महाराष्ट्र

मैथिली विकिपिडियासँ, एक मुक्त विश्वकोश
महाराष्ट्र
Maharashtra
राज्य
Mahabaleshwar Pratapgad 023.jpg
Mumbai Train Station.jpg
Ajanta Padmapani.jpg
1 view from rocky hill from which Kailasha temple is carved, Ellora Caves India.jpg
Gateway of India at night.jpg
Shiva Trimurti @ Elephanta Caves.jpg
Entrance to Shaniwar wada.jpg
Hazur Sahib, Nanded, Maharashtra, September 2012.jpg
महाराष्ट्रक प्रतीक
चिह्न
आदर्श वाक्य:
प्रतिपच्चंद्रलेखेव वर्धिष्णुर्विश्व वंदिता महाराष्ट्रस्य राज्यस्य मुद्रा भद्राय राजते
Pratipaccandralēkhēva vardhiṣṇurviśva vanditā mahārāṣṭrasya rājyasya mudrā bhadrāya rājatē
(महाराष्ट्रक वैभव पहिल दिनक चाँदक सन बढ़त। एकरा समुचा विश्व द्वारा पूजा कएल जाएत आ अपन लोकसभक भलाईक लेल चैमैक जाएत।)[१]
भारतक नक्सामे महाराष्ट्रक स्थान
भारतक नक्सामे महाराष्ट्रक स्थान
निर्देशाङ्क (मुम्बई): १८°५८′१२″N ७२°४९′१२″E / १८.९७°N ७२.८२०°E / 18.97; 72.820निर्देशाङ्क: १८°५८′१२″N ७२°४९′१२″E / १८.९७°N ७२.८२०°E / 18.97; 72.820
देश भारत
स्थापना१ मई १९६०^ (महाराष्ट्र दिवस)
राजधानीसभमुम्बई
नागपुर (शीत)[२]
जिला३६
सरकार
 • अङ्गमहाराष्ट्र सरकार
 • राज्यपालभगत सिंह कोश्यारी
 • मुख्यमन्त्रीएकनाथ शिन्दे
 • उप मुख्यमन्त्रीदेवेन्द्र फडणवीस (भाजपा)
 • विधान सभाबहुदलीय
विधान सभा परिषद ७८
विधान सभा २८८
राज्य सभा १९
लोक सभा ४८
क्षेत्रफल
 • सम्पूर्ण३०७७१३ किमी (११८८०९ वर्गमाइल)
क्षेत्र क्रमतेसर
जनसङ्ख्या (२०११)[३]
 • सम्पूर्ण११,२३,७४,३३३
 • क्रमदोसर
 • घनत्व३७०/किमी (९५०/वर्ग माइल)
मूलवासी नाममराठी
जिएसडिपी (२०१९-२०)[४]
 • कुल
 • प्रति व्यक्ति२,०७,७२७ (युएस$३,१३५.९७)
समय क्षेत्रभारतीय मानक समय (युटिसी+०५:३०)
आइएसओ ३१६६ कोडIN-MH
गाडी दर्ताMH
आधिकारिक भाषासभमराठी[५][६]
एचडिआई (२०१७)Increase ०.६९५[७] (medium) · १५हम
साक्षरता (२०११)८२.३४%[८]
लिङ्ग अनुपात (२०११)९२९ /१००० [८]
वेबसाइटMaharashtra.gov.in
The State of Bombay was split into two States i.e. Maharashtra and Gujarat by the Bombay Reorganisation Act 1960[९]
†† Common high court
महाराष्ट्रक प्रतीक
प्रतीक
Seal of Maharashtra.png
महाराष्ट्रक प्रतीक चिह्न
भाषा
Marathi written in Devanagari script.svg
मराठी
पक्षी
Yellow-footed green pigeon (Treron phoenicoptera) Photograph by Shantanu Kuveskar.jpg
Yellow-footed green pigeon
फूल
Jarul.jpg
Jarul
गाछी
Mangifera indica 2z .jpg
आम गाछ
किरा
Papilio polymnestor-Kadavoor-2016-07-27-002.jpg
Blue Mormon

