राष्ट्रिय स्वयंसेवक सङ्घ

मैथिली विकिपिडियासँ, एक मुक्त विश्वकोश
राष्ट्रिय स्वयंसेवक सङ्घ
Rashtriya Swayamsevak Sangh
राष्ट्रिय स्वयंसेवक सङ्घक ध्वज
छोट नामआर० एस० एस०
स्थापना२७ सितम्बर १९२५ (९८ वर्ष आगा) (१९२५-०९-27)
विजयादशमी १९२५
संस्थापकडॉ॰ केशव बलिराम हेडगेवार
प्रकारस्वयंसेवी, निःस्वार्थ राष्ट्रभक्ति[१], अर्धसैनिक
कानुनी अवस्थासक्रिय
उद्देश्यभारतीय राष्ट्रवाद
मुख्यालयनागपुर, महाराष्ट्र, भारत
क्षेत्र विस्तार
भारत
प्रक्रियासमूह चर्चा, बैठकसभ आ अभ्यासक माध्यमसँ शारीरिक आ मानसिक प्रशिक्षण
सदस्यता
५०-६० लाख[२][३][४]
५६८५९ शाखासभ (२०१६)[५]
आधिकारिक भाषा
संस्कृत, हिन्दी
महासचिव
सुरेश 'भैयाजी' जोशी
सरसङ्घचालक
मोहन भागवत
सम्बन्धनसङ्घ परिवारपरिवार
Mission"मातृभूमिक लेल निःस्वार्थ सेवा"
वेबसाइटrss.org/hindi/

राष्ट्रिय स्वयंसेवक सङ्घ भारतक एक ,[१] हिन्दु राष्ट्रवादी,[६] अर्धसैनिक,[७] स्वयंसेवक सङ्गठन छी, जे व्यापक रूपसँ भारतक वर्तमान सत्तारूढ़ दल भारतीय जनता पार्टीक पैतृक सङ्गठन मानल जाएत अछि।[८] ई सङ्गठन राष्ट्रिय स्वयंसेवक सङ्घक अपेक्षा सङ्घ या आर.एस.एस. कऽ नामसँ बेसी प्रसिद्ध अछि। बीबीसीकें अनुसार सङ्घ विश्वक सबसँ पैग स्वयंसेवी संस्थान छी।[९] [१०] [११] [१२]

एहि सङ्गठन प्रोत्साहन हिन्दु अनुशासनक माध्यमसँ चरित्र प्रशिक्षण प्रदान केनाए आ हिन्दु राष्ट्र बनेबाक लेल हिन्दु समुदायकें एकजुट करबाक छल। सङ्गठन भारतीय संस्कृति आ नागरिक समाजक मूल्यसभक लेल आदर्श समाज निर्माण आ बहुसङ्ख्यक हिन्दु समुदायकें "सस्क्त्त" करबाक लेल हिन्दुत्वक विचारधाराक प्रचार करैत अछि। द्वितीय विश्वयुद्धक समय यूरोपीय अधिकार-विङ्ग समूह सँ प्रारम्भिक प्रेरणा भेटल आ धीरे-धीरे, आरएसएस एक प्रमुख हिन्दु राष्ट्रवादी छतरी (छाता) सङ्गठनमे अग्रसर भऽ बहुतरास सम्बद्ध सङ्गठनसभकें जन्म देलक जकरा बहुतो विचारधारासभ, दुनु आ क्लबसभकें अपन वैचारिक मान्यताक विस्तारक लेल स्थापित केलक।[१३]

इतिहास[सम्पादन करी]

सङ्घक संस्थापक डॉ॰ केशवराम बलिराम हेडगेवार

संस्थापना[सम्पादन करी]

सरसङ्घचालकसभ[सम्पादन करी]

संरचना[सम्पादन करी]

शाखासभ[सम्पादन करी]

सम्बद्ध सङ्गठनसभ[सम्पादन करी]

सङ्घ शिक्षण वर्ग[सम्पादन करी]

कार्यसभ[सम्पादन करी]

सामाजिक सेवा आ सुधार[सम्पादन करी]

राहत आ पुनर्वास[सम्पादन करी]

