निकोसिया

मैथिली विकिपिडियासँ, एक मुक्त विश्वकोश
निकोसिया
Λευκωσία (language?)
लेफकोसा  (language?)
शहर
निकोसिया
निकोसिया
आकृति:क झण्डा
झण्डा
आधिकारिक छाप निकोसिया
मुहर
निकोसिया Cyprusपर अवस्थित
निकोसिया
निकोसिया
साइप्रस कऽ नक्शामे निकोसिया
निर्देशाङ्क: ३५°१०′उ॰ ३३°२२′पू॰ / ३५.१६७°N ३३.३६७°E / 35.167; 33.367
दाबी कएल
द्वारा प्रशासित 
  • दक्षिण
  • उत्तर
  • साइप्रस
  • आकृति:Country data उत्तरी साइप्रस उत्तरी साइप्रस (टर्की द्वारा मान्यता प्राप्त)
  • जिलानिकोसिया
    सरकार
     • मेयरकन्सटान्टिनोस योर्काड्जिस (स्वतन्त्र)
     • निकोसियाको टर्कीवाला मेयरमेहमेत हरमान्सि (टीडीपी)
    उँचाई२२० मिटर (७२० फिट)
    जनसङ्ख्या (२०१५)[१][२]
     • शहर
    • दक्षिण: ५५,०१४
    • उत्तर: ६१,३७८
     • शहरी
    • दक्षिण: २,४१,४००
    • उत्तर: ८२,५३९
     • मेट्रो
    • दक्षिण: ३,३०,०००
    मूलवासी नामनिकोसियानी
    समय क्षेत्रपूर्वी युरोपेली समय (युटिसी+२)
     • ग्रीष्म (युटिसी)गर्मीयाम (युटिसी+२)
    हुलाक कोड१०१०–११०७
    टेलिफोन कोड+३५७ २२
    आइएसओ ३१६६ कोडसीवाई-०१
    वेबसाइट निकोसिया नगरपालिका

    निकोसिया पहिल लेफकोसा (रसियन: Полтора́цк; आइपिए: [pəltɐˈrat͡sk]) क नामसँ सेहो चिनैत अछि , एशियायुरोप दुनु महादेशमे परै साइप्रस देशक राजधानी, आर्थिक, राजनीतिक, सांस्कृतिक केन्द्र तथा सबसँ लोकप्रिय शहर छी । ई मेसाअोरिया क नदिकक, नदी पेडिअोस किनारसभमे अवस्थित अछि ।

    इतिहास[सम्पादन करी]

    निकोसिया, राजधानी आ साइप्रसक सरकारक सीट छी आ ई सब युरोपेली संघ सदस्यक सबसँ दुर दक्षिण पूर्वमे अछि । ई निरन्तर रूपमे ४५०० सँ बेसी वर्षक इतिहासमे बाँचरहल अछि आ १० अम शताब्दीसँग साइप्रसक राजधानी भेल अछि । निकोसियाक ग्रीक साइप्रस आ टर्की साइप्रस समुदायसभसँ १९६३ मे शहरक क्रमश: दक्षिण आ उत्तरमे विभाजित करै देलगेल अछि। १९५५-६४ क संकट पछा इ शहर तोडिएल छल । टर्कीसँ सन् १९७४ मे साइप्रस आ उत्तरी साइप्रस गणतन्त्रक बीचमे सैन्य बिरोधी बनला गेल वाद टर्कीसँ साइप्रसक द्वीपके आक्रमण केलावाद उत्तरी निकोसिया सहितक द्वीपलाके उत्तरमे कब्जा केलक । आज उत्तर निकोसिया उत्तरी साइप्रसक राजधानी छी, केवल टर्कीद्वारा मान्यता प्राप्त एक राज्य, जे अन्तर्राष्ट्रिय समुदायद्वारा साइप्रेयी क्षेत्रमे कब्जा कैर रहल मानैत अछि ।[३] ९६० मे निकोसिया साइप्रस रिपब्लिकक राजधानी बन्ल । यूनानी आ टर्की साइप्रियट्स द्वारा स्थापित एक राज्य छी। १९६३ मे ग्रीक साइप्रस समुदाय पक्षसँ संविधानक संशोधन प्रस्ताव केने छल । जे टर्कीक साइप्रस समुदाय अस्वीकार केलक । बीजान्टिन समयमे , ई शहर सेहो लेफकोसिया क रूपमे उल्लेख कएल छल । चौथा शताब्दी ईस्वीमे , शहर बिशपिक क सीट बनल छल ।[४]

