राष्ट्रिय स्वयंसेवक सङ्घ

मैथिली विकिपिडियासँ, एक मुक्त विश्वकोश
राष्ट्रिय स्वयंसेवक सङ्घ
Rashtriya Swayamsevak Sangh
राष्ट्रिय स्वयंसेवक सङ्घक झण्डा.png
राष्ट्रिय स्वयंसेवक सङ्घक ध्वज
छोट नामआर० एस० एस०
स्थापना२७ सितम्बर १९२५ (९७ वर्ष आगा) (१९२५-०९-27)
विजयादशमी १९२५
संस्थापकडॉ॰ केशव बलिराम हेडगेवार
प्रकारस्वयंसेवी, निःस्वार्थ राष्ट्रभक्ति[१], अर्धसैनिक
कानुनी अवस्थासक्रिय
उद्देश्यभारतीय राष्ट्रवाद
मुख्यालयनागपुर, महाराष्ट्र, भारत
क्षेत्र विस्तार
भारत
प्रक्रियासमूह चर्चा, बैठकसभ आ अभ्यासक माध्यमसँ शारीरिक आ मानसिक प्रशिक्षण
सदस्यता
५०-६० लाख[२][३][४]
५६८५९ शाखासभ (२०१६)[५]
आधिकारिक भाषा
संस्कृत, हिन्दी
महासचिव
सुरेश 'भैयाजी' जोशी
सरसङ्घचालक
मोहन भागवत
सम्बन्धनसङ्घ परिवारपरिवार
Mission"मातृभूमिक लेल निःस्वार्थ सेवा"
वेबसाइटrss.org/hindi/

राष्ट्रिय स्वयंसेवक सङ्घ भारतक एक ,[१] हिन्दु राष्ट्रवादी,[६] अर्धसैनिक,[७] स्वयंसेवक सङ्गठन छी, जे व्यापक रूपसँ भारतक वर्तमान सत्तारूढ़ दल भारतीय जनता पार्टीक पैतृक सङ्गठन मानल जाएत अछि।[८] ई सङ्गठन राष्ट्रिय स्वयंसेवक सङ्घक अपेक्षा सङ्घ या आर.एस.एस. कऽ नामसँ बेसी प्रसिद्ध अछि। बीबीसीकें अनुसार सङ्घ विश्वक सबसँ पैग स्वयंसेवी संस्थान छी।[९] [१०] [११] [१२]

एहि सङ्गठन प्रोत्साहन हिन्दु अनुशासनक माध्यमसँ चरित्र प्रशिक्षण प्रदान केनाए आ हिन्दु राष्ट्र बनेबाक लेल हिन्दु समुदायकें एकजुट करबाक छल। सङ्गठन भारतीय संस्कृति आ नागरिक समाजक मूल्यसभक लेल आदर्श समाज निर्माण आ बहुसङ्ख्यक हिन्दु समुदायकें "सस्क्त्त" करबाक लेल हिन्दुत्वक विचारधाराक प्रचार करैत अछि। द्वितीय विश्वयुद्धक समय यूरोपीय अधिकार-विङ्ग समूह सँ प्रारम्भिक प्रेरणा भेटल आ धीरे-धीरे, आरएसएस एक प्रमुख हिन्दु राष्ट्रवादी छतरी (छाता) सङ्गठनमे अग्रसर भऽ बहुतरास सम्बद्ध सङ्गठनसभकें जन्म देलक जकरा बहुतो विचारधारासभ, दुनु आ क्लबसभकें अपन वैचारिक मान्यताक विस्तारक लेल स्थापित केलक।[१३]

इतिहास[सम्पादन करी]

सङ्घक संस्थापक डॉ॰ केशवराम बलिराम हेडगेवार

संस्थापना[सम्पादन करी]

सरसङ्घचालकसभ[सम्पादन करी]

संरचना[सम्पादन करी]

शाखासभ[सम्पादन करी]

सम्बद्ध सङ्गठनसभ[सम्पादन करी]

सङ्घ शिक्षण वर्ग[सम्पादन करी]

कार्यसभ[सम्पादन करी]

सामाजिक सेवा आ सुधार[सम्पादन करी]

राहत आ पुनर्वास[सम्पादन करी]

उपलब्धिसभ[सम्पादन करी]

दादरा आ नगर हवेली, आ गोवाक वि-उपनिवेशीकरण[सम्पादन करी]

आपातकालक विरुद्ध आन्दोलन[सम्पादन करी]

आलोचनासभ आ आरोप[सम्पादन करी]

भारतक राष्ट्रिय ध्वजक रूपमे भगवा ध्वज अपनाबक पक्षधर[सम्पादन करी]

सङ्घक प्रार्थना[सम्पादन करी]

ख्यातिप्राप्त स्वयंसेवक[सम्पादन करी]

सङ्घक साहित्य प्रकाशक[सम्पादन करी]

चित्र दीर्घा[सम्पादन करी]

एहो सभ देखी[सम्पादन करी]

बाह्य जडीसभ[सम्पादन करी]

सन्दर्भ सामग्रीसभ[सम्पादन करी]

  1. १.० १.१ Andersen & Damle 1987, p. 111.
  2. Priti Gandhi (१५ मई २०१४), "Rashtriya Swayamsewak Sangh: How the world's largest NGO has changed the face of Indian democracy", DNA India, अन्तिम पहुँच २०१४-१२-०१ 
  3. "Hindus to the fore", मूलसँ १६ फ़रवरी २०१७=live-मे सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २४ अक्तूबर २०१६ 
  4. "Glorious 87: Rashtriya Swayamsevak Sangh turns 87 on today on Vijayadashami", Samvada, २४ अक्टुबर २०१२, अन्तिम पहुँच २०१४-१२-०१ 
  5. "Highest growth ever: RSS adds 5,000 new shakhas in last 12 months", द इंडियन एक्सप्रेस, २०१६-०३-१६, मूलसँ २४ अगस्त २०१६ =live-मे सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २०१६-०८-३० 
  6. Horowitz, Donald L. (2001). The Deadly Ethnic Riot. University of California Press. प॰ 244. आइएसबिएन 978-0520224476. https://archive.org/details/deadlyethnicriot00horo/page/244. 
  7. McLeod, John (2002). The history of India. Greenwood Publishing Group. pp. 209–. आइएसबिएन 978-0-313-31459-9. https://books.google.com/books?id=DAwmUphO6eAC&pg=PA209. अन्तिम पहुँच तिथि: 11 June 2010. 
  8. Jeff Haynes (2 September 2003). Democracy and Political Change in the Third World. Routledge. pp. 168–. आइएसबिएन 978-1-134-54184-3. https://books.google.com/books?id=YdWAAgAAQBAJ&pg=PA168. अन्तिम पहुँच तिथि: 24 अक्तूबर 2016. 
  9. "indialegallive", मूलसँ १४ जून २०१८-मे सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच =dead 
  10. "dnaindia" 
  11. "राष्ट्रिय स्वयं सेवक संघ", मूलसँ १४ जून २०१८-मे सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच =live 
  12. "bhaskar", मूलसँ १४ जून २०१८-मे सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच =live 
  13. "Understand the RSS", मूलसँ १७ सितंबर २०१८live-मे सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १७ सितंबर २०१८