समान नागरिक संहिता

समान नागरिक संहिता वा समान आचार संहिता कऽ अर्थ एक धर्मनिरपेक्ष (सेक्युलर) कानून होइत अछि जे सभ पन्थ के लोगसभक लेल समान रूपसँ लागू होइत अछि।[१] दोसर शब्द में, अलग-अलग पन्थसभक लेल अलग-अलग सिभिल कानून नहि होनाए ही 'समान नागरिक संहिता' कऽ मूल भावना छि। समान नागरिक कानूनसँ अभिप्राय कानूनसभक ओहन समूहसँ अछि जे देश केरऽ समस्त नागरिकसभ (चाहे ओ कुनु पन्थ क्षेत्रसँ सम्बन्धित होए) पर लागू होइत अछि।[२] ई कुनु भी पन्थ जाति के सभ निजी कानूनसभसँ ऊपर होइत अछि।
समान नागरिकता कानून के अन्तर्गत आवै वाला मुख्य विषय ई छि-
- व्यक्तिगत स्तर,
- सम्पत्ति के अधिग्रहण आ सञ्चालनक अधिकार,
- विवाह, सम्बन्ध विच्छेद आ गोद लेनाए।
- समान नागरिक संहिता वाला पन्थनिरपेक्ष देश
विश्व केर अधिकतर आधुनिक देशसभमें एहन कानून लागू अछि। समान नागरिक संहितासँ सञ्चालित पन्थनिरपेक्ष देशसभक संख्या बहुत अधिक अछि:-जेना कि अमेरिका, आयरल्याण्ड, पाकिस्तान, बंगलादेश, मलेसिया, तुर्की , इन्डोनेशिया, सूडान, इजिप्ट, जेहन अनेकौं देश अछि जे समान नागरिक संहिता लागू केने अछि।
- भारतक स्थिति
भारतमें समान नागरिक संहिता लागू नहि अछि, मुद्दा भारतमें अधिकतर निजी कानून धर्म के आधार पर तय कएल गेल अछि।[३] हिन्दू, सिख, जैन आ बौद्ध केरऽ लेल एक व्यक्तिगत कानून छि, जखनकि मुसलमानसभ आ इसाइसभक लेल अपन कानून अछि। मुसलमानसभक कानून शरीअत पर आधारित अछि; अन्य धार्मिक समुदायसभक कानून भारतीय संसद के संविधान पर आधारित अछि।
सन्दर्भ सामग्रीसभ[सम्पादन करी]
- ↑ "समान नागरिक संहिता: पहल न होने के असल कारण", BBC News हिंदी, मूलसँ २ दिसंबर २०१७-मे सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ७ अप्रैल २०२०।
- ↑ "Triple Talaq: Ban this un-Islamic practice and bring in a uniform civil code", Hindustan Times, २२ नव॰ २०१७, मूलसँ ६ अगस्त २०१९-मे सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ७ अप्रैल २०२०।
- ↑ Modern Indian Family Law Archived 15 October 2013[Date mismatch] at the Wayback Machine.[[]] - by Werner Menski