जर्मन भाषा
| जर्मन German | ||||
|---|---|---|---|---|
| डेयुच | ||||
| उच्चारण: | [dɔʏtʃ] | |||
| बाजल जाइवाला स्थान: | आरम्भिक युरोपक जर्मन भाषीसभ आ विश्वव्यापी रूपसँ जर्मन भाषी सङ्घसभ | |||
| आरम्भ: | २०१४ | |||
| मातृभाषी: | ९० मिलियन (2010)[१] सँ ९५ मिलियन | |||
| भाषा परिवार: | हिन्द-युरोपेली
| |||
| लिपि | ल्याटिन (जर्मन व्यञ्जन) जर्मन ब्रेल लिपि | |||
| आधिकारिक अवस्था | ||||
आधिकारिक भाषा | ६ राष्ट्रसभ
३ आधारित
| |||
अल्पसङ्ख्यक भाषाक रुपमे मान्यता | १३ राष्ट्र (अल्प/सांस्कृतिक/राष्ट्रिय भाषा)
| |||
| नियन्त्रण कर्ता | कोनो आधिकारिक नियम नै जर्मनी भाषा परिषद[२]). | |||
| भाषा कोड: | ||||
| आइएसओ ६३९-१ | de | |||
| आइएसओ ६३९-२ | ger (B) deu (T) | |||
| आइएसओ ६३९-३ | – | |||
  (सह-)आधिकारिक आ मुख्य भाषा
सह-आधिकारिक, मुदा मुख्य भाषा नै
अल्प आधिकारिक/सांस्कतिक भाषा
अल्प-आधिकारिक भाषा नै | ||||
| ||||
जर्मन भाषा (जर्मन: Deutsch, डेउच) सङ्ख्याक अनुसार युरोपक सभसँ अधिक बाजल जाइवाला भाषा छी । ई जर्मनी, स्विट्जरल्यान्ड आ अस्ट्रियाक मुख्य- आ राजभाषा छी । ई रोमन लिपिमे लिखल जाइत अछि (अतिरिक्त चिन्हसभक संग) । ई भारोपेली भाषा परिवारमे जर्मनीक शाखामे आबैत अछि । अङ्ग्रेजीसँ एकर नजदिकी सम्बन्ध अछि । मुदा रोमन लिपिक अक्षरसभक एकर ध्वनिसभक संग मेल अङ्ग्रेजीसँ बढिया अछि । आधुनिक मानकीकृत जर्मन कs उच्च जर्मन कहैत अछि ।
जर्मन भाषा भारोपीय परिवारक जर्मेनिक वर्गक भाषा, सामान्यत: उच्च जर्मनक ओ रूप छी जे जर्मनीमे सरकारी, शिक्षा, प्रेस इत्यादीक माध्यम अछि । ई अस्ट्रियामे सेहो बाजल जाइत अछि । एकर उच्चारण १८९८ ई. कs एक कमीशन द्वारा निश्चित अछि । लिपि, फ्रेन्च आ अङ्ग्रेजीसँ मिलैत-जुलैत अछि । वर्तमान जर्मनक शब्दादिमे अघात भेला पर काकल्यस्पर्श अछि । तान (टोन) अङ्ग्रेजी जका होइत अछि । उच्चारण अधिक सशक्त एवं शब्दक्रम अधिक निश्चित अछि । दार्शनिक एवं वैज्ञानिक शब्दावलीसँ परिपूर्ण अछि । शब्दराशि अनेक स्रोतसभसँ लेल गेल अछि ।
उच्च जर्मन, केन्द्र, उत्तर आ दक्षिणमे बाजल जाइ वला अपन पश्चिमी शाखा (लो जर्मन-फ्रिजियन, अङ्ग्रेजी)सँ लगभग छठम शताब्दीमे अलग होबs लागल छल । भाषाक दृष्टि सँ "प्राचीन हाई जर्मन" (७५०-१०५०), "मध्य हाई जर्मन" (१३५० ई. धरि), "आधुनि हाई जर्मन" (१२०० ई. कs कालखण्डसँ एखन धरि) तीन विकास चरण अछि । उच्च जर्मनक प्रमुख बोलिमे यिडिश, श्विज्टुन्श, आधुनिक प्रशन स्विस या उच्च अलेमैनिक, फ्रन्कोनियन (पूर्वी आ दक्षिणी), टिपृअरियन तथा साइलेसियन इत्यादी अछि ।
स्वन-विज्ञान
[सम्पादन करी]जर्मन साहित्य
[सम्पादन करी]'
| योहान वुल्फगाङ्ग फान गेटे (१७४९–१८३२) |
फ्रेडरिक शिलर (१७५९–१८०५) |
ब्रोदर ग्रिम्म (१७८५–१८६३) |
थामस मान (१८७५–१९५५) |
फ्रेडरिक शिलर (१८७७–१९६२) |
|---|---|---|---|---|
 |
 |
 |
 |
|
संस्थासभ
[सम्पादन करी]जर्मन भाषाक प्रयोग आ पठन-पाठन कs बढ़ाबs वला बहुतो संस्थान अछि । एहिमे सँ प्रमुख अछि-
- गेटे संस्थान (Goethe Institute)
- Verein Deutsche Sprache -- एकर स्थापना १९९७ में भेल छल । जर्मन भाषाक प्रचार-प्रसारक समर्थक अछि । विश्वक सबसँ पैग भाषा सङ्घ छी ।
