भानु अथैय्या

मैथिली विकिपिडियासँ, एक मुक्त विश्वकोश
भानु अथैय्या
Bhanu Athaiya
जन्म
भानुमती अन्नासाहेब राजोपाध्याय

(१९२९-०४-२८) २८ अप्रैल १९२९ (उमर ९४)
व्यवसायकस्ट्युम डिजाइनर
सक्रिय वर्ष१९५६-२००४
जीवनसाथी(सभ)सत्येन्द्र अथैय्या (तलाकसुद्दा, एखन विधवा)
बालबच्चाबेटी
पुरस्कार१९८२: बेस्ट कस्ट्युम डिजाइन: गान्धी
बेस्ट कस्ट्युम डिजाइन
१९९१: लेकिन...
२००२: लगान


भानुमती अन्नासाहेब राजोपाध्याय, बादमे भानु अथैया (मराठी: भानु अथैय्या; जन्म २८ अप्रिल १९२९), एकटा भारतीय पोशाक डिजाइनर छी, जे १०० सँ अधिक चलचित्रसभमे काम केनए अछि, १९५० के दशक सँ, चलचित्र निर्मातासभ जेना की गुरुदत्त, यश चोपड़ा, राज कपूर, आशुतोष गोवारिकर आओर अन्तर्राष्ट्रीय निर्देशकसभ जेना की कोनोरोईड रूक्स आओर रिचर्ड एटनबरो के सँगे काम केनए अछि।

जीवनी[सम्पादन करी]

अथैय्या कऽ जन्म महाराष्ट्र के कोल्हापुर मे भेल छल। ओ अन्नसाहेब आओर शान्ताबाई राजोपाध्याय सँ जन्म भेल सातटा बच्चासभमे सँ तेसर छल। अथैय्या के पिता, अन्नासाहेब एकटा चित्रकार छल। जबकी अथैय्या नौ साल कऽ छल, तखन हुनकर पिता के मृत्यु भऽ गेल छल।

करियर[सम्पादन करी]

अथैय्या अपन करियरक शुरुवात बम्बई के विभिन्न महिला पत्रिकासभक लेल 'इभ्स विकली' सहित एक फ्रीलांस फ्याशन इलुस्ट्रेटर के रूपमे केनए छल। बादमे जखन एकर सम्पादक एकटा बुटीक खोलने छल, तखन ओ अथैय्या के कपडा डिजाइन करए के प्रयास करवाक लेल कहलैन, ओकर बाद ओ कपडा डिजाइन करवाक लेल अपन स्वभाव के खोज केलक। एकटा डिजाइनर के रूप मे हुनकर सफलता बहुत जल्द ही हुनकर करियर के बाट बदलि देलक। हुनकर करियर गुरु दत्तक चलचित्रसभक लेल कपडा डिजाइन करए सँ शुरू भेल, जेकर शुरुवात सी.आई.डी. (१९५६) छल आओर ओ बहुत जल्द ही गुरुदत्त टीमक हिस्सा बनि गेल।

ओ चलचित्र सी. आई. डी. के साथ चलचित्र कस्ट्यूम डिजाइनर के रूपमे अपन शुरुवात केलक। १९५६ मे, आओर एकर बाद अन्य गुरु दत्त चलचित्रसभ जेना कि प्यासा (१९५७), चौधवी का चान्द (१९६०) आओर साहिब बीबी और गुलाम (१९६२) आएल। ५० साल के अपन करियर मे हुनका अनेकौं पुरस्कार मिलल अछि। ओ १९८२ कऽ चलचित्र, गान्धी मे अपन काम के लेल सर्वश्रेष्ठ कस्ट्यूम डिजाइन (जोन मोल्लो के साथ साझा) के लेल एकेडेमी पुरस्कार विजेता भेल छल। ओ एकेडेमी पुरस्कार जीतए वाली पहिल भारतीय बनल छल। ओ १९९१ मे आओर २००२ मे दुईटा राष्ट्रीय चलचित्र पुरस्कार सेहो जीतने छल।

मार्च २०१० मे, अथैय्या हार्पर कलिन्सद्वारा प्रकाशित अपन पुस्तक द आर्ट अफ कस्ट्यूम डिजाइन जारी केलक। १३ जनवरी २०१३ मे, अथैय्या दलाई लामाक पुस्तक के एक प्रति उपहारमे देनए छल।

२३ फरवरी २०१२ मे, ई बताओल गेल जे अथैय्या एकेडमी अवार्ड के द एकेडमी अफ मोशन पिक्चर आर्ट्स एण्ड साइन्सेज मे फिर्ता करवाक चाहए छल कियाकी हुनका लगए छल जे हुनकर निधन के बाद हुनकर परिवार ट्रफी नै ठिकसँ सम्भारि के राखि पावत। १५ दिसम्बर २०१२ मे, ई पुष्टि कएल गेल जे कि ट्रफी एकेडेमी मे फिर्ता आवि गेल छल।

पुरस्कार आओर नामाङ्कन[सम्पादन करी]

वर्ष अवार्ड चलचित्र परिणाम Ref.
१९८३
(५५हम)
एकेडेमी अवार्ड फोर बेस्ट कस्ट्युम डिजाइन गान्धी विजयी [१]
१९८३
(३६हम)
बाफ्टा अवार्ड फोर बेस्ट कस्ट्युम डिजाइन गान्धी नामाङ्कित [२]
१९९१
(३८हम)
नेशनल फिल्म अवार्ड फोर बेस्ट कस्ट्युम डिजाइन लेकिन... विजयी [३]
२००२
(१९हम)
नेशनल फिल्म अवार्ड फोर बेस्ट कस्ट्युम डिजाइन लगान विजयी [४]
२००९
(५४हम)
फिल्मफेयर लाइफटाइम अचिभमेन्ट अवार्ड विजयी [५]
२०१३
(४हम)
लाडली लाइफटाइम अचिभमेन्ट अवार्ड विजयी [६]

