शेबरघन

मैथिली विकिपिडियासँ, एक मुक्त विश्वकोश
शेबरघन
شبرغان
City
शेबरघन अफगानिस्तानपर अवस्थित
शेबरघन
शेबरघन
अफगानिस्तानमे स्थान
शेबरघन West and Central Asiaपर अवस्थित
शेबरघन
शेबरघन
अफगानिस्तानमे स्थान
निर्देशाङ्क: ३६°३९′५४″उ॰ ६५°४५′०७.२″पू॰ / ३६.६६५००°N ६५.७५२०००°E / 36.66500; 65.752000निर्देशाङ्क: ३६°३९′५४″उ॰ ६५°४५′०७.२″पू॰ / ३६.६६५००°N ६५.७५२०००°E / 36.66500; 65.752000
Country अफगानिस्तान
प्रान्तजौजजान प्रान्त
उन्नतांश
२५० मिटर (८२० फिट)
जनसङ्ख्या
 (२००६)
 • City१,४८,३२९
 • सहरी
१,७५,५९९ [१]
 [२]
समय क्षेत्रयुटिसी+४:३० (अफगानिस्तानक मानक समय)

शेबरघन या शबरघन, जेकरा शेबिरघन आ शिबरघन सेहो कहल जाईत अछि, उत्तरी अफगानिस्तानमे जौजजान प्रान्तक राजधानी छी। शेबर्गन शहरक जनसंख्या १७५,५९९ अछि। एहिमे चारिटा जिला अछि आ कुल भूमि क्षेत्र ७,३३५ हेक्टर अछि। शेबरघानमे आवाससभक कुल संख्या १९,५११ अछि।

सन् २०२१ मे तालिबानक हमलाक समयमे तालिबान शहरमे नियन्त्रण हासिल करि लेलक।

स्थान[सम्पादन करी]

शेबरघान सारी पुल नदी केर किनारा, मजार-ए-शरीफसँ लगभग १३० किलोमिटर (८१ माईल) पश्चिममे राष्ट्रिय प्राथमिक रिङ्ग रोड पर स्थित अछि जे काबुल, पुली खुमरी, मजार-ए-शरीफ, शेबरघान, मेयमना, हेरात, कन्धार, गजनी, आ मैदान शार शेबरगान हवाई अड्डा शेबरगान आ अक्चा केर बीचमे स्थित अछि जे ई सभ केर जोडैत अछि।

व्युत्पत्ति[सम्पादन करी]

शहर केर नाम एकर शास्त्रीय फारसी नाम, शापोर्गनक अपभ्रंश अछि, जेकर अर्थ अछि "राजा शापुरक शहर"। शापुर दुईटा सासैनियन राजासभक नाम छल, जे दुनु पैघ संख्यामे शहर बसौलक। मुदा, शापुर प्रथम साम्राज्य केर पूर्वी प्रान्तसभक गभर्नर छल, आ एकर अधिक सम्भावना अछि जे ओ किछ महत्वपूर्ण शहरसभक बीच सडक मार्ग केर निर्माता अछि। एहिमे ईरानमे निशापुर आ बिशापुर आ पाकिस्तानमे पेशावर सम्मिलित अछि।


नृवंशविज्ञान[सम्पादन करी]

मेयमना केर पश्चात, शेबर्गन पूरे अफगानिस्तानमे दोसर सभसँ महत्वपूर्ण उज्बेक आ तुर्कमेन-प्रभुत्व बला शहर छी। तुर्कमेनिस्तान एकर अधिकांश निवासीसभ केर पहिल भाषा छी। शहरमे पैघ संख्यामे ताजिक, हजारा, पश्तून आ अरब रहैत अछि। सन् १८५६ मे, जे. पी. फेरियर लिखलक: "शेबर्गान एकटा शहर अछि जाहिमे १२,००० लोक रहैत अछि। उज्बेक बहुसंख्यक अछि।" सन् २०२० धरि अफगान सरकार केर क्षेत्रीय सहमति केर अनुसार तुर्कमेन्स अधिकांश निवासीसभ केर बनौलक।

शेबर्गन "अरब" सभ फारसी भाषी अछि, भले ही ओ धार्मिक कारणसभसँ अरब पहिचानक दाबी करैत अछि। पूर्वमे एहन अन्य फारसी आ पश्तो-भाषी "अरब" अछि, जे मजार-ए-शरीफ, खोल्म, कुन्दुज आ जलालाबादमे रहैत अछि। अरबक रूपमे ओकर आत्म-पहिचान बहुत हद धरि ओकर जनजातीय पहिचान पर आधारित अछि, आ वास्तवमे ई क्षेत्रक इस्लामी विजयक मद्देनजर ७म् आ ८म् शताब्दी केर अरब प्रवासन आ ई आ अन्य मध्य एसियाली स्थानसभ पर प्रवासनक दिश इंगित करि सकैत अछि।


इतिहास[सम्पादन करी]

भूमि उपयोग[सम्पादन करी]

जलवायु[सम्पादन करी]

अर्थव्यवस्था[सम्पादन करी]

सन्दर्भ सामग्रीसभ[सम्पादन करी]

  1. "The State of Afghan Cities report2015"मूलसँ 2015-10-31 कऽ सङ्ग्रहित।
  2. "Jawzjan" (PDF)