"मधेश प्रदेश" के अवतरणसभमे अन्तर
Biplab Anand (वार्ता | योगदान) अ +इन्फोबक्स |
Biplab Anand (वार्ता | योगदान) अ शीर्षक सामग्री |
||
पङ्क्त्ति ८७: | पङ्क्त्ति ८७: | ||
}} |
}} |
||
'''प्रदेश नं. २''' [[नेपाल]]क दक्षिणपूर्वी क्षेत्रमे अवस्थित एक [[नेपालक प्रदेशसभ|प्रदेश]] छी । [[नेपालक संविधान २०७२]] लागू भेलाक बाद ई प्रदेशक स्थापना कएल गेल छल । ई नेपालक दोसर सभ सँ बेसी जनसङ्ख्या भेल आ<ref name="statoids">{{cite web |author=Law, G. |url=http://www.statoids.com/unp.html|title=Provinces of Nepal |year=2015 |publisher=statoids.com |accessdate =23 February 2018}}</ref> क्षेत्रफलक आधारमे सभ सँ छोट प्रदेश छी । ई प्रदेशक पूर्व दिशामे [[प्रदेश नं. १]], उत्तर दिशामे [[प्रदेश नं. १]] आ [[प्रदेश नं. ३]], पश्चिम दिशामे [[प्रदेश नं. ३]] आ दक्षिणमे [[भारत]]क अन्तर्राष्ट्रिय सीमा अछि । ई प्रदेशक क्षेत्रफल {{convert|9661|km2|sqmi|abbr=on}} अछि । सन् [[२०११ नेपाल जनगणना|२०११]]क जनगणना अनुसार ई प्रदेशक जनसङ्ख्या ५४,०४,१४५ रहल अछि जे एकरा नेपालक सभ सँ बेसी मानव जनघनत्व भेल प्रदेश बनौने अछि ।<ref name="Nepal Census Report">{{cite web|title=National Population and Housing Census 2011|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2014/04/15%20Saptari_VDCLevelReport.pdf |publisher=Central Bureau of Statistics|accessdate=1 March 2014}}</ref> |
|||
'''प्रदेश नं. २'''<ref name="statoids"/> नेपालक दक्षिणपूर्वीभागमे अवस्थित एक [[नेपालक प्रदेशसभक सूची|प्रदेश]] छी जकरा [[नेपालक संविधान २०७२]]द्वारा सन् २०१५ सितम्बर 20 मे मान्यता देल गेल ।<ref name="statoids">{{cite web|url=http://www.statoids.com/unp.html|title=Nepal Provinces|publisher=statoids.com|accessdate=2016-03-21}}</ref> प्रदेश नं. २ मे निम्न उल्लेखित जिलासभ रहल अछि । |
|||
पूर्वमे [[सप्तरी जिला]] सँ लऽ पश्चिममे [[पर्सा जिला]] धरि फैलल ई प्रदेशमे कूल ८ जिला अछि । ई प्रदेशक अधिकांश लोक [[मैथिली भाषा|मैथिली]], [[भोजपुरी भाषा|भोजपुरी]] आ [[नेपाली भाषा|नेपाली]] बजैत अछि ।<ref name="Nepal Census Report"/>धार्मिक आ सांस्कृतिक धरोहरक केन्द्रक रूपमे रहल उपमहानगर [[जनकपुर]], जनकपुरधामक रूपमे सेहो जनाल जाएत अछि ।<ref name=Burghart1978>Burghart, R. (1978). The disappearance and reappearance of Janakpur. Kailash: A Journal of Himalayan Studies 6 (4): 257–284.</ref><ref name="Samiti">Rastriya Samachar Samiti (2004). [http://thehimalayantimes.com/business/more-indian-tourists-visit-janakpurdham/ "More Indian tourists visit Janakpurdham"]. Himalayan Times, 17 January 2004.</ref> प्राचीन किम्बदन्ती अनुसार ई विश्वास कएल जाएत अछि जे ई क्षेत्र [[विदेह]] वंशक राजधानी छल जे [[मिथिला|प्राचीन मिथिला]] पर राज्य केनए छल ।<ref name="Burghart1978"/> |
|||
१ [[सप्तरी जिला|सप्तरी]] |
|||