- Deutsche Welle -- जर्मन राज्य प्रसारक (ब्राडकास्टर)। बीबीसीक तुल्य। जर्मन भाषा आ विश्वक अन्य ३० भाषासभमे (हिन्दी सहित) रेडियो आ टीवीक प्रसारण करैत अछि ।
मैथिली-जर्मन बोलचालक वाक्य
[सम्पादन करी]| जर्मन वाक्य | मैथिली वाक्य |
|---|---|
| ja | हँ |
| nein | नै |
| bitte | कृपया (एकरा करी) |
| danke. | धन्यवाद |
| Bitte schön. | स्वागतम् |
| Kein problem. | कोनो समस्या नै अछि । |
| Entschuldigung! | क्षमा करी । |
| natürlich | वास्तवमे (of course) |
| richtig | सही |
| Vielen Dank. | अहाँक बहुत बहुत धन्यवाद |
| Nein, danke. | नै, धन्यवाद। |
| Es tut mir leid. | हम दुखी छी । |
| Verzeihen Sie. | क्षमा करी । |
| हिन्दी वाक्य | जर्मन वाक्य |
| हम थकि गेल छी । | Ich bin müde. |
| हमरा एकटा नौकरीक जरूरी अछि । | Ich brauche einen Job. |
| हम खाइलs चाहैत छी । | Ich will essen. |
| हमरा नीन्द आबि रहल अछि । | Ich bin schläfrig. |
| हमरा खेबाक जरूरी अछि । | Ich brauche etwas zu essen. |
| हम आराम चाहैत छी । | Ich möchte mich ausruhen. |
| हमरा भूख लागल अछि । | Ich bin hungrig./ Ich habe Hunger. |
| हमरा आराम केनाए जरुरी अछि । | Ich muss mich ausruhen. |
| हमरा छोड़िक लेल चाहैत छै । | Ich will abreisen. |
| हमरा ठण्डा लागि रहल अछि । | Mir ist kalt. |
| हमरा अध्ययन केनाए आवश्यकता अछि । | Ich muss studieren. |
| हम जाइक लेल चाहैत छी । | Ich will gehen. |
| हमरा गर्मी लागि रहल अछि । | Mir ist heiß. |
| हमरा खत्म करsक जरूरी अछि । | Ich muss aufhören. |
| हम सुतैक लेल चाहैत छी । | Ich will schlafen. |
किछ सर्वाधिक प्रयुक्त जर्मन शब्द
[सम्पादन करी]एहो सभ देखी
[सम्पादन करी]- अस्ट्रियन साहित्य
- गेटे संस्थान (Goethe Institute)
बाह्य जडीसभ
[सम्पादन करी] |
German edition of Wikipedia, the free encyclopedia |
- हिन्दी --> जर्मन शब्दकोश
- जर्मन --> हिन्दी शब्दकोश
- हिन्दी-जर्मन शब्दकोष
- हिन्दी-जर्मन शब्दावली
- हिन्दी माध्यम से जर्मन भाषा सीखें सङ्ग्रहित २०११-०८-२३ वेब्याक मेसिन
- जर्मन भाषा सीखें[permanent dead link] (DW)
- The Goethe Institute: German Government sponsored organisation for the promotion of the German language and culture.
- Free German Language Course सङ्ग्रहित २०१३-०२-१७ वेब्याक मेसिन
- Deutsche Welle German courses सङ्ग्रहित २०१४-०४-१२ वेब्याक मेसिन
- German Pronouns: Nominative Case, German Pronouns: Accusative Case
- Free Online German Lessons
- The Leo Dictionaries: A German language portal featuring German-English, German-French, German-Spanish, German-Italian and German-Chinese dictionaries, with forums and a search function
- Online German Course सङ्ग्रहित २०१९-०३-३० वेब्याक मेसिन: A free online German course for absolute beginners.
सन्दर्भ सामग्रीसभ
[सम्पादन करी]- ↑ Mikael Parkvall, "Världens 100 största språk 2010" (The World's 100 Largest Languages in 2010), in Nationalencyklopedin
- ↑ "Rat für deutsche Rechtschreibung – Über den Rat"। Rechtschreibrat.ids-mannheim.de। अन्तिम पहुँच 11 October 2010।