिकें आरयूडब्ल्यूडीयूसी, साथी, एसएमएनएफ सहित सामाजिक आर लैङ्गिक आधारित शोध संस्थान समन्ता के स्थापना करलकै। समानता ओ आईयूसीएन के लेल दक्षिण आ पूर्वी एसिया के लेल निर्वाचित क्षेत्रीय पार्षद के रूप में काज केने छथि आ वर्तमानमें आईपीएक बोर्ड आ नई दिल्लीमे महात्मा गांधी शांति आ सतत विकास संस्थानमें कार्यरत छथि।
देउबा न॑ आईयूसीएन परिषद केरऽ जेंडर आरू जैव विविधता कार्यदल (जीवीटीएफ) के अध्यक्ष के साथ-साथ पर्यावरण, आर्थिक आरू सामाजिक नीति आयोग (सीईईएसपी) केरऽ सञ्चालन समिति के सदस्य आरू पर्यावरण विषय के सह-अध्यक्ष के रूप म॑ काम करलकै। सङ्घर्ष, आ सुरक्षा (TECS)। ओ आईयूसीएन काउंसिल के ब्यूरो मे सेहो काज केने छलीह। हुनी २००९ मँ आईयूसीएन-पाटा एसिया प्रशांत सम्मेलन मँ मुख्य वक्ता के रूप मँ आईयूसीएन के प्रतिनिधित्व करलकै आरू २०१० मँ जर्मनी के म्यूनिख मँ आईसीआईएमओडी आरू ओकरौ भागीदारौ द्वारा आयोजित पर्वत सम्मेलन मँ हिमालय प मुख्य वक्ता के रूप मँ भी करलकै। देउबा पुनः आईयूसीएन के रूप में चुनल गेलाह। आईयूसीएन विश्व संरक्षण कांग्रेस (डब्ल्यूसीसी) मे दक्षिण आ पूर्वी एसिया के क्षेत्रीय पार्षद | हुनका जेनेवा म॑ मानवाधिकार परिषद, मार्च २०१७ सहित विभिन्न अंतर्राष्ट्रिय मंचऽ प॑ वक्ता के रूप म॑ आमंत्रित करलऽ गेलऽ छै।
शिक्षा
[सम्पादन करी]देउबा हिमाचल प्रदेश विश्वविद्यालय के सेंट बेडेस कॉलेज स स्नातक केलनि। पञ्जाब विश्वविद्यालय सँ स्नातकोत्तर के डिग्री प्राप्त केलनि। ओ पीएचडी सेहो केलनि। में सङ्गठनात्मक मनोविज्ञान में पञ्जाब विश्वविद्यालय भारत से 1990 में |
राजनीतिक करियर
[सम्पादन करी]देउबा १९९६ सँ नेपालक नेपाली कांग्रेस पार्टीक सदस्य छथि। सन् २००० सँ नेपाली कांग्रेस पार्टीक अधिवेशन आ केन्द्रीय नेतृत्व मतदान समितिक सदस्य छथि। ओ दस वर्ष (2008-2017) धरि नेपालक संविधानसभा आ संसदक सदस्य छलीह। नेपालक संविधान लिखैत काल महिलाक अधिकार, विशेष रूप सँ प्रजनन अधिकार, समान नागरिक अधिकार, समान सम्पत्ति अधिकार, महिलाक विरुद्ध हिंसा, महिलाक समानतापूर्ण आ समान राजनीतिक प्रतिनिधित्व सभ स्तर पर विषयक अनुसरण केलनि
सामाजिक कार्य
[सम्पादन करी]देउबा नेपाल मे महिला आ बाल मुद्दा सं जुड़ल अनेक गैर सरकारी सङ्गठन (एनजीओ) के स्थापना केने छथि, जाहि मे शामिल अछि- साथी (1992) जे महिला के खिलाफ हिंसा के उन्मूलन पर काज करैत अछि; ग्रामीण महिला विकास आ एकता केंद्र (1995) जे मानव विकास कें सूचक सभ सं कम वाला क्षेत्रक मे काज करय छै; सुरक्षित मातृत्व नेटवर्क फेडरेशन (1996) जे प्रजनन स्वास्थ्य आ अधिकारक कें क्षेत्र मे काज करएयत छै; आरू समानता – इंस्टीट्यूट फॉर सोशल एंड जेंडर इक्वालिटी (1997) जे शोध आधारित सङ्गठन छै | देउबा अक्टूबर २००८ म॑ स्पेन केरऽ बार्सिलोना म॑ आयोजित ओकरऽ चारिम विश्व कांग्रेस के दौरान विश्व संरक्षण सङ्घ (IUCN) केरऽ क्षेत्रीय पार्षद के रूप म॑ चुनलऽ गेलऽ छेलै।देउबा आईयूसीएन केरऽ सर्वोच्च निर्णय लेबऽ वाला निकाय म॑ नेपाल स॑ चुनलऽ गेलऽ पहिलऽ उम्मीदवार छेकै। ओ आईयूसीएन (2008 – 2016) के लेल दक्षिण आ पूर्व एसिया के लेल निर्वाचित क्षेत्रीय पार्षद के रूप में दू कार्यकाल तक काज केलनि। वर्तमान म॑ हुनी आईपीएएस, अमेरिका (२०१४ जारी) आरू महात्मा गांधी इंस्टीट्यूट फॉर एजुकेशन फॉर पीस एंड सस्टेनेबल डेवलपमेंट केरऽ बोर्ड म॑ काम करी रहलऽ छै, जे भारत केरऽ नई दिल्ली म॑ स्थित यूनेस्को टाइप I संस्था छेकै (२०१४ जारी)। सुरक्षित मातृत्व के लेल व्हाइट रिबन एलायंस सं सेहो जुड़ल छथिन्ह. देउबा मानव अधिकार परिषद केरऽ ३४वां अधिवेशन (जिनेवा २०१७) म॑ रोकथाम योग्य मातृ मृत्यु दर आरू रोग आरू मानव अधिकारऽ प॑ चर्चा प॑ पैनल के सदस्य छेली।
पारिवारिक जीवन
[सम्पादन करी]हुनकर विवाह पूर्व प्रधानमंत्री आ नेपाली कांग्रेस पार्टीक अध्यक्ष शेरबहादुर देउबा सँ भेल अछि। हुनका बेटा जयवीर सिंह देउबा छनि | ओ नेपालक राजराणा परिवारक छथि आ श्री ३ जुधा शमशेर जंग बहादुर राणाक पोती छथि।
सन्दर्भ सामग्रीसभ
[सम्पादन करी]- ↑ Profile of Dr. Arzu Rana Deuba सङ्ग्रहित १६ अक्टुबर २००९ वेब्याक मेसिन
- ↑ "NepaliCongress.org- Nepali Congress Official website | Political party of Nepal", www.nepalicongress.org, अन्तिम पहुँच २०२०-०३-०६।[permanent dead link]
- ↑ "RUWDUC Kathmandu – "Unity For Women's Empowerment"" (en-USमे), मूलसँ २०२०-०२-१३ मे सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २०२०-०३-०६।
|dead-url=
प्यारामिटर ग्रहण नहि कएल (सहायता)