उपलब्धिसभ[सम्पादन करी]

दादरा आ नगर हवेली, आ गोवाक वि-उपनिवेशीकरण[सम्पादन करी]

आपातकालक विरुद्ध आन्दोलन[सम्पादन करी]

आलोचनासभ आ आरोप[सम्पादन करी]

भारतक राष्ट्रिय ध्वजक रूपमे भगवा ध्वज अपनाबक पक्षधर[सम्पादन करी]

सङ्घक प्रार्थना[सम्पादन करी]

ख्यातिप्राप्त स्वयंसेवक[सम्पादन करी]

सङ्घक साहित्य प्रकाशक[सम्पादन करी]

चित्र दीर्घा[सम्पादन करी]

एहो सभ देखी[सम्पादन करी]

बाह्य जडीसभ[सम्पादन करी]

सन्दर्भ सामग्रीसभ[सम्पादन करी]

  1. १.० १.१ Andersen & Damle 1987, p. 111.
  2. Priti Gandhi (15 May 2014)। "Rashtriya Swayamsewak Sangh: How the world's largest NGO has changed the face of Indian democracy"DNA India। अन्तिम पहुँच 2014-12-01
  3. "Hindus to the fore"मूलसँ 16 फ़रवरी 2017=live कऽ सङ्ग्रहित। अन्तिम पहुँच 24 अक्तूबर 2016 {{cite news}}: Check date values in: |access-date=|archive-date= (help)
  4. "Glorious 87: Rashtriya Swayamsevak Sangh turns 87 on today on Vijayadashami"। Samvada। 24 October 2012। मूलसँ 2015-01-11 कऽ सङ्ग्रहित। अन्तिम पहुँच 2014-12-01 {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  5. "Highest growth ever: RSS adds 5,000 new shakhas in last 12 months"। द इंडियन एक्सप्रेस। 2016-03-16। मूलसँ 24 अगस्त 2016 =live कऽ सङ्ग्रहित। अन्तिम पहुँच 2016-08-30 {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help)
  6. Horowitz, Donald L. (2001). The Deadly Ethnic Riot. University of California Press. प॰ 244. आइएसबिएन 978-0520224476. https://archive.org/details/deadlyethnicriot00horo/page/244. 
  7. McLeod, John (2002). The history of India. Greenwood Publishing Group. pp. 209–. आइएसबिएन 978-0-313-31459-9. https://books.google.com/books?id=DAwmUphO6eAC&pg=PA209. अन्तिम पहुँच तिथि: 11 June 2010. 
  8. Jeff Haynes (2 September 2003). Democracy and Political Change in the Third World. Routledge. pp. 168–. आइएसबिएन 978-1-134-54184-3. https://books.google.com/books?id=YdWAAgAAQBAJ&pg=PA168. अन्तिम पहुँच तिथि: 24 अक्तूबर 2016. 
  9. "indialegallive"मूलसँ 14 जून 2018 कऽ सङ्ग्रहित। अन्तिम पहुँच =dead {{cite web}}: Check date values in: |access-date=|archive-date= (help); Cite has empty unknown parameter: |dead-url= (help)CS1 maint: extra punctuation (link)
  10. "dnaindia" {{cite web}}: Cite has empty unknown parameter: |dead-url= (help)
  11. "राष्ट्रिय स्वयं सेवक संघ"मूलसँ 14 जून 2018 कऽ सङ्ग्रहित। अन्तिम पहुँच =live {{cite web}}: Check date values in: |access-date=|archive-date= (help); Cite has empty unknown parameter: |dead-url= (help)CS1 maint: extra punctuation (link)
  12. "bhaskar"मूलसँ 14 जून 2018 कऽ सङ्ग्रहित। अन्तिम पहुँच =live {{cite web}}: Check date values in: |access-date=|archive-date= (help); Cite has empty unknown parameter: |dead-url= (help)CS1 maint: extra punctuation (link)
  13. "Understand the RSS"मूलसँ 17 सितंबर 2018live कऽ सङ्ग्रहित। अन्तिम पहुँच 17 सितंबर 2018 {{cite web}}: Check date values in: |access-date=|archive-date= (help)