निकोसिया
| निकोसिया Λευκωσία (language?) लेफकोसा (language?) | |||
|---|---|---|---|
| शहर | |||
 निकोसिया | |||
| |||
  निकोसिया | |||
| निर्देशाङ्क: ३५°१०′उ॰ ३३°२२′पू॰ / ३५.१६७°N ३३.३६७°E | |||
| दाबी कएल |
| ||
| द्वारा प्रशासित | |||
|  साइप्रस | ||
| जिला | निकोसिया | ||
| सरकार | |||
| • मेयर | कन्सटान्टिनोस योर्काड्जिस (स्वतन्त्र) | ||
| • निकोसियाको टर्कीवाला मेयर | मेहमेत हरमान्सि (टीडीपी) | ||
| उँचाई | २२० मिटर (७२० फिट) | ||
| जनसङ्ख्या (२०१५)[१][२] | |||
| • शहर |
| ||
| • शहरी |
| ||
| • मेट्रो |
| ||
| मूलवासी नाम | निकोसियानी | ||
| समय क्षेत्र | पूर्वी युरोपेली समय (युटिसी+२) | ||
| • ग्रीष्म (युटिसी) | गर्मीयाम (युटिसी+२) | ||
| हुलाक कोड | १०१०–११०७ | ||
| टेलिफोन कोड | +३५७ २२ | ||
| आइएसओ ३१६६ कोड | सीवाई-०१ | ||
| वेबसाइट | निकोसिया नगरपालिका | ||
निकोसिया पहिल लेफकोसा (रसियन: Полтора́цк; आइपिए: [pəltɐˈrat͡sk]) क नामसँ सेहो चिनैत अछि , एशिया आ युरोप दुनु महादेशमे परै साइप्रस देशक राजधानी, आर्थिक, राजनीतिक, सांस्कृतिक केन्द्र तथा सबसँ लोकप्रिय शहर छी । ई मेसाअोरिया क नदिकक, नदी पेडिअोस किनारसभमे अवस्थित अछि ।
इतिहास[सम्पादन करी]
निकोसिया, राजधानी आ साइप्रसक सरकारक सीट छी आ ई सब युरोपेली संघ सदस्यक सबसँ दुर दक्षिण पूर्वमे अछि । ई निरन्तर रूपमे ४५०० सँ बेसी वर्षक इतिहासमे बाँचरहल अछि आ १० अम शताब्दीसँग साइप्रसक राजधानी भेल अछि । निकोसियाक ग्रीक साइप्रस आ टर्की साइप्रस समुदायसभसँ १९६३ मे शहरक क्रमश: दक्षिण आ उत्तरमे विभाजित करै देलगेल अछि। १९५५-६४ क संकट पछा इ शहर तोडिएल छल । टर्कीसँ सन् १९७४ मे साइप्रस आ उत्तरी साइप्रस गणतन्त्रक बीचमे सैन्य बिरोधी बनला गेल वाद टर्कीसँ साइप्रसक द्वीपके आक्रमण केलावाद उत्तरी निकोसिया सहितक द्वीपलाके उत्तरमे कब्जा केलक । आज उत्तर निकोसिया उत्तरी साइप्रसक राजधानी छी, केवल टर्कीद्वारा मान्यता प्राप्त एक राज्य, जे अन्तर्राष्ट्रिय समुदायद्वारा साइप्रेयी क्षेत्रमे कब्जा कैर रहल मानैत अछि ।[३] ९६० मे निकोसिया साइप्रस रिपब्लिकक राजधानी बन्ल । यूनानी आ टर्की साइप्रियट्स द्वारा स्थापित एक राज्य छी। १९६३ मे ग्रीक साइप्रस समुदाय पक्षसँ संविधानक संशोधन प्रस्ताव केने छल । जे टर्कीक साइप्रस समुदाय अस्वीकार केलक । बीजान्टिन समयमे , ई शहर सेहो लेफकोसिया क रूपमे उल्लेख कएल छल । चौथा शताब्दी ईस्वीमे , शहर बिशपिक क सीट बनल छल ।[४]
साइप्रसक अवस्थित राजधानी ६४७ मे अरब आक्रमणक कारण सलामिस क विनाश पछा, निकोसिया लगभग ९६५ मे द्वीपक राजधानी बन्नपुगल । साइप्रसमे बीजान्टिन साम्राज्यक पुनरुत्थान भेल । बीजान्टिनसभसँ निकोसियामे द्वीपक प्रशासन सीटमे मुख्य कारणसँ सुरक्षा कारणसभक लेल तान्त्रिक शहरसभ अक्सर आक्रमणसँ पीडित छल । ओहि बिन्दुसँ साइप्रसक राजधानीक रूपमे बनल अछि । निकोसिया महान् हासिल केलक आ साइप्रसक बीजान्टिन राज्यक सिट भेल । अन्तिम बीजान्टिन राज्यपाल ईसाक कमनेनोस छल जे अपनके द्वीपक सम्राट घोषित केलक आ ई द्वीपमे ११८३ सँ १११९ तक शासन केलक ।[५]
एकर विधायी आ प्रशासनिक कार्यसभक अतिरिक्त, निकोसिया स्वयमक द्वीपक वित्तीय पूंजी आ एकर मुख्य अन्तर्राष्ट्रीय व्यापारिक केन्द्रक रूपमे स्थापित केने अछि । २०१५ मे निकोसिया सापेक्ष क्रय शक्तिमे संसारक ६ अम सबसँ धनी शहर छल ।[६]
भूगोल आ जलवायु[सम्पादन करी]
निकोसियासग एकर निम्न वार्षिक वर्षा आ वार्षिक तापमान दायराक कारणसँ दा उपउष्ण प्रदेशिय जलवायु अछि । शहरमे लाम्बा, तातो, मुग्लुङ आ सुखल ग्रीष्मकालक अनुभवसभ पावैए सकैत अछि । जाडमे बहुत वर्षाक साथ हल्का शीत होएत अछि । हिउँदक वर्षा आर्द्रता संग अछि । हिउँदमे हिउँक संचय विशेष कैर दुर्लभ होएतअछि । जाडके रात समयमे कहियो कल हल्का ठण्डा होएत अछि । निकोसियाक लेफकोपा मौसम स्टेशनमे दोसर जुलाई २०१७ मे तापमान ४४.७ डिग्री सेल्सियस पुगल ।[७]
सन्दर्भ सामग्रीसभ[सम्पादन करी]
- ↑ "Population – Place of Residence, 2011", Statistical Service of Cyprus (CYSTAT), १७ अप्रैल २०१४।
- ↑ "KKTC 2011 Nüfus ve Konut Sayımı" [TRNC 2011 Population and Housing Census] (तुर्कीमे), TRNC State Planning Organization, ६ अगस्त २०१३।
- ↑ Kempen, Ronald van; Vermeulen, Marcel; Baan, Ad (2005). Urban Issues and Urban Policies in the New EU Countries. Ashgate. प॰ 207. आइएसबिएन 978-0-7546-4511-5. https://books.google.com/books?id=FHou6czhjqwC&pg=PA207.
- ↑ "Saint Tryphillius", Saintsoftheday108.blogspot.com, अन्तिम पहुँच १० मार्च २०१२।
- ↑ "Nicosia Municipality", Nicosia.org.cy, अन्तिम पहुँच १० मार्च २०१२।
- ↑ "World's richest cities by purchasing power", UBS, २०१५, अन्तिम पहुँच ११ नवम्बर २०१७।
- ↑ "Ogimet daily weather summary"।