अकबर

मैथिली विकिपिडियासँ, एक मुक्त विश्वकोश
अकबर
अकबर
तेसर मुगल सम्राट
शासनकाल२७ जनवरी १५५६ - २५ अक्टुबर १६०५
(४९ वर्ष, २७५ दिन)[१][२]
राज्याभिषेक१४ फरबरी १५५६[१]
पूर्वाधिकारीहुमायूँ
उत्तराधिकारीजहाँगिर
Regentबैराम खान (१५५६-१५६१)
जन्म(१५४२-१०-१४)१४ अक्टुबर १५४२[३]
उमेरकोट, सिन्ध
मृत्यु२७ अक्टुबर १६०५(१६०५-१०-२७) (६३ वर्ष)
फत्तेहपुर सिक्री, आगरा
Burial
जीवनसाथीसभरुकैया सुल्तान बेगम
सलिमा सुल्तान बेगम
मरियम-उज-जमानी
सन्तानजहाँगिर
मुराद
दनियाल
आ ६ बेटासभ
नाम
अबउलफत जलाल उद्दिन मोहम्मद अकबर (प्रथम)[४]
घरानातैमुर
वंशमुगल
पिताहुमायूँ
माताहमिदा बानु बेगम[५]
धर्मइस्लाम[६]

जलाल उद्दीन मोहम्मद अकबर (उर्दू: جلال الدین محمد اکبر‎‎) (१५ अक्टुबर, १५४२-२७ अक्टुबर, १६०५)[७] तैमूरी वंशावलीक मुगल वंशक तेसर शासक छल।[८] अकबरकेँ अकबर-ऐ-आजम (अर्थात अकबर महान), शहंशाह अकबर, महाबली शहंशाहक नामसँ सेहो जानल जाएत अछि।[९][१०][११] सम्राट अकबर मुगल साम्राज्यक संस्थापक जहीरुद्दीन मुहम्मद बाबर कऽ पौत्र आओर नासिरुद्दीन हुमायूंहमीदा बानोक पुत्र छल। बाबर कऽ वंश तैमूरमङ्गोल नेता जंगेज खांसँ सम्बन्धित छल अर्थात ओ वंशज तैमूर वंशावलीक खानदान सँ छल आर मातृपक्षक सम्बन्ध जंगेज खाँ सँ छल ।[७] अकबर के शासनक अन्त तक १६०५ धरि मुगल साम्राज्य में उत्तरी आर मध्य भारतक अधिकाश भाग सामिल छल आर वो समय के सर्वाधिक शक्तिशाली साम्राज्य में से एक छल ।[१२] बादशाह सभ में अकबर मात्र एगो एहन बादशाह छल, जे हिन्दू मुस्लिम दुनु वर्ग के बराबर स्नेह आर सम्मान देलक । वो हिन्दू-मुस्लिम सम्प्रदायसभ के विच दुरी कम करै के लेल दीन-ए-इलाही नामक धर्मकऽ स्थापना केने छल ।[७] अकबर कऽ दरबार सभ के लेल हर समय खुजल रहेत छल । वोकर दरबार में मुस्लिम सरदारसभ के अपेक्षा हिन्दू सरदार बेसी छल । अहि कारण अकबर हिन्दू आर मुस्लिम दुनु वोकर प्रशंसक बनल छल ।[१३] अकबर मात्र तेरह वर्ष कऽ आयु में अपन पिता नसीरुद्दीन मुहम्मद हुमायुं के मृत्यु उपरांत दिल्ली कऽ राजगद्दी पर बैठल छल ।[१४]

एहो सभ देखु[सम्पादन करी]

सन्दर्भ सामग्रीसभ[सम्पादन करी]

  1. १.० १.१ Eraly, Abraham (2004). The Mughal Throne: The Saga of India's Great Emperors. Phoenix. pp. 115, 116. आइएसबिएन 9780753817582. 
  2. "Akbar (Mughal emperor)"। Encyclopedia Britannica Online। अन्तिम पहुँच 18 January 2013
  3. "Famous Birthdays on 15th October"। अन्तिम पहुँच 21 October 2012
  4. "Akbar"। The South Asian। अन्तिम पहुँच 23 May 2008
  5. "Google Images"। Google.com.pk। अन्तिम पहुँच 2014-01-18
  6. Eraly, Abraham (2000). Emperors of the Peacock Throne : The Saga of the Great Mughals. Penguin books. प॰ 189. आइएसबिएन 9780141001432. 
  7. ७.० ७.१ ७.२ Fazl, Abul (अप्रैल ०२, २००५). अकबर महान. मनोज पब्लिकेशन. प॰ 100. आइएसबिएन 3982. 
  8. "तिमुरिड डायनेस्टी"। न्यू वर्ल्ड एन्साइक्लोपीडिया। अन्तिम पहुँच १८ जुलाई २००९
  9. "अकबर"। द साउथ एशियन। अन्तिम पहुँच 2008-05-23
  10. कन्वर्ज़न ऑफ इस्लामिक एण्ड क्रिश्चियन डेट्स (डुअल) सङ्ग्रहित २००९-०८-०१ वेब्याक मेसिन अन्तरण करने वाले के अनुसार बादशाह अकबर की जन्म तिथि हुमायुंनामा के अनुसार, रज्जब के चौथे दिन, ९४९ हिज़री, तदनुसार १४ अक्टूबर १५४२ को थी।
  11. "जलाल-उद-दीन मोहम्मद अकबर बायोग्राफ़ी"। बुकरैग्स। अन्तिम पहुँच २३ मई २००८
  12. "एक्स्टैण्ट ऑफ एम्पायर"
  13. "अकबर महान" (हिन्दीमे)। भारतीय साहित्य संग्रह। मूल (पीएचपी)सँ 2010-08-14 कऽ सङ्ग्रहित। अन्तिम पहुँच २००९ {{cite web}}: Check date values in: |accessdate= (help); Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  14. "द नाइन जेम्स ऑफ अकबर"। बोलोजी। मूलसँ 2010-01-14 कऽ सङ्ग्रहित। अन्तिम पहुँच 2008-05-23

बाह्य जड़ीसभ[सम्पादन करी]