भिमबेटका चट्टान आश्रय
भिमबेटका चट्टान आश्रय | |
---|---|
विश्व सम्पदा सूचीमे उल्लेख कएल अनुसारक नाम | |
![]() | |
प्रकार | सांस्कृतिक |
मापदण्ड | (iii)(v) |
सन्दर्भ | ९२५ |
युनेस्को क्षेत्र | दक्षिण एसिया |
सूचीकृत इतिहास | |
सूचीकृत | २००३ (३६अम शत्र) |
भिमबेटका चट्टान आश्रय (भिमबैठका) भारतक मध्य प्रदेश राज्यक रायसेन जिलामे स्थित एक पुरापाषाणिक आवासीय पुरास्थल छी । ई आदि-मानवद्वारा बनाएल गेल चट्टान चित्रसभ आ शैलाश्रयक लेल प्रसिद्ध अछि । ई चित्रसभके पुरापाषाण काल सँ मध्यपाषाण कालक समयक मानल जाएत अछि ।
अन्य पुरावशेषसभमे प्राचीन किलाक दीवार, लघुस्तूप, पाषाण निर्मित भवन, शुङ्ग-गुप्त कालीन अभिलेख, शङ्ख अभिलेख आ परमार कालीन मन्दिरक अवशेष सेहो एतेक मिलल अछि । भिमबेटका क्षेत्रके भारतीय पुरातत्व सर्वेक्षण, भोपाल मण्डल अगस्त १९९०मे राष्ट्रिय महत्त्वक स्थल घोषित केनए छल । एकर बाद जुलाई २००३मे युनेस्को एकर विश्व सम्पदा क्षेत्र घोषित केनए छल ।
ई भारतमे मानव जीवनक प्राचीनतम चिह्न छी । एहन मानल जाएत अछि कि ई स्थान महाभारतक चरित्र भीम सँ सम्बन्धित अछि आ अहि सँ एकर नाम भिमबैठका पडल । ई गुफासभ मध्य भारतक पठारक दक्षिणी किनार पर स्थित विन्ध्याचलक पहाडीसभक निचला छोर पर अछि ।[१]एकर दक्षिणमे सतपुडाक पहाडीसभ आरम्भ भ जाएत अछि ।[२] एकर खोज वर्ष १९५७-१९५८मे डाक्टर विष्णु श्रीधर वाकणकरद्वारा कएल गेल छल ।
इतिहास[सम्पादन करी]
चित्रदीर्घा[सम्पादन करी]
सन्दर्भ सामग्रीसभ[सम्पादन करी]
- ↑ "भीमबेटका की गुफ़ाएँ" (एचटीएम) (हिन्दीमे), इन्क्रेडिबल इण्डिया, पृ: ०१, अन्तिम पहुँच १८ जुलाई २००९।
- ↑ "भीमबेटका की पहाड़ी गुफाएं" (पीएचपी), राष्ट्रीय पोर्टल विषयवस्तु प्रबंधन दल (हिन्दीमे), भारत सरकार, पृ: ०१, अन्तिम पहुँच १८ जुलाई २००९।
बाह्य लिङ्कसभ[सम्पादन करी]
![]() |
विकिमिडिया कमन्समे आर बहुत रास Rock shelters of Bhimbetkaसँ सम्बन्धित मिडिया सामग्रीसभ अछि । |
- http://whc.unesco.org/en/list/925
- http://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31&id_site=925
- http://vm.kemsu.ru/en/mezolith/bhimpet.html Archived 2015-11-15 at the Wayback Machine.[[]]
- https://web.archive.org/web/20091019185130/http://geocities.com/Athens/Parthenon/2686/bhimbetka_index.htm
- http://www.kamat.com/kalranga/rockpain/betaka.htm
- http://www.bradshawfoundation.com/india/
- http://www.rupestre.net/tracce/?p=3585