पोर्ट मोरेस्बी
पोर्ट मोरेस्बी Port Moresby | ||
---|---|---|
![]() पोर्ट मोरेस्बी मूख्य बजार | ||
| ||
पपुवा न्यू गिनीक मानचित्रमे पोर्ट मोरेस्बी कऽ स्थान | ||
निर्देशाङ्क: ९°३०′४९.१″द॰ १४७°१३′७.७″पू॰ / ९.५१३६३९°S १४७.२१८८०६°Eनिर्देशाङ्क: ९°३०′४९.१″द॰ १४७°१३′७.७″पू॰ / ९.५१३६३९°S १४७.२१८८०६°E | ||
राष्ट्र | ![]() | |
विभाजन | राष्ट्रिय राजधानी जिला | |
स्थापित | १८७३ | |
सरकार | ||
• शासक | पोवेस पारकोप (२००७-) | |
क्षेत्रफल | ||
• सम्पूर्ण | २४० किमी२ (९० वर्गमाइल) | |
उँचाई | ३५ मिटर (११५ फिट) | |
जनसङ्ख्या (२०११ जनगणना) | ||
• सम्पूर्ण | ४,१०,९५४ | |
• घनत्व | १७००/किमी२ (४४००/वर्ग माइल) | |
भाषा | ||
• मुख्य भाषा | मोटु, टोक, अंग्रेजी | |
समय क्षेत्र | अष्ट्रेलियाक प्रमाणिक समय (युटिसी+१०) | |
हुलाक कोड | १११ | |
वेबसाइट | ncdc.gov.pg |
पोर्ट मोरेस्बी (/ˌpɔːrt ˈmɔːrzbi/; टोक:पोट मोस्बी), लाई पोम सिटी या मात्र मोरेस्बी, पपुवा न्युगिनी क राजधानी तथा सबसँ पैग आ लोकप्रिय शहर छी । ई न्यू गिनी द्वीपक किनारा द्वीप पापुआन पेनिनसुला क दक्षिण-पूर्वी समुद्री-तट मे अवस्थित अछि । १९ अम शताब्दीक मध्य भागमे शहर एक व्यापारिक केन्द्रक रूपमे प्रकट भेल । द्वितीय विश्वयुद्धक दौडान ई १९४२–४३ क समयमे शाही जापानी सेना द्वारा विजयक लेल एक प्रमुख उद्देश्य बनल छल । पोर्ट मोरेस्बी द्वितीय विश्वयुद्धक समयमे दक्षिण पूर्व एशिया आ अमेरिकासँ अष्ट्रेलियाके अलग लावैल अाधार सेहो बनल छल ।
सन् २००० मे एकर जनसंख्या २५४,१५८ छल ।[१] २०११ कऽ अनुसार ई नौ वर्षक अवधिमे २.१% कऽ वार्षिक वृद्धि दरसँ एकर जनसंख्या ३६४,१४५ पुगल । शहर स्थापना भेल ठाउँमे शताब्दी अगासँ मोटुआन-कोइटाबु लोगसभक बसोबास रहल छल । १८७३ मे , पोर्ट मोरेस्बी देखैल पहिल ब्रिटेनक कप्तान जोन मोरेस्बीछल । ई नाम उनकर पिता, एडमिरल सर फेयरफाक्स मोरेस्बी कऽ सम्मानमे देने छल । यद्यपि पोर्ट मोरेस्बी केन्द्रीय प्रदेशसँ घेरिएल राजधानी भेलवादो ओ प्रदेशक भाग नै भऽ, राष्ट्रिय राजधानी जिला छी ।
इतिहास[सम्पादन करी]
वर्तमान समयमे पोर्ट मोरेस्बीक रूपमा चिनल क्षेत्रक मोटुआन लोगसभ सागो, अन्य खाद्य आ क्यानो लगसभ, हनुआबाडा सँ जलयात्रा करै अपन भाँडा-बर्तनक कारोबार केलक ।[२] ओसभक भाषा, मोटु, हिरि मोटु, पपुवा न्यू गिनी क आधिकारिक भाषाक आधार छल । १९६० दशकसँग ई मोटु भाषाक गिरावट आएल आ टोक भाषाक लोकप्रियता बढ्त गेल । हिरी यात्रीसभ पैग मात्रामे छल ।[३] प्रत्येक ६०० टा पुरुष २० टा बहु-सङ्ख्यक समुद्री डुङ्गा वा लाकातोई कऽ प्रयोगसँ प्रत्येक यात्रामे २०,००० माइटक भाँडा-बर्तनक कारोबार केलक । मोटुआनसभक लेल , हिरी एक आर्थिक उद्यम छल आ एकर लाम्बा आ खतरनाक यात्राक माध्यमसँ अपन आदिवासी पहिचानक पुष्टि करैत छल ।[४]
स्वतन्त्रता[सम्पादन करी]
सितम्बर १९७५ मे, पोर्ट मोरेस्बीके राजधानी बना पपुवा न्यू गिनी एक स्वतन्त्र देश भेल ।[५]
जलवायु[सम्पादन करी]
पोर्ट मोरेस्बीक जलवायु उष्णदेशीय चक्रवात कऽ अछि आ वर्षभर ई प्रकारक जलवायु रहैत अछि। पोर्ट मोरेस्बीक औसत वार्षिक वर्षा मात्र १,००० मिलिमिटर वा ३९.३७ इन्च अछि । जेकर फलस्वरूप न्यू गिनी के एक सुख्खा स्थान छी ।
सन्दर्भ सामग्रीसभ[सम्पादन करी]
- ↑ "citypopulation.de", citypopulation.de, अन्तिम पहुँच २०१०-०४-२५।
- ↑ "March of Civilisation", The Argus (The Argus Office, Melbourne Victoria), ७ सितम्बर १९०९, पृ: ५, अन्तिम पहुँच २९ नवम्बर २००९।
- ↑ "Progress in Papua", The Argus (The Argus Office, Melbourne Victoria), ५ सितम्बर १९२५, पृ: १२, अन्तिम पहुँच २९ नवम्बर २००९।
- ↑ "Department of the Interior: Tenders", The Argus (The Argus Office, Melbourne Victoria), २५ जनवरी १९४१, पृ: १८, अन्तिम पहुँच २९ नवम्बर २००९।
- ↑ "Prince of Wales and Duchess of Cornwall to make Australian visit", The Telegraph, १९ सितम्बर २०१२, अन्तिम पहुँच २१ सितम्बर २०१२।
बाह्य जडीसभ[सम्पादन करी]