नेपालक पहिल टाउन प्लानिङ करि बैसाएल गेल शहर [[राजविराज]] नेपालक चारिम आ [[तराई|तराई क्षेत्र]]क सभ सँ पुरान नगरपालिका छी ।<ref>{{Cite journal|date=2017-10-06|title=राजविराज नगरपालिका|url=https://ne.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C_%E0%A4%A8%E0%A4%97%E0%A4%B0%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE&oldid=621565|journal=विकिपिडिया|language=नेपाली}}</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.rajbirajmun.gov.np/|title=राजविराज नगरपालिका, नगर कार्यपालिकाकाे कार्यालय {{!}} प्रदेश नं. २, नेपाल सरकार |website=www.rajbirajmun.gov.np |language=नेपाली|access-date=2018-03-03}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://nepalitimes.com/news.php?id=5454#.WpqGOWpubIV|title=Rajbiraj revisited − Nepali Times |website=nepalitimes.com|access-date=2018-03-03}}</ref> ई शहरक नाम प्राचीन [[राजदेवी मन्दिर]]क नाम पर राखल गेल विश्वास कएल जाएत अछि जकर स्थापना सन् १७०० मे भेल छल । ई प्रदेशक एक मात्र महानगरपालिका [[वीरगञ्ज]] व्यापारिक आ आर्थिक रूप सँ महत्वपूर्ण अछि । ई शहरकें नेपालक प्रवेशद्वार सेहो कहल जाएत अछि ।<ref>{{cite web|url=http://birgunjmun.gov.np/en/node/194|website=birgunjmun.gov.np|title=Birgunj Metropolitan City official Website}}</ref><ref>{{cite web|url=https://thehimalayantimes.com/nepal/biratnagar-birgunj-elevated-metropolitan-cities/|website=The Himalayan Times | title=Biratnagar, Birgunj promoted to Metropolitan Cities |date=2017|accessdate=25 June 2017}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.onlinekhabar.com/2015/08/312487/ |website=onlinekhabar.com |title= Possible headquarters of states}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.enayapatrika.com/2015/08/19/22321/ | website=Naya Patrika Nepal's National News | title= Where will Province Chief live?}}</ref><ref>{{cite web|url=http://broadnepalnewsbnn.blogspot.com/2015/08/blog-post_80.html |website=BroadNepal News Bnn|title=Possible Province headquarters}}</ref><ref>{{cite web |url=https://himalayankangaroo.com/27281.html |website=Himalayan Kangaroo | title= कुन प्रदेशको राजधानी कहाँ ?}}</ref> |
|||
२ [[सिराहा जिला|सिराहा]] |
|||
सन् २०१८ जनवरी १७ मे भेल नेपालक मन्त्रीपरिषदक बैठकक निर्णयानुसार ई प्रदेशमे अवस्थित [[जनकपुर]]कें अन्तरिम राजधानी घोषित कएल गेल अछि ।<ref>{{Cite news|url=https://kathmandutribune.com/places-proposed-temporary-capitals-seven-provinces/|title=Places proposed for temporary capitals of all seven provinces - News, sport and opinion from the Kathmandu Tribune's global edition|date=2018-01-02|work=News, sport and opinion from the Kathmandu Tribune's global edition|access-date=2018-03-03|language=en-US}}</ref> सन् २०१८ मे सम्पन्न [[प्रदेश नं. २ प्रदेशसभा निर्वाचन, २०७४|प्रदेश सभा]] निर्वाचनक परिणामस्वरूप [[सङ्घीय समाजवादी फोरम, नेपाल|ससफो]]क संसदीय नेता [[मोहम्मद लालबाबु राउत]] प्रदेशक वर्तमान मुख्यमन्त्री छी ।<ref>{{Cite web |url=https://kathmandutribune.com/raut-appointed-chief-minister-province-2/ |title=Raut appointed Chief Minister of province-2 - News, sport and opinion from the Kathmandu Tribune's global edition |date=2018-02-14 |website=News, sport and opinion from the Kathmandu Tribune's global edition |language=en-US |access-date=2018-03-13}}</ref><ref>{{Cite web |url=https://thehimalayantimes.com/nepal/lalbabu-raut-sworn-province-2-cm-today/ |title=Lalbabu Raut to be sworn in Province 2 CM today |date=2018-02-14 |website=The Himalayan Times |language=en-US |access-date=2018-03-13}}</ref> ई प्रदेशक नाम मधेश या मिथिला या भोजपुरा रखवाक प्रस्ताव कएल गेल अछि मुदा अखन सहमति नै भऽ सकल अछि ।