अजरबैजान

मैथिली विकिपिडियासँ, एक मुक्त विश्वकोश
Azərbaycan Respublikası
अजरबैजान गणराज्य
अजरबैजानको झन्डा
झन्डा
अजरबैजानको निसाना छाप
निसाना छाप
आदर्श वाक्य: Odlar Yurdu
सनातन अग्नीकें भूमि
राष्ट्रिय गान: Azərbaycan Respublikasının Dövlət Himni
अज़रबैजान का कूच
अजरबैजान
राजधानी
र सभसँ पैघ सहर
बाकु
आधिकारिक भाषासभअजरबैजानी
मूलवासी(सभ)अजरबैजान
सरकारप्रतिनिधि लोकतंत्र
इल्हाम इलीएव
• प्रधानमन्त्री
आर्तुर रासीज्दा
स्वतन्त्रता 
• घोषणा
३० अगस्त १९९१
• पूर्ण
१८ अक्टुबर १९९१
क्षेत्रफल
• कुल
८६,६०० किमी (३३,४०० वर्ग माइल) (११२अम)
• पानी (%)
नगण्य
जनसङ्ख्या
• २०११ अनुमानित
९,१६४,६००[१] (१०३अम)
• २००० जनगणना
अनुपलब्ध
कुल ग्राहस्थ उत्पादन (क्रय शक्ति समता)२०११ लगत
• कुल
$९०,३१,८०,००,०००[२] (८७अम)
• प्रति व्यक्ति
$१०,३४०[२] (११२अम)
मानव विकास सूचकाङ्क (२००३)०.७२९
उच्च · १०१अम्
मुद्रामनत (AZN)
समय क्षेत्रअन्तर्राष्ट्रिय प्रमाणिक समय+४
• ग्रीष्मकालीन (दिवाप्रकाश समय बचत)
अन्तर्राष्ट्रिय प्रमाणिक समय+५
टेलिफोन कोड९९४
इन्टरनेट डोमेन.az

अजरबैजान (अजेरी: Azərbaycan Respublikası), ककेससक पूर्वी भागमे अवस्थित एक गणतन्त्र देश छी । ई पूर्वी युरोपएसिया महादेशक मध्यमे अवस्थित अछि । भौगोलिक रूप सँ ई एसियाके भाग अछि । एकर सीमान्त देश छी: अर्मेनिया, जर्जिया, रूस, ईरान, टर्की आ एकर तटीय भाग आन्ध्र सागर सँ जुड़ल अछि । ई सन् १९९१ धरि भूतपूर्व सोभियत संघक भाग छल।

अजरबैजान एकटा धर्मनिरपेक्ष देश छी आ वर्ष २००१ सँ युरोपेली सङ्घक सदस्य छी । एकर अधिकांश जनसङ्ख्या इस्लाम धर्मक अनुयायी अछि आ ई देश इस्लामी सम्मेलन सङ्घक सदस्य राष्ट्र सेहो छी । ई देश धीरे-धीरे औपचारिक मुदा सत्तावादी लोकतन्त्रक दिशामे आगा बढि रहल अछि ।

नामोत्पत्ति[सम्पादन करी]

अजरबैजानमे खिनालुग घाटी
अजरबैजानमे खिनालुग घाटी

अजरबैजान नामके उद्गम लऽ बहुतो प्रकारक अवधारणासभ अछि । सभ सँ प्रचलित प्रमेय ई अछि कि ई नाम 'अट्रोपटन' शब्द सँ आएल अछि । अट्रोपट फारसी अकामिनाइड राजवंशक समयमे एक क्षत्रप छल, जकरा सिकन्दर महान आक्रमण करि परास्त केलक आ अट्रोपटनक स्वाधीनता मिलल । ओहि समय ई क्षेत्र मिदिया अट्रोपाटिया आ अट्रोपाटीनक नाम सँ जानल जाएत छल ।

इतिहास[सम्पादन करी]

अजरबैजानमे प्रारम्भिक मानव बस्तिसभके चिह्न पाषाण युगक बादक भेटैत अछि । ५५० इशापूर्वमे एक्युमेनिडा राजवंश ई क्षेत्र पर विजय प्राप्त केनए छल, जहिमे पारसी धर्मक उदय भेल छल आ बादमे याह क्षेत्र सिकन्दर महानके साम्राज्यक भाग बनल आर बादमे ओकर उत्तराधिकारी, सेलियुसिडा साम्राज्यक । एल्बानियाली ककेसन लोकसभ चारिम शताबदी इशापूर्वमे ई क्षेत्रमे एक स्वतन्त्र राजशाहीक स्थापना केलक, मुदा ९५-६७ इशापूर्वमे टिगरानीस २ महान ई क्षेत्र पर अधिकार करि लेनए छल।

एहो सभ देखी[सम्पादन करी]

सन्दर्भ सामग्रीसभ[सम्पादन करी]

  1. The International Population Day, The demographic situation in Azerbaijan, The State Statistical Committee of the Republic of Azerbaijan, 11 जुलाई 2011
  2. २.० २.१ "Azerbaijan:Report for Selected Countries and Subjects"। International Monetary Fund। अन्तिम पहुँच April 12, 2011

बाह्य जडीसभ[सम्पादन करी]