महाराष्ट्र (/mɑːhəˈrɑːʃtrə/; मराठी: [məharaːʂʈrə], abbr. MH) भारतक पश्चिमी प्रायद्वीपीय क्षेत्रमे अवस्थित एक राज्य छी, जे दक्खन पठारक एक पैग भूभाग पर अधिपत्व करैत अछि। मराठी लोकसभकें घरक रूपमे, महाराष्ट्र भारतमे क्षेत्रफलक अनुसार दोसरसभसँ अधिक जनसङ्ख्या भेल राज्य आ तेसर सभसँ पैग राज्य छी। ३,०७,७१३ किमी (१,१८,८०९ वर्ग माइल) मे विकशित, ई विश्वक दोसर सभसँ बेसी जनसङ्ख्या भेल उपखंड सेहो छी। महाराष्ट्रक सीमा पश्चिममे अरब सागर, दक्षिणमे कर्नाटकगोवा लगायत, दक्षिण-पूर्व में तेलंगाना आ पूर्वमे छत्तीसगढ़ उत्तरमे गुजरातमध्य प्रदेश, दादरा आ नगर हवेलीक भारतीय केन्द्र शासित प्रदेशसभसँ जुडल अछि, सङ्गे उत्तर पश्चिममे दमन आ दीव रहल अछि।

बाह्य जडीसभ[सम्पादन करी]

एहो सभ देखी[सम्पादन करी]

एहो सभ देखु[सम्पादन करी]

सन्दर्भ सामग्रीसभ[सम्पादन करी]

  1. Chavan, Vijay (१७ जुलाई २०१८), "State govt's spin on Chhatrapati Shivaji's rajmudra draws public ire", Pune Mirror (अङ्ग्रेजीमे), अन्तिम पहुँच ३ अप्रैल २०२० 
  2. "Monsoon session to start in Maha's winter Capital Nagpur from July 4", मूलसँ २ अगस्त २०१८-मे सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १ अगस्त २०१८ 
  3. "census of india", Census of India, 2011, Government of India, ३१ मार्च २०११, मूलसँ ३ अप्रैल २०११-मे सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ६ अप्रैल २०११ 
  4. "Economic Survey of Maharashtra 2019-20, Directorate of Economics and Statistics, Planning Department, Government of Maharashtra", अन्तिम पहुँच ७ अप्रैल २०२० 
  5. "The Maharashtra Official Languages Act, 1964; Amendment Act, 2015", lawsofindia.org, मूलसँ १५ नवम्बर २०१७-मे सङ्ग्रहित। 
  6. "Report of the Commissioner for linguistic minorities: 52nd report (July 2014 to June 2015)", Commissioner for Linguistic Minorities, Ministry of Minority Affairs, Government of India, पृ: 34–35, मूलसँ २८ दिसम्बर २०१७-मे सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १६ फरबरी २०१६ 
  7. "Sub-national HDI – Area Database – Global Data Lab", hdi.globaldatalab.org (अङ्ग्रेजीमे), मूलसँ २३ सितम्बर २०१८-मे सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १३ सितम्बर २०१८ 
  8. ८.० ८.१ "Census 2011 (Final Data) – Demographic details, Literate Population (Total, Rural & Urban)", planningcommission.gov.in, Planning Commission, Government of India, मूलसँ २७ जनवरी २०१८-मे सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ३ अक्टुबर २०१८ 
  9. Ministry of Law, Government of India (1960). The Bombay Reorganisation Act 1960. https://books.google.com/books/about/The_Bombay_Reorganisation_Act_1960_11_of.html?id=3U_VAAAAMAAJ. अन्तिम पहुँच तिथि: 23 May 2015.