पाटलिपुत्र
दिखावट
![]() वर्तमान समयमे पटनाक तुलनामे पाटलिपुत्रक योजना | |
Alternate name | पाटलिपुत (पाली) |
---|---|
स्थान | पटना, बिहार, भारत |
क्षेत्र | दक्षिण एसिया |
निर्देशाङ्क | २५°३६′४५″उ॰ ८५°७′४२″पू॰ / २५.६१२५०°N ८५.१२८३३°Eनिर्देशाङ्क: २५°३६′४५″उ॰ ८५°७′४२″पू॰ / २५.६१२५०°N ८५.१२८३३°E |
लम्बाई | १४.५ किमी (९.० माइल) |
चौडाई | २.४ किमी (१.५ माइल) |
इतिहास | |
निर्माणकर्ता | अजातशत्रु |
स्थापना | ईशापूर्व ४९० |
ध्वस्त | वर्तमान आधुनिक पटना |
Associated with | हर्यक, नंद, मौर्य, शुङ, गुप्त, पाल, शेर शाह सूरी |
प्रबन्धन | भारतीय पुरातत्व सर्वेक्षण |
बिहारक राजधानी पटनाक पुरान नाम पाटलिपुत्र छल।[१] पवित्र गङ्गा नदीक दक्षिणी तट पर बैसल ई शहर लगभग २००० वर्ष पूर्व पाटलिपुत्रक नामसँ जानल जाइत छल।[२] एकरे नामसँ एखन पटनामे एक टा रेलवे स्टेसन सेहो अछि।[३] पाटलिपुत्र अथवा पाटलिपुत प्राचीन समयसँ भारतक प्रमुख नगरसभमे गिनल जाइत छल। पटनाके वर्तमान समयमे सेहो पाटलिपुत्र कहल जाइत अछि।

इतिहासक अनुसार, सम्राट अजातशत्रुक उत्तराधिकारी उदयिनद्वारा अप्पन राजधानी राजगृहसँ पाटलिपुत्र स्थानान्तरित कएल गेल छल आ बादमे चन्द्रगुप्त मौर्य अप्पन साम्राज्य स्थापित करि अप्पन राजधानी बनेनाए छल।[४][५] बादमे, शेर शाह सूरी (सन् १५३८-१५४५)द्वारा पाटलिपुत्र केर पुनर्जीवित केनए छल[६] जे ७म् शताब्दी केर बादसँ उजड़ि गेल छल आ एकर नाम पटना राखि देनए छल।
चित्र दीर्घा
[सम्पादन करी]-
पाटलिपुत्रक खण्डहर कुम्हरार.
-
पाटलिपुत्रक खोदाई बुलन्दी बागसँ प्राप्त ।
-
बुलन्दी बाग स्थल पर लकड़ी केर तख्तक मौर्यकालीन अवशेष, सन् १९१२-१३
-
पाटलिपुत्रक कुम्हरार स्थल पर मौर्य हल स्तम्भ।
-
बुलन्दी बाग स्थल पर लकड़ी केर तख्तक मौर्यकालीन अवशेष.
-
बुलन्दी बागमे भेटल महिला आकृति ।
एहो सभ देखी
[सम्पादन करी]सन्दर्भ सामग्रीसभ
[सम्पादन करी]- ↑ "A relic of Mauryan era", मूलसँ २७ नवंबर २०१७ मे सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ५ मई २०१७।
- ↑ "Unravelling Pataliputra"।
- ↑ "पाटलिपुत्र स्टेशन एलिवेटेड रोड के बीच 1.5 किमी तक 3 लेन बनेगी सड़क", मूलसँ २९ दिसंबर २०१८ मे सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ४ मई २०१७।
- ↑ "It took 40 yrs to find first traces of Ashoka’s Pataliputra. Now, we must find the rest"।
- ↑ "शेरशाह सूरी ने हुमायूं से बगावत कर 'पाटलिपुत्र' को गंगा किनारे बसाया", मूलसँ ९ नवंबर २०१७ मे सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ४ मई २०१७।
- ↑ "Ancient Patliputra remains found in GPR survey"।