हिन्द महासागर
| हिन्द महासागर Indian Ocean | |
|---|---|
 हिन्द महासागरक अनुसार द वर्ल्ड फैक्टबुक | |
| स्थान | दक्षिण एशिया, दक्षिणपूर्व एशिया, पश्चिमी एशिया, पूर्वोत्तर अफ्रिका, पूर्वी अफ्रीका, दक्षिणी अफ्रिका आ अष्ट्रेलिया |
| निर्देशाङ्क | २०°द॰ ८०°पू॰ / २०°S ८०°Eनिर्देशाङ्क: २०°द॰ ८०°पू॰ / २०°S ८०°E |
| प्रकार | महासागर |
| अधिकतम चौडाई | १,६१० किमी (१,००० माइल) |
| सतह क्षेत्रफल | ७,०५,६०,००० किमी२ (२,७२,४०,००० वर्ग माइल) |
| औषत गहिराई | ३,७४१ मी (१२,२७४ फिट) |
| अधिकतम गहिराई | ७,९०६ मी (२५,९३८ फिट) |
हिन्द महासागर संसारको तेसर सबसँ पैग समुद्र छी , आ ई पृथ्वीक सतहमे उपलब्ध पानीक लगभग २०% भाग अहिमे निहित रहल अछि । उत्तरमे ई भारतीय उपमहाद्वीप सँ, पश्चिममे पूर्व अफ्रिका, पूर्वमे हिन्दचीन, सुन्दा द्वीप समूह अस्ट्रेलिया, तथा दक्षिणमे आर्कटिक महासागरसँग घेरिएने अछि । विश्वमे ई मात्र एकटा महासागर छी जेकर नाम कुनो देशक नाम अथवा, हिन्दुस्तान (भारत)कऽ नाममे रहल अछि ।
संस्कृतमे एकरा रत्नाकर अथवा रत्न उत्पन्न कर्ता कहैत अछि, जब कि प्राचिन हिन्दू ग्रन्थसभमे एकरा हिन्दू महासागर कहल गेल अछि । वैश्विक रुप परस्पर जोडिएल समुद्रसभक एक घटक हिन्द महासागरक, आन्ध्र महासागर सँग २०° पूर्वी देशान्तर जे केप एगुलस सँ जाएत अछि, आ प्रशान्त महासागरसँ १४६°५५' पूर्वी देशान्तर पृथक करैत अछि । हिन्द महासागरक उत्तरी सीमाक निर्धारण फारसक खाडीमे ३०° उत्तर अक्षांश द्वारा होएत अछि ।
अफ्रिका आ अस्ट्रेलियाक दक्षिणी बिन्दुसभमे ई महासागरक चौडाई करिब १०,००० किलोमिटर (६२०० माईल) अछि आ एकर क्षेत्रफल ७,३५,५६,००० वर्ग किलोमिटर (२,८४,००,००० वर्ग माईल) अछि जहिमे लाल सागर आ फारसक खाडी समेत रहल अछि । सागरमे जलक कुल मात्रा २९,२१,३१,००० घन किलोमिटर (७,००,८६,००० घन माईल) अनुमान अछि । मेडागास्कर जे विश्वक चौथा सबसँ पैग द्वीप छी ई हिन्द महासागरमे स्थित रहल अछि । कोमोरोस, सिचेल्स, माल्दिभ्स, मरिशस, श्रीलंका आ इण्डोनेशियाक द्वीपसमूह जे ई महासागरक पूर्वी सीमाक निर्धारण करैत अछि ई एहि महासागरक क्षेत्र भितर परैत अछि ।