ढाका जिला
ढाका जिला ঢাকা জেলা | |
|---|---|
 बाङ्लादेशक नक्शामे ढाका जिलाक अवस्थिति | |
 Expandable map of ढाका जिला | |
| निर्देशाङ्क: २३°४७′N ९०°१८′E / २३.७९°N ९०.३०°Eनिर्देशाङ्क: २३°४७′N ९०°१८′E / २३.७९°N ९०.३०°E | |
| देश |  बङ्गलादेश |
| विभाग | ढाका विभाग |
| क्षेत्रफल | |
| • कुल | १४६३.६ किमी२ (५६५.१ वर्गमाइल) |
| जनसङ्ख्या | |
| • कुल | १,२०,४३,९७७ |
| • क्रम | १ |
| • घनत्व | ८२००/वर्ग किमी (२१३००/वर्ग माइल) |
| वासिन्दा | ढाकाई |
ढाका जिला (बङ्गाली: ঢাকা জেলা) बाङ्लादेशक मध्य भागमे अवस्थित देशक सभ सँ जनघनत्व भेल जिला छी। ई जिला ढाका विभाग अन्तर्गत पड़ैत अछि। ढाका जिला अन्तर्गतक ढाका शहर बाङ्लादेशक राजधानी छी जे बुरिगङ्गा नदीक पूर्वी किनारमे अवस्थित अछि। ढाका जिलामे ढाका शहर, केरानिगञ्ज, नबाबगञ्ज, दोहार, साभार आ धमराई उपजिला अवस्थित अछि।[३]
भूगोल[सम्पादन करी]
ढाका जिला बाङ्लादेशक मध्य-पश्चिम भागमे अछि आ ई जिला २३°५३' सँ २४°०६' उत्तर अक्षांश आ ९०°०१' सँ ९०°३७' पूर्वी देशान्तरमे अवस्थित अछि। ढाका जिला बाङ्लादेशक कूल क्षेत्रफलमे सँ १४९७.१७ वर्ग किलोमिटर ओकटने अछि। ई जिलाकेँ गाजीपुर आ टाङ्गाइल जिला उत्तर, मुन्सिगञ्ज जिला दक्षिण, नारायणगञ्ज जिला पूर्व, मानिकगञ्ज आ राजबाडी जिला पश्चिम सँ घेरने अछि। बुडिगङ्गा, इच्छामति, धलेश्वरी, तुराग, बङ्शी, कालीगङ्गा, गाजीखाली, कलमनई नदी, तुलसी खलकी रघुनाथपुर बिल तथा बेतलाई ई जिलाक प्रमुख नदीसभ छी।
जनसाङ्खयिकी[सम्पादन करी]
जिला विभाग प्रतिवेदनक अनुसार ढाका जिलाक कूल जनसङ्ख्या ८५,११,२२८ रहल अछि जहिमे सँ पुरुषक जनसङ्ख्या ४७,१२,३३० अछि तँ महिलाक जनसङ्ख्या ३७,९८,८९८ रहल अछि। धर्मक आधारमे ई जिलामे इस्लाम धर्मवलम्बीक जनसङ्ख्या ८०,२०,३७२ अछि तँ हिन्दू धर्मवलम्बीक जनसङ्ख्या ४,४१,२१३ अछि। तहिना बौद्ध धर्मवलम्बीक जनसङ्ख्या ४१,३९५, इसाई धर्मक ६,५६५ आ अन्य धर्मक लोकसभक जनसङ्ख्या १,६८३ रहल अछि। ई जिलामे २,३९१ मस्जिद, १३० हिन्दू मन्दिर आ १ गिर्जाघर रहल अछि। ई जिलामे १२,००० सँ बेसी मस्जिद, ३,०१२ हिन्दू मन्दिर, ५३० गिर्जाघर आ १७४ बौद्ध गुम्बासभ रहल अछि।
अर्थतन्त्र[सम्पादन करी]
ई जिला बाङ्लादेशक अर्थतन्त्रक केन्द्र छी। ई जिलाक लोकसभ २.४०% मजदुरीमे, उद्योग तथा व्यापारमे ३.५६%, वाणिज्यमे २५.०५%, सञ्चार आ यातायातमे ८.९७%, निर्माण क्षेत्रमे ३.४०%, कृषिमे ७.७०%, धार्मिक सेवामे ०.१५%, वैदेशिक रोजगारी तथा भाडामे ४.१५% आ अन्यमे १३.१२% रहल अछि।
प्रशासन[सम्पादन करी]
प्रशासकीय ढाका नगरपालिकाक स्थापना सन् १८६४ मे भेल छल तँ सन् १९६० मे एकरा शहर समितिमे परिणत कएल गेल छल।[४] सन् १९७२ मे उक्त शहर समितिकेँ निर्मूल करि सन् १९८३ मे नगरपालिका निगममे पदोन्नति कएल गेल छल। सन् १९९० मे ढाका शहरकेँ शहर निगममे परिणत कएल गेल छल।[५]
शिक्षा[सम्पादन करी]
ई जिलाक कूल साक्षरता दर ६४.७९% रहल अछि जहिमे सँ पुरुषक साक्षरता ६९.५८% अछि तँ महिलाक साक्षरता दर ५८.७८% रहल अछि।
सन्दर्भ सामग्रीसभ[सम्पादन करी]
- ↑ বাংলাদেশ জাতীয় তথ্য বাতায়ন (২৯ জুন ২০১৬)। "এক নজরে ঢাকা"। গণপ্রজাতন্ত্রী বাংলাদেশ সরকার। मूलसँ ২৪ জুন ২০১৬ कऽ सङ्ग्रहित।
{{cite web}}: Check date values in:|date=आ|archivedate=(help); Cite has empty unknown parameter:|ওয়েবসাইট=(help) - ↑ "सन् २०११ क राष्ट्रिय जनगणना" (PDF)। बाङ्लादेश राष्ट्रिय तथ्याङ्क विभाग। p. ४१। मूल (PDF)सँ 8 December 2015 कऽ सङ्ग्रहित। अन्तिम पहुँच 15 December 2015।
- ↑ "ঢাকা জেলা", বাংলাপিডিয়া: বাংলাদেশের জাতীয় এনসাইক্লোপিডিয়া (दोस्रो संस.), বাংলাদেশ এশিয়াটিক সোসাইটি, सन् २०१२
{{citation}}: Check date values in:|year=(help) - ↑ "AL men appointed administrators"। thedailystar.net।
- ↑ "Archive copy"। मूलसँ 2019-11-08 कऽ सङ्ग्रहित। अन्तिम पहुँच 2019-11-29।
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help)CS1 maint: archived copy as title (link)
