त्रिपुरा

मैथिली विकिपिडियासँ, एक मुक्त विश्वकोश
त्रिपुरा
Tripura
राज्य
त्रिपुरामे रहल उज्जयन्त महल
त्रिपुरामे रहल उज्जयन्त महल
आधिकारिक छाप त्रिपुरा Tripura
मुहर
आकृति:मे स्थान
निर्देशाङ्क (अगरतला): २३°५०′N ९१°१७′E / २३.८४°N ९१.२८°E / 23.84; 91.28निर्देशाङ्क: २३°५०′N ९१°१७′E / २३.८४°N ९१.२८°E / 23.84; 91.28
देश भारत
गठन२१ जनवरी १९७२
राजधानीअगरतला
बेसी जनसङ्ख्या भेल शहरअगरतला
जिला
सरकार
 • गभर्नरकप्तान सिंह सोलङ्की[१]
 • मुख्यमन्त्रीबिप्लब कुमार देब (भाजपा)[२]
 • उपमुख्यमन्त्रीजिष्णु देव बर्मन (भाजपा)[३]
 • विधानसभाएकसदनीय (६० सिट)
 • संसदमे प्रतिनिधित्व२ (लोकसभा)
१ (राज्यसभा)
क्षेत्रफल
 • सम्पूर्ण१०४९१.६९ किमी (४०५०.८६ वर्गमाइल)
क्षेत्र क्रम२७म् (२०१४)
जनसङ्ख्या (२०११)
 • सम्पूर्ण३६,७१,०३२
 • क्रम२२म् (२०१४)
 • घनत्व३५०/किमी (९१०/वर्ग माइल)
समय क्षेत्रभारतीय मानक समय (युटिसी+०५:३०)
आइएसओ ३१६६ कोडIN-TR
गाडी दर्ताTR-
मानव विकास सूचकाङ्कIncrease ०.६६३ (मध्यम)
एचडिआई क्रमछठम् (२०१४)
साक्षरता८७.७५% (२०११)[४]
आधिकारिक भाषासभ[५]
वेबसाइटtripura.gov.in
एकरा पूर्वोत्तर क्षेत्र (पुनर्गठन) अधिनियम, १९७१ द्वारा केन्द्रशासित प्रदेश सँ राज्यक दर्जा देल गेल छल।

त्रिपुरा उत्तर-पूर्वी सीमा पर स्थित भारतक एक राज्य छी।[६]ई भारतक तेसर सभ सँ छोट राज्य छी जकर क्षेत्रफल १०,४९१ वर्ग किलोमिटर अछि। एकर उत्तर, पश्चिम आ दक्षिणमे बङ्गलादेश स्थित अछि जखन कि एकर पूर्वमे असममिजोरम स्थित अछि।[७]सन् २०११ मे ई राज्यक जनसङ्ख्या लगभग ३६ लाख ७१ हजार छल। अगरतला त्रिपुराक राजधानी छी। बङ्गाली भाषात्रिपुरी भाषा एतय बाजल जाएवाला मुख्य भाषा छी।

त्रिपुराक स्थापना १४म् शताब्दीमे माणिक्य नामक भारतीय-मङ्गोलियन आदिवासी मुखियाद्वारा कएल गेल छल, जे हिन्दू धर्म अपनेनाए छल। सन् १८०८ मे एकरा ब्रिटिश साम्राज्य जीत लेलक आ ई स्व-शासित शाही राज्य बनि गेल।[८][९]सन् १९५३ मे ई भारतीय गणराज्यमे शामिल भेल छल आ सन् १९७२ मे एकरा राज्यक दर्जा देल गेल। त्रिपुराक आधा सँ बेसी भाग जङ्गलसभ सँ घेराएल अछि, जे प्रकृति-प्रेमी पर्यटकसभकें आकर्षित करैत अछि।

नामाकरण[सम्पादन करी]

इतिहास[सम्पादन करी]

भूगोल[सम्पादन करी]

मौसम[सम्पादन करी]

खेलकूद[सम्पादन करी]

सन्दर्भ सामग्रीसभ[सम्पादन करी]

  1. "Satya Pal Malik appointed as J&K Governor", The Hindu, २१ अगस्त २०१८, २५ दिसम्बर २०१८-कऽ मूल रूप सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १ अप्रैल २०१९  |dead-url= प्यारामिटर ग्रहण नै केलक (सहायता)
  2. "Biplab Deb takes oath as Tripura chief minister", Livemint, ९ मार्च २०१८, ९ मार्च २०१८-कऽ मूल रूप सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ९ मार्च २०१८  |dead-url= प्यारामिटर ग्रहण नै केलक (सहायता)
  3. "BJP picks Biplab Deb as new Tripura CM, Jishnu Debbarma to be his deputy", Hindustan Times, ९ मार्च २०१८। 
  4. State of Literacy (PDF), censusindia.gov.in, ६ जुलाई २०१५-कऽ मूल रूप सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २० जून २०१५  |deadurl= प्यारामिटर ग्रहण नै केलक (सहायता)
  5. "Report of the Commissioner for linguistic minorities: 52nd report (July 2014 to June 2015)", Commissioner for Linguistic Minorities, Ministry of Minority Affairs, Government of India, पृ: 79–84, मूलसँ १५ नवम्बर २०१६-मे सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १६ फरबरी २०१६  |deadurl= प्यारामिटर ग्रहण नै केलक (सहायता)
  6. Wells, John C. (2008). Longman Pronunciation Dictionary (3rd संस्करण). Longman. आइएसबिएन 9781405881180. 
  7. "Rohingya crisis: Security tightened along India-Myanmar border", मूलसँ १५ सितम्बर २०१७-मे सङ्ग्रहित।  |deadurl= प्यारामिटर ग्रहण नै केलक (सहायता)
  8. "Hill Tippera – Encyclopædia Britannica 1911", १० सितम्बर २०१४-कऽ मूल रूप सङ्ग्रहित  |deadurl= प्यारामिटर ग्रहण नै केलक (सहायता)
  9. "Tippera – Encyclopedia", १० सितम्बर २०१४-कऽ मूल रूप सङ्ग्रहित  |deadurl= प्यारामिटर ग्रहण नै केलक (सहायता)

बाह्य जडीसभ[सम्पादन करी]

एहो सभ देखी[सम्पादन करी]