<ref name="My Republica">{{cite web |author=Yadav, S. |url=http://www.myrepublica.com/news/37533/?categoryId=81|title=Province 2 struggles to reach consensus on its name |year=2018 |publisher=Nepal Republic Media Pvt. Ltd |accessdate =29 March 2018}}</ref> |
|||
३ [[धनुषा जिला|धनुषा]] |
|||
==भूगोल== |
|||
४ [[महोत्तरी जिला|महोत्तरी]] |
|||
५ [[सर्लाही जिला|सर्लाही]] |
|||
६ [[रौतहट जिला|रौतहट]] |
|||
७ [[बारा जिला|बारा]] |
|||
८ [[पर्सा जिला|पर्सा]] |
|||
==सन्दर्भ सामग्रीसभ== |
==सन्दर्भ सामग्रीसभ== |
||
पङ्क्त्ति १११: | पङ्क्त्ति १०३: | ||
==एहो सभ देखी== |
==एहो सभ देखी== |
||
{{ |
{{प्रदेशसभ}} |
||
[[श्रेणी:नेपाल]] |
[[श्रेणी:नेपाल]] |
अन्तिम परिवर्तन १२:०९, ३१ मई २०१८
प्रदेश नं. २ Province No. 2 | |
---|---|
घडीक दिशामे शीर्ष सँ जानकी मन्दिर, कंकालिनी मन्दिर, नेपालक प्रवेशद्वारा वीरगञ्ज, छिन्नमस्ता मन्दिर, गढीमाई मन्दिर आ कोशी बाँध | |
![]() नेपालमे प्रदेश नं. २ कऽ अवस्थिति | |
![]() प्रदेश नं. २ कऽ नक्सा | |
राष्ट्र | ![]() |
स्थापना | २० सितम्बर २०१५ |
राजधानी | जनकपुर (आस्थायी) |
पैग शहर | वीरगञ्ज |
जिला | ८ |
सरकार | |
• अङ्ग | प्रदेश नं. २ कऽ सरकार |
• राज्यपाल | रत्नेश्वर लाल कायस्थ[१] |
• मुख्यमन्त्री | मोहम्मद लालबाबु राउत (ससफो) |
• उच्च अदालत | जनकपुर उच्च अदालत |
• प्रदेश सभा | एकसदनीय (१०७ सिट) |
• संसदीय निर्वाचन क्षेत्र | ३२ |
क्षेत्रफल | |
• कुल | ९६६१ किमी२ (३७३० वर्गमाइल) |
• क्रम | ७अम |
जनसङ्ख्या (२०११) | |
• कुल | ५४,०४,१४५ |
• क्रम | दोसर |
• घनत्व | ५६०/वर्ग किमी (१४००/वर्ग माइल) |
• क्रम | प्रथम |
वासिन्दा | मिथिला |
समय क्षेत्र | युटिसी+५:४५ (नेपालक प्रमाणिक समय) |
आधिकारिक भाषासभ | मैथिली, भोजपुरी आ नेपाली |
अन्य भाषासभ | बज्जिका, थारु आ उर्दु |
एचडिआई | ०.४८५ (न्यून) |
साक्षरता | ४९.५४% |
लैङ्गिक अनुपात | १०१.१८ ♂ /१०० ♀ (२०११) |
प्रदेश नं. २ नेपालक दक्षिणपूर्वी क्षेत्रमे अवस्थित एक प्रदेश छी । नेपालक संविधान २०७२ लागू भेलाक बाद ई प्रदेशक स्थापना कएल गेल छल । ई नेपालक दोसर सभ सँ बेसी जनसङ्ख्या भेल आ[२] क्षेत्रफलक आधारमे सभ सँ छोट प्रदेश छी । ई प्रदेशक पूर्व दिशामे प्रदेश नं. १, उत्तर दिशामे प्रदेश नं. १ आ प्रदेश नं. ३, पश्चिम दिशामे प्रदेश नं. ३ आ दक्षिणमे भारतक अन्तर्राष्ट्रिय सीमा अछि । ई प्रदेशक क्षेत्रफल ९,६६१ किमी२ (३,७३० वर्ग माइल) अछि । सन् २०११क जनगणना अनुसार ई प्रदेशक जनसङ्ख्या ५४,०४,१४५ रहल अछि जे एकरा नेपालक सभ सँ बेसी मानव जनघनत्व भेल प्रदेश बनौने अछि ।[३]
पूर्वमे सप्तरी जिला सँ लऽ पश्चिममे पर्सा जिला धरि फैलल ई प्रदेशमे कूल ८ जिला अछि । ई प्रदेशक अधिकांश लोक मैथिली, भोजपुरी आ नेपाली बजैत अछि ।[३]धार्मिक आ सांस्कृतिक धरोहरक केन्द्रक रूपमे रहल उपमहानगर जनकपुर, जनकपुरधामक रूपमे सेहो जनाल जाएत अछि ।[४][५] प्राचीन किम्बदन्ती अनुसार ई विश्वास कएल जाएत अछि जे ई क्षेत्र विदेह वंशक राजधानी छल जे प्राचीन मिथिला पर राज्य केनए छल ।[४]
