उत्तरी साइप्रस

मैथिली विकिपिडियासँ, एक मुक्त विश्वकोश
टर्कीय गणतन्त्र उत्तरी साइप्रस
Turkish Republic of Northern Cyprus  (अंग्रेजी)
झन्डा राज्य-चिह्न
राष्ट्रगानराष्ट्रिय गान
स्वतन्त्रताक मार्च

राजधानीउत्तरी निकोसिया
पैग सहर राजधानी
सरकारी भाषा टर्की
सरकारक प्रकार एकात्मक अर्ध-राष्ट्रपतिय गणतन्त्र
 -  राष्ट्रपति मुस्तफा एकेन्सी
 -  प्रधानमन्त्री ह्यूसेन ओगुर्गुन
व्यवस्थापिका गणतन्त्र सभा
स्वतन्त्रता गणतन्त्र साइप्रस सँ
 -  घोषणा कएल १५ नोभेम्बर १९८३ 
 -  पहिचान केवल टर्की द्वारा 
क्षेत्रफल
 -  पुरा ३,३५५ किमी (अनाङ्कित)
१,२९५ वर्गमाइल
 -  पानी (%) २.७
जनसंख्या
 -  २०१४ अनुमान ३१३,६२६[१] 
 -  जनगणना २०११ २८६,२५७ 
 -  जनघनत्व ९३/किमी (११७ अम)
२४२/वर्ग माइल
जिडिपी (नाम मात्र) २०१४ अनुमान
 -  कूल $४.०३२ अर्ब[२] 
 -  प्रतिव्यक्ति आय $१५,१०९[२] 
मुद्रा टर्की लीरा आकृति:Turkish lira (टीआरवाई)
समय क्षेत्र ईईटी (युटिसी+२)[३]
 -  ग्रीष्ममे (डिएसटि) ईईएसटी (युटिसी+३)
सडक प्रयोग बायाँ
टेलिफोन कोड नं. +९० ३९२

उत्तरी साइप्रस आधिकारिक रूपमे टर्कीय गणतन्त्र उत्तरी साइप्रस (टीआरएनसी; स्वयम-घोषित राज्य राज्य छी जे साइप्रस द्वीपक उत्तरपूर्वी भाग समावेश करैत अछि । टर्की द्वारा मात्र मान्यता प्राप्त, उत्तरी साइप्रसके अन्तर्राष्ट्रिय समुदाय द्वारा साइप्रस गणतन्त्रक भाग मानैत अछि ।

इतिहास[सम्पादन करी]

साइप्रस /ˈsprəs/ आधिकारीक: गणतन्त्र साइप्रस (यूनानी : Κυπριακή Δημοκρατία एसिया क एक देश छी, जेकरा संस्कृति आ इतिहासका कारणसँ युरोप क भूभाग सेहो कहैत अछि । ई भूमध्य सागरमे रहल एक टापु छी । एकर राजधानी निकोसिया छी । बहुत लोगसभ युनानी भाषा बोलैत अछि । मुदा ई टापुक कुछ भाग टर्की भाषा बोलवालासभ गैरकानूनी रूपमे कब्जा करै रहल अछि । जुलाई १९७४ मे दूई-चरणमे केने आक्रमण पछा एहन भेल अछि। साइप्रसके युनान (ग्रिस)मे गाभ्न एथेन्समे योजना केल सत्तापलटक जवाफमे आक्रमण भेल अछि। साइप्रस युरोपेली संगठनक सदस्य छी ।

उत्तरी साइप्रस सब युरोपेली सङ्घ सदस्यक सबसँ दुर दक्षिण पूर्वमे अछि । उत्तरी साइप्रस निरन्तर रूपमे ४५०० सँ बेसी वर्षक इतिहासमे बाँचईरहल अछि। निकोसियाक ग्रीक साइप्रसटर्की साइप्रस समुदायसभसँ १९६३ मे शहरक क्रमश: दक्षिण आ उत्तरमे विभाजित कएल गेल अछि । १९५५-६४ क संकट पछा ई शहर तोडने छल । टर्की सन् १९७४ मे साइप्रस आ उत्तरी साइप्रस गणतन्त्रक बीचमे सैन्य बिरोधी बन्न पुगल पछा टर्कीसँ साइप्रसक द्वीपके आक्रमण केलावाद उत्तरी निकोसिया सहितक द्वीपके उत्तरमे कब्जा केलक । आज उत्तर निकोसिया उत्तरी साइप्रसक राजधानी छी, केवल टर्कीद्वारा मान्यता प्राप्त एक राज्य, जे अन्तर्राष्ट्रिय समुदायद्वारा साइप्रेयी क्षेत्रमे कब्जा कैर रहल मानैत अछि ।[४] १९६० मा निकोसिया साइप्रस रिपब्लिकक राजधानी बन्ल जे यूनानी आ टर्की साइप्रियट्स द्वारा स्थापित एक राज्य छी । १९६३ मे ग्रीक साइप्रस समुदाय पक्षसँ संविधानक संशोधन प्रस्ताव केने छल । जे टर्कीक साइप्रस समुदायसँ अस्वीकार केलक । बीजान्टिन समयमे , ई शहर सेहो लेफकोसिया क रूपमे सेहो उल्लेख कएल गेल छल । चौथो शताब्दी ईस्वीमे , शहर बिशपिक क सीट बनल छल ।[५]

प्रशासनिक विभाजन[सम्पादन करी]

उत्तरी साइप्रस ६ जिलासभमे विभाजित अछि: लेफकोसा, गजिमागुँसा, गिर्ने, गुँजेलयोर्ट, इस्केल जिला आ लेफ्केललेफ्केल जिला २०१६ मे गुँजेलयोर्ट जिलासँ विभाजन कैर स्थापित भेल छल । एकर अलावा थप बाह्र उप-जिलासभ पाँच ठूला जिलासभ आ २० टा नगरपालिकासभ बीच विभाजित अछि ।[६]

सन्दर्भ सामग्रीसभ[सम्पादन करी]

  1. TRNC SPO, Economic and Social Indicators 2014, pages=2–3
  2. २.० २.१ "KKTC", Turkish Ministry of Economy, अन्तिम पहुँच २८ जुलाई २०१५ 
  3. "Saatler geri alınıyor!", Yeni Düzen, अन्तिम पहुँच १८ अक्टुबर २०१७ 
  4. Kempen, Ronald van; Vermeulen, Marcel; Baan, Ad (2005). Urban Issues and Urban Policies in the New EU Countries. Ashgate. प॰ 207. आइएसबिएन 978-0-7546-4511-5. https://books.google.com/books?id=FHou6czhjqwC&pg=PA207. 
  5. "Saint Tryphillius", Saintsoftheday108.blogspot.com, अन्तिम पहुँच १० मार्च २०१२ 
  6. "Lefke 6. ilçe oldu!", Kıbrıs Postası, २७ दिसम्बर २०१६, अन्तिम पहुँच २७ दिसम्बर २०१६ 

बाह्य जडीसभ[सम्पादन करी]

एहो सभ देखी[सम्पादन करी]