त्रिपुरा

मैथिली विकिपिडियासँ, एक मुक्त विश्वकोश
त्रिपुरा
Tripura
त्रिपुरामे रहल उज्जयन्त महल
त्रिपुरामे रहल उज्जयन्त महल
त्रिपुरा Tripuraक आधिकारिक छाप
त्रिपुरा Tripuraक अवस्थिति
निर्देशाङ्क (अगरतला): २३°५०′N ९१°१७′E / २३.८४°N ९१.२८°E / 23.84; 91.28निर्देशाङ्क: २३°५०′N ९१°१७′E / २३.८४°N ९१.२८°E / 23.84; 91.28
देश भारत
गठन२१ जनवरी १९७२
राजधानीअगरतला
बेसी जनसङ्ख्या भेल शहरअगरतला
जिला
सरकार
 • गभर्नरकप्तान सिंह सोलङ्की[१]
 • मुख्यमन्त्रीबिप्लब कुमार देब (भाजपा)[२]
 • उपमुख्यमन्त्रीजिष्णु देव बर्मन (भाजपा)[३]
 • विधानसभाएकसदनीय (६० सिट)
 • संसदमे प्रतिनिधित्व२ (लोकसभा)
१ (राज्यसभा)
क्षेत्रफल
 • कुल१०४९१.६९ किमी (४०५०.८६ वर्गमाइल)
 • क्रम२७म् (२०१४)
जनसङ्ख्या
 (२०११)
 • कुल३६,७१,०३२
 • क्रम२२म् (२०१४)
 • घनत्व३५०/वर्ग किमी (९१०/वर्ग माइल)
समय क्षेत्रयुटिसी+०५:३० (भारतीय मानक समय)
आइएसओ ३१६६ सङ्केतIN-TR
सवारी दर्ताTR-
मानव विकास सूचकाङ्कवृद्धि ०.६६३ (मध्यम)
एचडिआई क्रमछठम् (२०१४)
साक्षरता८७.७५% (२०११)[४]
आधिकारिक भाषासभ[५]
वेबसाइटtripura.gov.in
एकरा पूर्वोत्तर क्षेत्र (पुनर्गठन) अधिनियम, १९७१ द्वारा केन्द्रशासित प्रदेश सँ राज्यक दर्जा देल गेल छल।

त्रिपुरा उत्तर-पूर्वी सीमा पर स्थित भारतक एक राज्य छी।[६]ई भारतक तेसर सभ सँ छोट राज्य छी जकर क्षेत्रफल १०,४९१ वर्ग किलोमिटर अछि। एकर उत्तर, पश्चिम आ दक्षिणमे बङ्गलादेश स्थित अछि जखन कि एकर पूर्वमे असममिजोरम स्थित अछि।[७]सन् २०११ मे ई राज्यक जनसङ्ख्या लगभग ३६ लाख ७१ हजार छल। अगरतला त्रिपुराक राजधानी छी। बङ्गाली भाषात्रिपुरी भाषा एतय बाजल जाएवाला मुख्य भाषा छी।

त्रिपुराक स्थापना १४म् शताब्दीमे माणिक्य नामक भारतीय-मङ्गोलियन आदिवासी मुखियाद्वारा कएल गेल छल, जे हिन्दू धर्म अपनेनाए छल। सन् १८०८ मे एकरा ब्रिटिश साम्राज्य जीत लेलक आ ई स्व-शासित शाही राज्य बनि गेल।[८][९]सन् १९५३ मे ई भारतीय गणराज्यमे शामिल भेल छल आ सन् १९७२ मे एकरा राज्यक दर्जा देल गेल। त्रिपुराक आधा सँ बेसी भाग जङ्गलसभ सँ घेराएल अछि, जे प्रकृति-प्रेमी पर्यटकसभकें आकर्षित करैत अछि।

नामाकरण[सम्पादन करी]

इतिहास[सम्पादन करी]

भूगोल[सम्पादन करी]

मौसम[सम्पादन करी]

खेलकूद[सम्पादन करी]

सन्दर्भ सामग्रीसभ[सम्पादन करी]

  1. "Satya Pal Malik appointed as J&K Governor"The Hindu। 21 अगस्त 2018। मूलसँ 25 दिसम्बर 2018 कऽ सङ्ग्रहित। अन्तिम पहुँच 1 अप्रैल 2019 {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  2. "Biplab Deb takes oath as Tripura chief minister"Livemint। 9 मार्च 2018। मूलसँ 9 मार्च 2018 कऽ सङ्ग्रहित। अन्तिम पहुँच 9 मार्च 2018 {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  3. "BJP picks Biplab Deb as new Tripura CM, Jishnu Debbarma to be his deputy"Hindustan Times। 9 March 2018।
  4. State of Literacy (PDF), censusindia.gov.in, मूल (PDF)सँ 6 July 2015 कऽ सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच 20 June 2015 {{citation}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help)
  5. "Report of the Commissioner for linguistic minorities: 52nd report (July 2014 to June 2015)" (PDF)। Commissioner for Linguistic Minorities, Ministry of Minority Affairs, Government of India। pp. 79–84। मूल (PDF)सँ 15 November 2016 कऽ सङ्ग्रहित। अन्तिम पहुँच 16 February 2016 {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help)
  6. Wells, John C. (2008). Longman Pronunciation Dictionary (3rd संस्करण). Longman. आइएसबिएन 9781405881180. 
  7. "Rohingya crisis: Security tightened along India-Myanmar border"मूलसँ 15 September 2017 कऽ सङ्ग्रहित। {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help)
  8. "Hill Tippera – Encyclopædia Britannica 1911"मूलसँ 10 September 2014 कऽ सङ्ग्रहित। {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help)
  9. "Tippera – Encyclopedia"मूलसँ 10 September 2014 कऽ सङ्ग्रहित। {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help)

बाह्य जडीसभ[सम्पादन करी]

एहो सभ देखी[सम्पादन करी]