सामग्री पर जाएँ

चण्डीगढ

मैथिली विकिपिडियासँ, एक मुक्त विश्वकोश
चण्डीगढ
चण्डीगढमे रहल खुला हाथ स्मारक
चण्डीगढमे रहल खुला हाथ स्मारक
उपनाम: 
सुन्दर सहर
भारतक नक्सामे चण्डीगढक अवस्थिति
भारतक नक्सामे चण्डीगढ
देशभारत
क्षेत्रउत्तर भारत
केन्द्र शासित प्रदेश/सहरचण्डीगढ
स्थापना१ नवम्बर १९६६
सरकारचण्डीगढ
सरकार
 • केन्द्र शासित प्रदेशक प्रशासकशिवराज पाटिल
 • मेयरहरफुल चन्द्र कल्याण
 • कमिसनरविवेक प्रताप सिंह
क्षेत्रफल
 • सहर
केन्द्र शासित प्रदेश
११४ किमी (४४ वर्गमाइल)
 • क्रम३३
उन्नतांश
३५० मिटर (११५० फिट)
जनसङ्ख्या
 • सहर
केन्द्र शासित प्रदेश
१०५४६८६
 • क्रम२९अम
 • घनत्व९३००/वर्ग किमी (२४०००/वर्ग माइल)
 • महानगर९६०७८७
 []
भाषा
 • आधिकारिक[]अङ्ग्रेजी,[] हिन्दी भाषा, पञ्जाब
समय क्षेत्रयुटिसी+५:३० (भारतीय मानक समय)
पिन
१६०xxx
टेलिफोन कोड९१-१७२-XXX XXXX
आइएसओ ३१६६ सङ्केतIN-CH
सवारी दर्ताCH-01 सँ CH-04
एचडिआईवृद्धि
०.८९२
एचडिआई श्रेणीबहुत उच्च
साक्षरता८१.९
वेबसाइटchandigarh.nic.in
चण्डीगढ सहर चण्डीगढ केन्द्र शासित प्रदेशक पूर्ण क्षेत्र ओकटने अछि

चण्डीगढ, (पञ्जाबी: ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ) भारतक एकटा केन्द्र शासित प्रदेश छी, जे दुई राज्य, पञ्जाबहरियाणाक राजधानी सेहो छी । एकर नामक अर्थ छी चण्डीक किला । ई हिन्दू देवी दुर्गाक एकटा रूप चण्डिका आ चण्डीक एकटा प्रसिद्ध मन्दिरक कारण राखल गएल अछि । ई मन्दिर अखनो अहि सहरमे अवस्थित अछि ।[] ई शहरके सिटी अफ ब्युटिफुल सेहो कहल जाएत अछि । चण्डीगढ राजधानी क्षेत्रमे मोहाली, पञ्चकुलाजिरकपुर आबैत अछि, जेकर सन् २००१ क जनगणना अनुसार जनसङ्ख्या ११,६५,१११ (१ करोड १६ लाख) रहल अछि । भारतक लोकसभामे प्रतिनिधित्व करैक लेल एकटा सिट आरक्षित कएल गेल अछि । वर्तमान सोलहम लोकसभामे भारतीय जनता पार्टीक श्रीमति किरण खेर यतयसँ सांसद चुनल गएल अछि ।[]

सहरक वाहरी क्षेत्रमे स्थित एकटा हिन्दू मन्दिर

ब्रिटिश भारतक विभाजन पश्चात सन् १९४७ मे पञ्जाब राज्यके भारत आ पाकिस्तान करि दुई भागमे बाँटल गएल छल । अहि संगे राज्यक पुरान राजधानी लाहोर पाकिस्तानक भागमे घसकाएल गएल छल । आब भारतीय पञ्जाबके एकटा नयाँ राजधानीक आवश्यकता देखाएल । पूर्व स्थित सहरसभके राजधानीमे रुपान्तरित करैमे बहुतेक कठिनाई भएल छल जेकर फलस्वरूप एकटा नयाँ योजनाबद्ध राजधानी सहरक निर्णय कएल गेल तथा सन् १९५२ मे ई सहरके निर्माण करैक निर्णय कएल गेल । ।[]

आर्थिक अवस्था

[सम्पादन करी]

चित्र दीर्घा

[सम्पादन करी]

सन्दर्भ सामाग्री

[सम्पादन करी]
  1. "Provisional Population Totals, Census of India 2011; Urban Agglomerations/Cities having population 1 lakh and above", Office of the Registrar General & Census Commissioner, India, अन्तिम पहुँच २६ मार्च २०१२ 
  2. "http://www.censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/prov_results_paper2_indiavol2.html", Office of the Registrar General & Census Commissioner, India, अन्तिम पहुँच २६ मार्च २०१२ 
  3. "Report of the Commissioner for linguistic minorities: 47th report (July 2008 to June 2010)", Commissioner for Linguistic Minorities, Ministry of Minority Affairs, Government of India, पृ: 122–126, अन्तिम पहुँच १६ फरबरी २०१२ 
  4. "Government of India official source on languages", Government of India, मूलसँ ८ मार्च २०१४ मे सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १४ जून २०१४  |dead-url= प्यारामिटर ग्रहण नहि कएल (सहायता)
  5. आधिकारिक सरकारी वेवसाइट
  6. भारतीय चुनाव आयोगको अधिसूचना, नयाँ दिल्ली
  7. "Archive copy", मूलसँ २०११-०७-२१ मे सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २०१६-०५-२७  |dead-url= प्यारामिटर ग्रहण नहि कएल (सहायता)

वाह्य लिङ्कसभ

[सम्पादन करी]

एहो सभ देखी

[सम्पादन करी]