चारमीनार

मैथिली विकिपिडियासँ, एक मुक्त विश्वकोश
चारमीनार
Charminar
చార్మినార్
چار مینار
धर्म
आवद्धताइस्लाम
स्थान
स्थानहैदराबाद, तेलङ्गाना, भारत
१७°२१′४२″N ७८°२८′२९″E / १७.३६१६३°N ७८.४७४६७°E / 17.36163; 78.47467निर्देशाङ्क: १७°२१′४२″N ७८°२८′२९″E / १७.३६१६३°N ७८.४७४६७°E / 17.36163; 78.47467
प्रदेशतेलङ्गाना (తెలంగాణా రాష్త్రం)
Administrationकुली कुतुब शाह
वास्तुकला
शैलीइस्लामिक वास्तुकला
कार्य सम्पन्नसन् १५९४
Specifications
Minaret(s)
Minaret height४८.७ मिटर (१६० फिट)
चारमीनार मर्मतक समयमे- अगस्त २०१६
दोसर मञ्जिला पर मस्जिद

चारमीनार, सन् १९५१ मे निर्मित एक मस्जिद आ धरोहर छी जे भारतक नव राज्य तेलङ्गानाक हैदराबाद शहरमे अवस्थित अछि । ई स्थान हैदराबादक विश्वव्यापी मुख्य कलाकृति छी जे समुचा भारतक अमूल्य धरोहरक सूचीमे सूचीकृत अछि । [१] चारमीनार मुसी नदीक किनारमे अवस्थित अछि ।[२] एकर पश्चिममे लाड बजार आ दक्षिणपश्चिममे पूर्ण ग्रेनाइटसँ निर्मित मक्का मस्जिद अवस्थित अछि ।[३] भारतक पुरातात्विक विभागद्वारा जारी कएल गेल भारतक पुरातात्विक आ अमूल्य धरोहरसभक सूचीमे चार मीनार सूचीवद्ध अछि ।[४] चारमीनार शब्द उर्दू भाषाक दुई संयुक्त शब्द चार आ मीनार सँ आएल अछि जकर अङ्ग्रेजी रूप चार टावर्स होइत अछि ।[३]इतिहासकार मसुद हुसैन खानक अनुसार चारमीनारक निर्माण समाप्ति सन् १५९२ मे भेल जतय अखुनका हैदराबाद शहर अछि जकर स्थापना सन् १५९१ मे भेल छल ।[५]

इतिहास[सम्पादन करी]

कुतुब शाही राजवंशक पाँचम् शासक सुल्तान मुहम्मद कुली कुतुब शाह चारमीनारक निर्माण सन् १५९१ मे करौने छल । गोलकुण्डासँ हैदराबाद राजधानी स्थानान्तरित करि ओ शीघ्र चारमीनारक विशाल संरचना बनौलक । चारमीनारक कारण आई ई हैदराबाद शहर विश्वव्यापी केन्द्रक रूपमे स्थापित अछि ।

एतिहासिक व्यापारिक मार्गक बिचोबीच चारमीनारक निर्माण कएल गेल छल जे गोलकोण्डा बजार आ बन्दरगाह शहर मछलीपट्टनमक जोडैत अछि ।[६]:१९५ भारतक पौराणिक शहर हैदराबादक मध्यमे चारमीनारक निर्माण भेल अछि ।[७][८][६] [९] [१०]:१७० शहरक योजनावद्ध तरिकासँ बसाबैक लेल अतिरिक्त वास्तुविद्सभ सेहो पर्सियासँ बजाएल गेल छल । चारमीनारक संरचना स्वयम् मस्जिद आ मदरसाक रूपमे काज करैत छल । ई इस्लामिक वास्तुशैलीमे निर्माण कएल गेल अछि । अपन सोनगर दिनमे, चारमीनार बाजारमे १४,००० क आसपास दोकान छ्हल । चारमीनारक नजदिक रहल प्रसिद्ध लाड बजार आ पाथेर गट्टी बाजार, आभूषण, स्थानीय समान विशेष रूपसँ निक चूडी आ मोतीक लेल पर्यटक आ स्थानीयसभक लेल जानल जाइत अछि ।

सन् २००७ मे, पाकिस्तानक हैदराबाद प्रान्तमे रहनिहार मुसलमानसभ कराचीमे बहादुराबाद पड़ोसक मुख्य चौकपर चारमीनारक अर्ध प्रतिकृति निर्माण केनए अछि ।

सन्दर्भ सामग्रीसभ[सम्पादन करी]

  1. "Richard Goslan travels to India - Herald Scotland"मूलसँ 2010-12-18 कऽ सङ्ग्रहित। अन्तिम पहुँच 2016-11-15 {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  2. Charminar (building, Hyderabad, India), Britannica Online Encyclopedia
  3. ३.० ३.१ Charminar: Hyderabad, Britannica Compton's Encyclopedia
  4. "Alphabetical List of Monuments - Andhra Pradesh"Archaeological Survey of Indiaमूलसँ 25 June 2014 कऽ सङ्ग्रहित। {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help)
  5. Mohammad Quli Qutb Shah, volume 216. Sahitya Akademi. 1996. आइएसबिएन 8126002336. https://books.google.com/books?id=v4UKJFLZVcEC&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false. अन्तिम पहुँच तिथि: 21 December 2012. 
  6. ६.० ६.१ Gayer, Lauren; Lynton, Christophe Jaffrelot (2011). Muslims in Indian cities: trajectories of marginalisation. Columbia University Press. आइएसबिएन 9780231800853. https://books.google.com/books?id=Z7J8ITgtkosC&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false. अन्तिम पहुँच तिथि: 21 December 2012. 
  7. "Mecca Mosque"Encyclopedia Britannica। अन्तिम पहुँच 3 November 2011
  8. "The Qutb Shahi monuments of Hyderabad-Golconda Fort, Qutb Shahi Tombs, Charminar"UNESCO World Heritage Centre। 10 September 2010। अन्तिम पहुँच 21 December 2012
  9. "Qutb Shahi style (mainly in and around Hyderabad city)"Government of Telangana। 2002। मूलसँ 10 January 2013 कऽ सङ्ग्रहित। अन्तिम पहुँच 21 December 2012 {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  10. Sardar, Marika (2007)। Golkonda through time: A mirror of the evolving Deccan (Thesis)। New York University। UMI Number:3269810। अन्तिम पहुँच 21 December 2012[permanent dead link]

बाह्य जडीसभ[सम्पादन करी]

एहो सभ देखी[सम्पादन करी]