नेपालक पहिल टाउन प्लानिङ करि बैसाएल गेल शहर राजविराज नेपालक चारिम आ तराई क्षेत्रक सभ सँ पुरान नगरपालिका छी ।[६][७][८] ई शहरक नाम प्राचीन राजदेवी मन्दिरक नाम पर राखल गेल विश्वास कएल जाएत अछि जकर स्थापना सन् १७०० मे भेल छल । ई प्रदेशक एक मात्र महानगरपालिका वीरगञ्ज व्यापारिक आ आर्थिक रूप सँ महत्वपूर्ण अछि । ई शहरकें नेपालक प्रवेशद्वार सेहो कहल जाएत अछि ।[९][१०][११][१२][१३][१४]
सन् २०१८ जनवरी १७ मे भेल नेपालक मन्त्रीपरिषदक बैठकक निर्णयानुसार ई प्रदेशमे अवस्थित जनकपुरकें अन्तरिम राजधानी घोषित कएल गेल अछि ।[१५] सन् २०१८ मे सम्पन्न प्रदेश सभा निर्वाचनक परिणामस्वरूप ससफोक संसदीय नेता मोहम्मद लालबाबु राउत प्रदेशक वर्तमान मुख्यमन्त्री छी ।[१६][१७] ई प्रदेशक नाम मधेश या मिथिला या भोजपुरा रखवाक प्रस्ताव कएल गेल अछि मुदा अखन सहमति नै भऽ सकल अछि ।[१८]
भूगोल
सन्दर्भ सामग्रीसभ
- ↑ "Provinces 2, 3 CMs expand cabinets"। The Himalayan Times। 2018-03-01। अन्तिम पहुँच 2018-03-13।
- ↑ Law, G. (2015)। "Provinces of Nepal"। statoids.com। अन्तिम पहुँच 23 February 2018।
- ↑ ३.० ३.१ "National Population and Housing Census 2011" (PDF)। Central Bureau of Statistics। अन्तिम पहुँच 1 March 2014।
- ↑ ४.० ४.१ Burghart, R. (1978). The disappearance and reappearance of Janakpur. Kailash: A Journal of Himalayan Studies 6 (4): 257–284.
- ↑ Rastriya Samachar Samiti (2004). "More Indian tourists visit Janakpurdham". Himalayan Times, 17 January 2004.
- ↑ "राजविराज नगरपालिका"। विकिपिडिया (नेपालीमे)। 2017-10-06।
- ↑ "राजविराज नगरपालिका, नगर कार्यपालिकाकाे कार्यालय | प्रदेश नं. २, नेपाल सरकार"। www.rajbirajmun.gov.np (नेपालीमे)। अन्तिम पहुँच 2018-03-03।
- ↑ "Rajbiraj revisited − Nepali Times"। nepalitimes.com। अन्तिम पहुँच 2018-03-03।
- ↑ "Birgunj Metropolitan City official Website"। birgunjmun.gov.np।
- ↑ "Biratnagar, Birgunj promoted to Metropolitan Cities"। The Himalayan Times। 2017। अन्तिम पहुँच 25 June 2017।
- ↑ "Possible headquarters of states"। onlinekhabar.com।
- ↑ "Where will Province Chief live?"। Naya Patrika Nepal's National News।
- ↑ "Possible Province headquarters"। BroadNepal News Bnn।
- ↑ "कुन प्रदेशको राजधानी कहाँ ?"। Himalayan Kangaroo।
- ↑ "Places proposed for temporary capitals of all seven provinces - News, sport and opinion from the Kathmandu Tribune's global edition"। News, sport and opinion from the Kathmandu Tribune's global edition (अमेरिकी अंग्रेज़ीमे)। 2018-01-02। अन्तिम पहुँच 2018-03-03।
- ↑ "Raut appointed Chief Minister of province-2 - News, sport and opinion from the Kathmandu Tribune's global edition"। News, sport and opinion from the Kathmandu Tribune's global edition (अमेरिकी अंग्रेज़ीमे)। 2018-02-14। अन्तिम पहुँच 2018-03-13।
- ↑ "Lalbabu Raut to be sworn in Province 2 CM today"। The Himalayan Times (अमेरिकी अंग्रेज़ीमे)। 2018-02-14। अन्तिम पहुँच 2018-03-13।
- ↑ Yadav, S. (2018)। "Province 2 struggles to reach consensus on its name"। Nepal Republic Media Pvt. Ltd। अन्तिम पहुँच 29 March 2018।