    साइप्रसक अवस्थित राजधानी ६४७ मे अरब आक्रमणक कारण सलामिस क विनाश पछा, निकोसिया लगभग ९६५ मे द्वीपक राजधानी बन्नपुगल । साइप्रसमे बीजान्टिन साम्राज्यक पुनरुत्थान भेल । बीजान्टिनसभसँ निकोसियामे द्वीपक प्रशासन सीटमे मुख्य कारणसँ सुरक्षा कारणसभक लेल तान्त्रिक शहरसभ अक्सर आक्रमणसँ पीडित छल । ओहि बिन्दुसँ साइप्रसक राजधानीक रूपमे बनल अछि । निकोसिया महान् हासिल केलक आ साइप्रसक बीजान्टिन राज्यक सिट भेल । अन्तिम बीजान्टिन राज्यपाल ईसाक कमनेनोस छल जे अपनके द्वीपक सम्राट घोषित केलक आ ई द्वीपमे ११८३ सँ १११९ तक शासन केलक ।[५]

    एकर विधायी आ प्रशासनिक कार्यसभक अतिरिक्त, निकोसिया स्वयमक द्वीपक वित्तीय पूंजी आ एकर मुख्य अन्तर्राष्ट्रीय व्यापारिक केन्द्रक रूपमे स्थापित केने अछि । २०१५ मे निकोसिया सापेक्ष क्रय शक्तिमे संसारक ६ अम सबसँ धनी शहर छल ।[६]

    भूगोल आ जलवायु[सम्पादन करी]

    निकोसियासग एकर निम्न वार्षिक वर्षा आ वार्षिक तापमान दायराक कारणसँ दा उपउष्ण प्रदेशिय जलवायु अछि । शहरमे लाम्बा, तातो, मुग्लुङ आ सुखल ग्रीष्मकालक अनुभवसभ पावैए सकैत अछि । जाडमे बहुत वर्षाक साथ हल्का शीत होएत अछि । हिउँदक वर्षा आर्द्रता संग अछि । हिउँदमे हिउँक संचय विशेष कैर दुर्लभ होएतअछि । जाडके रात समयमे कहियो कल हल्का ठण्डा होएत अछि । निकोसियाक लेफकोपा मौसम स्टेशनमे दोसर जुलाई २०१७ मे तापमान ४४.७ डिग्री सेल्सियस पुगल ।[७]

    सन्दर्भ सामग्रीसभ[सम्पादन करी]

    1. "Population – Place of Residence, 2011", Statistical Service of Cyprus (CYSTAT), १७ अप्रैल २०१४। 
    2. "KKTC 2011 Nüfus ve Konut Sayımı" [TRNC 2011 Population and Housing Census] (तुर्कीमे), TRNC State Planning Organization, ६ अगस्त २०१३। 
    3. Kempen, Ronald van; Vermeulen, Marcel; Baan, Ad (2005). Urban Issues and Urban Policies in the New EU Countries. Ashgate. प॰ 207. आइएसबिएन 978-0-7546-4511-5. https://books.google.com/books?id=FHou6czhjqwC&pg=PA207. 
    4. "Saint Tryphillius", Saintsoftheday108.blogspot.com, अन्तिम पहुँच १० मार्च २०१२ 
    5. "Nicosia Municipality", Nicosia.org.cy, अन्तिम पहुँच १० मार्च २०१२ 
    6. "World's richest cities by purchasing power", UBS, २०१५, अन्तिम पहुँच ११ नवम्बर २०१७ 
    7. "Ogimet daily weather summary" 

    बाह्य जडीसभ[सम्पादन करी]

    एहो सभ देखी[सम्पादन करी]