फिल्मोग्राफी[सम्पादन करी]

वर्ष शीर्षक
२००४ स्वदेश
२००१ लगान: वन्स अपअन अ टाईम इन इण्डिया
२००१ ध्यास पर्व
२००० डाक्टर बाबासाहेब अम्बेडकर
१९९५ प्रेम
१९९५ दी क्लाउड डूअर
१९९५ ओ डार्लिङ! ये है इण्डिया
१९९३ १९४२: ए लभ स्टोरी
१९९३ साहिबान
१९९२ परम्परा
१९९१ हिना
१९९१ अजूबा
१९९० लेकिन...
१९९० अग्निपथ
१९८९ चाँदनी
१९८८ हिरो हिरालाल
१९८७ काश
१९८६ सल्तनत
१९८५ राम तेरी गङ्गा मैली
१९८५ फासले
१९८५ सलमा
१९८५ यादों की कसम
१९८४ तरङ्ग
१९८३ रजिया सुल्तान
१९८३ पुकार
१९८२ गान्धी
१९८२ प्रेम रोग
१९८२ निकाह
१९८१ बीबी-ओ-बीबी: दी फन फिल्म
१९८१ होटेल
१९८१ रकी
१९८० इन्साफ का तराजु
१९८० अग्रीमेन्ट
१९८० दी बरनिङ ट्रेन
१९८० कर्ज
१९८० अब्दुल्लाह
१९७९ मीरा
१९७९ मिस्टर नटवरलाल
१९७९ सुहाग
१९७९ जानी दुश्मन
१९७८ सत्यम शिवम सुन्दरम
१९७८ कर्मयोगी
१९७८ शालिमार
१९७८ घर
१९७८ गङ्गा की सौगन्ध
१९७७ अलाप
१९७७ आइना
१९७७ अब क्या होगा
१९७६ उधार का सिन्दुर
१९७६ हेरा फेरी
१९७६ मेहबूबा
१९७६ नागिन
१९७६ आज का महात्मा
१९७६ चलते चलते
१९७६ दो अन्जाने
१९७५ आक्रमण
१९७५ काला सोना
१९७५ धरम करम
१९७५ प्रेम कहानी
१९७४ चोर मचाये शोर
१९७४ बिदाई
१९७३ धुन्द
१९७३ आज की ताजा खबर
1973 Keemat
1973 Anamika
1973 Bandhe Haath
1972 Siddhartha
1972 Dastaan
1972 Raaste Kaa Patthar
1972 Roop Tera Mastana
1972 Apna Desh
1972 Mere Jeevan Saathi
1971 Tere Mere Sapne
1971 Pyar Ki Kahani
1971 Aap Aye Bahaar Ayee
1971 Maryada
1970 Johny Mera Naam
1970 Himmat
1970 Khilona
1970 Mera Naam Joker
1970 Maa Aur Mamta
1969 Jeene Ki Raah
1969 Intaquam
1968 Brahmachari
1967 Anita
1967 Patthar Ke Sanam
1967 Hare Kanch Ki Chooriyan
1966 Amrapali
1966 Baharen Phir Bhi Aayengi
1966 Mera Saaya
1966 Teesri Manzil
1966 Budtameez
1965 Guide
1965 Janwar
1965 Kaajal
1965 Waqt
1965 Mere Sanam
1964 Dulha Dulhan
1964 Leader
1962 Sahib Bibi Aur Ghulam
1961 Ganga Jamuna
1960 Chaudhvin Ka Chand
1959 Dil Deke Dekho
1959 Kaagaz Ke Phool
1959 Kavi Kalidas
1957 Pyaasa
1956 C.I.D.

सन्दर्भ सामग्रीसभ[सम्पादन करी]

  1. "The 55th Academy Awards (1983) Nominees and Winners"Academy of Motion Picture Arts and Sciences। अन्तिम पहुँच 2013-05-02
  2. "Film in 1983 - BAFTA Awards"British Academy of Film and Television Arts। अन्तिम पहुँच 2013-05-02
  3. "38th National Film Awards"Directorate of Film Festivalsमूलसँ 2013-11-05 कऽ सङ्ग्रहित। अन्तिम पहुँच 2013-05-03
  4. "49th National Film Awards"Directorate of Film Festivalsमूलसँ 2013-12-24 कऽ सङ्ग्रहित। अन्तिम पहुँच 2013-05-03
  5. "Filmfare: 'Jodha...' bags 5, Priyanka, Hrithik shine"The Times of IndiaThe Times Group। 1 March 2009। अन्तिम पहुँच 11 July 2013
  6. "NGO to honour Bhanu Athaiya with Lifetime Achievement award"The Times of IndiaThe Times Group। 21 January 2013। मूलसँ 27 May 2013 कऽ सङ्ग्रहित। अन्तिम पहुँच 11 July 2013 {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)

बाह्य जडीसभ[सम्पादन करी]

आकृति:AcademyAwardBestCostumeDesign 1981–2000 आकृति:FilmfareLifetimeAchievementAward


एहो सभ देखी[सम्पादन करी]