जोङ्खा

जोङ्खा
རྫོང་ཁ།
तिब्बती लिपिमे "जोङ्खा" शब्द लिखल
बाजल जाइवाला  स्थान:	भुटान
आरम्भ:	२०१३
मातृभाषी:	1,71,080
भाषा परिवार:	चीनी-तिब्बती तिब्बती-किन्नौरी? भोटी तिब्बताई जोङ्खा-ल्होका जोङ्खा
शाखा भाषा:	लाया लुनाना अदप
लिपि	तिब्बती लिपि जोङ्खा ब्रेल
आधिकारिक अवस्था
आधिकारिक भाषा	भुटान
नियन्त्रण कर्ता	जोङ्खा विकास आयोग
भाषा कोड:
आइएसओ ६३९-१	dz
आइएसओ ६३९-२	dzo
आइएसओ ६३९-३	dzo – Macrolanguage individual codes: lya – लाया उपभाषा luk – लुनाना उपभाषा
भाषावेधशाला	70-AAA-bf
भुटानक मातृभाषी रूप सँ जोङ्खा बाजनिहार जिला (पीला रङ्गमे)
Indic script इ पन्नामे हिन्दीक संग संगे अन्य भारतीय लिपिसभ अछि। पर्याप्त सफ्टवेयर समर्थनक अभावमे अहाँ अनियमित स्थितिमे स्वर वा मात्रासभ तथा संयोजक देख सकैत छी। आओरो...

जोङ्खा (तिब्बती लिपि: རྫོང་ཁ།, अङ्ग्रेजी: Dzongkha, Wylie: rdzong kha) भुटानमे बाजल जाइवाला राष्ट्रिय भाषा छी । एकर नाम जोङ शब्द सँ लेल गेल अछि, जकर अर्थ जिला होइत अछि, आ जोङ्खा कऽ अर्थ जिलाक मुख्यालयमे बाजल जाइवाला भाषा छी । सन् २०१३ मे एकर कुल मिलाए लगभग साढ़े-छह लाख लोक बाजैत छल । भारतक पश्चिम बंगालक कालिम्पोङ्ग शहरमे सेहो ई भाषा बाजनिहार किछ मातृभाषी प्रयोक्ता अछि । जोङ्खाकें तिब्बती लिपिमे लिखल जाइत अछि ।

इतिहास

१७हम शताब्दी सँ जोङ्खा भाषा भुटानमे लोकप्रिय सञ्चार-भाषाक रूपमे प्रयोग कएल गेल अछि । सन् १९७१ मे भुटानक तेसर राजा जिगमेद दोर्जे वाङछ्युगद्वारा जोङ्खाकें भुटानक राष्ट्रिय भाषा घोषणा केनए छल । पहिने सेहो जोङ्खा भाषा औपचारिक लेखनमे प्रतिबद्ध छल । राष्ट्रिय भाषामे घोषणा भेलाक बाद सँ भुटानक विद्यालयसभमे एकटा अलग विषयमे राखि पठन पाठनक सुरुवात केनए छल आ सन् १९८६ मे भुटानक चारिम राजा जिगमेद सेङगे वाङछ्युगद्वारा जोङ्खाक उन्नतिक लेल एकटा स्वतन्त्र सरकारी कार्यालयक रूपमे जोङ्खा विकास आयोग (Dzongkha Development Commission) क स्थापना सेहो केलक । भुटानक सांस्कृतिक सम्पदाक संरक्षण आ भाषाक पदोन्नतिक रूपमे जोङ्खाक विशेष भूमिका भेलाक कारण भुटानी राष्ट्रिय सभाक बहुतेक सत्र सँ अधिक समर्थन सङ्ग जोङ्खा विकास दिस बहुतेक कार्यसभ आरम्भ कएल गेल छल ।