मकै

Zea mays 'Ottofile giallo Tortonese'

मकै (अङ्ग्रेजी:Maize) (/ˈmeɪz/ MAYZ) ऐतिहासिक अमेरिकी महाद्वीपमे विभिन्न प्रकारक घास बालीक वर्णशंकर स्वरूपमे विकसित भेल मानल जाइत अछि । ई विश्वमे सबसँ बेसी क्षेत्रफलमे लगाओल जाए वाला आ सबसँ बेसी उपभोग कएल जाए वाला फसलमे सँ एक छी । बहुउपयोगी, ई बाली सँ विभिन्न परिकार, तेल, ईंधन, चीनी, रक्सी आदि बनाओल जाइत अछि। अधिकतर लोक सभ ओकरा मक्खन वा पोलीका मक्खन खाए चाहै छथि । एहि तरहक मकई खयबामे स्वास्थ्यक लेल बहुत लाभ होइत अछि। मकामे प्रशस्त पोषक तत्व होइत अछि । मकईक सेवन मनुष्यक चेहरापर पड़ैबला दाग-धब्बाकेँ हटाबएमे आ बुढ़ारीसँ अलग करबामे सहायक भेला सँ संगहि हृदय, रक्त वाहिका आ कैंसरक रोगकेँ रोकएमे सेहो सहायक भऽ सकैत अछि । मकैामे विटामिन बी, पोटेशियम, फास्फोरस आ फलाम रहल अछि। पोटेशियम हृदयक क्षमता बढ़बैत अछि। मकामे विटामिन ई आ सेलेनियम सेहो अछि । सेलेनियम कें कैंसर कें रोकय मे मदद करएय कें क्षमता छै. मकईक दोसर क्षमता सेहो अछि। ताजा कलीला मकईमे कोशिकाकेँ पतनसँ बचाबय आ रक्तमे कोलेस्ट्रोलके मात्रा कम करबाक क्षमता होएत अछि। प्राग ऐतिहासिक अमेरिकि महाद्दिपमे बिभिन्न प्रकारके घास बालीके वर्णशंकर स्वरूपमे एकर विकाश होइके विश्वास करल ग्याल छि | ई संसारमे सबसे बेसी क्षेत्रफलमे लगाईल आर सबसे बेसी प्रयोग होइवाला बालीमे आबई छि | बहु उपयोगि ,ई बालीसे , बिभिन्न परिकारके, तेल, इन्धन, चीनी, आदि बनाबै छि|

विशेष रूप सँ, नेपाल मे मकई भुटेर वा आटा बना कऽ ढिंडो बना कऽ खाएल जाइत अछि । नेपालक मकै अनुसन्धान केन्द्र रामपुर, चितवनमे रहल अछि।