राजस्थान

मैथिली विकिपिडियासँ, एक मुक्त विश्वकोश
राजस्थान
Rajasthan
From top, left to right: Thar desert, Umaid Bhawan Palace, Amer Fort, Mount Abu, Jodhpur "Blue city", Jantar Mantar
राजस्थान Rajasthanक आधिकारिक छाप
भारतमे राजस्थानक अवस्थितिक अवस्थिति
भारतमे राजस्थानक अवस्थिति
निर्देशाङ्क (जयपुर): २६°३६′N ७३°४८′E / २६.६°N ७३.८°E / 26.6; 73.8निर्देशाङ्क: २६°३६′N ७३°४८′E / २६.६°N ७३.८°E / 26.6; 73.8
देश India
स्थापना३० मार्च १९४९
राजधानीजयपुर
पैग शहरजयपुर
सरकार
 • गभर्नरकल्याण सिंह
 • मुख्यमन्त्रीअशोक गहलोत (भारतीय राष्ट्रिय काङ्ग्रेस)
 • संसदबहुदलीय (२०० सिट)
 • लोकसभा
संसदीय निर्वाचन क्षेत्र
२५
 • उच्च अदालतराजस्थान उच्च अदालत
क्षेत्रफल
 • कुल३४२२३९ किमी (१३२१३९ वर्गमाइल)
 • क्रमपहिल
जनसङ्ख्या
 (२०११)[१]
 • कुल६,८५,४८,४३७
 • क्रम७अम
 • घनत्व२००/वर्ग किमी (५२०/वर्ग माइल)
वासिन्दाराजस्थानी
जिडिपी (२०१७-१८)
 • कूल
 • प्रतिव्यक्ति१,००,५५१ (युएस$१,५१७.९८)
भाषासभ[३]
 • आधिकारिकहिन्दी
 • अतिरिक्त आधिकारिकअङ्ग्रेजी
समय क्षेत्रयुटिसी+०५:३० (भारतीय मानक समय)
आइएसओ ३१६६ सङ्केतIN-RJ
सवारी दर्ताRJ-
एचडिआईवृद्धि ०.५७६८ (Medium)
एचडिआई क्रम१२हम (२०१५)
साक्षरता६७% (३३)
वेबसाइटRajasthan.gov.in

राजस्थान गणतन्त्र भारतक क्षेत्रफलक आधारमे सभ सँ पैग राज्य छी । एकर पश्चिममे पाकिस्तान, दक्षिण-पश्चिममे गुजरात[४], दक्षिण-पूर्वमे मध्यप्रदेश, उत्तरमे पञ्जाब (भारत), उत्तर-पूर्वमे उत्तरप्रदेशहरियाणा अछि । ई राज्यक क्षेत्रफल ३,४२,२३९ वर्ग किमी (१,३२,१३९ वर्ग माइल) अछि । सन २०११ कें जनगणनाक अनुसार राजस्थानक साक्षरता दर ६६.११% अछि ।

जयपुर राज्यक राजधानी छी । भौगोलिक विशेषतासभमे एकर पश्चिममे थार मरुभूमि आ घग्गर नदीक अन्तिम छोर अछि । विश्वक पुरातन श्रेणीसभमे मुख्य अरावली श्रेणी राजस्थानक एक मात्र पर्वत श्रेणी छी, जे पर्यटनक केन्द्र छी, माउन्ट आबु आ विश्वविख्यात दिलवाड़ा मन्दिर सम्मिलित करैत अछि । पूर्वी राजस्थानमें दुई बाघ अभयारण्य, रणथम्भौरसरिस्का अछि आ भरतपुरक समीप केवलादेव राष्ट्रिय निकुञ्ज अछि, जे सुदूर साइबेरिया सँ आबऽ वला सारस आ पैग सङ्ख्यामे स्थानीय प्रजातिक अनेकानेक पक्षीसभक संरक्षित-आवासक रूपमे विकसित कएल गेल अछि ।

इतिहास[सम्पादन करी]

भूगोल[सम्पादन करी]

जनसङ्ख्या[सम्पादन करी]

पर्यटकीय स्थलसभ[सम्पादन करी]

विश्व धरोहर स्थलसभ[सम्पादन करी]

खेलकुद[सम्पादन करी]

लोकसभ[सम्पादन करी]

सन्दर्भ सामग्रीसभ[सम्पादन करी]

  1. "Rajasthan Profile" (PDF)Census of India। अन्तिम पहुँच 21 July 2016
  2. "Download Economic Review Rajasthan 2017–18 – PDF – RajRAS.in"RajRAS.in (अमेरिकी अंग्रेज़ीमे)। 2017-03-15। अन्तिम पहुँच 2017-05-25
  3. "Report of the Commissioner for linguistic minorities: 52nd report (July 2014 to June 2015)" (PDF)। Commissioner for Linguistic Minorities, Ministry of Minority Affairs, Government of India। pp. 34–35। मूल (PDF)सँ 28 December 2017 कऽ सङ्ग्रहित। अन्तिम पहुँच 16 February 2016
  4. Jat, Madan; Jat (2018). Madan. Jat. 

बाह्य जडीसभ[सम्पादन करी]

एहो सभ देखी[सम्पादन करी]