सामग्री पर जाएँ

"मधेश प्रदेश" के अवतरणसभमे अन्तर

मैथिली विकिपिडियासँ, एक मुक्त विश्वकोश
+इन्फोबक्स
शीर्षक सामग्री
पङ्क्त्ति ८७: पङ्क्त्ति ८७:
}}
}}


'''प्रदेश नं. २''' [[नेपाल]]क दक्षिणपूर्वी क्षेत्रमे अवस्थित एक [[नेपालक प्रदेशसभ|प्रदेश]] छी । [[नेपालक संविधान २०७२]] लागू भेलाक बाद ई प्रदेशक स्थापना कएल गेल छल । ई नेपालक दोसर सभ सँ बेसी जनसङ्ख्या भेल आ<ref name="statoids">{{cite web |author=Law, G. |url=http://www.statoids.com/unp.html|title=Provinces of Nepal |year=2015 |publisher=statoids.com |accessdate =23 February 2018}}</ref> क्षेत्रफलक आधारमे सभ सँ छोट प्रदेश छी । ई प्रदेशक पूर्व दिशामे [[प्रदेश नं. १]], उत्तर दिशामे [[प्रदेश नं. १]] आ [[प्रदेश नं. ३]], पश्चिम दिशामे [[प्रदेश नं. ३]] आ दक्षिणमे [[भारत]]क अन्तर्राष्ट्रिय सीमा अछि । ई प्रदेशक क्षेत्रफल {{convert|9661|km2|sqmi|abbr=on}} अछि । सन् [[२०११ नेपाल जनगणना|२०११]]क जनगणना अनुसार ई प्रदेशक जनसङ्ख्या ५४,०४,१४५ रहल अछि जे एकरा नेपालक सभ सँ बेसी मानव जनघनत्व भेल प्रदेश बनौने अछि ।<ref name="Nepal Census Report">{{cite web|title=National Population and Housing Census 2011|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2014/04/15%20Saptari_VDCLevelReport.pdf |publisher=Central Bureau of Statistics|accessdate=1 March 2014}}</ref>
'''प्रदेश नं. २'''<ref name="statoids"/> नेपालक दक्षिणपूर्वीभागमे अवस्थित एक [[नेपालक प्रदेशसभक सूची|प्रदेश]] छी जकरा [[नेपालक संविधान २०७२]]द्वारा सन् २०१५ सितम्बर 20 मे मान्यता देल गेल ।<ref name="statoids">{{cite web|url=http://www.statoids.com/unp.html|title=Nepal Provinces|publisher=statoids.com|accessdate=2016-03-21}}</ref> प्रदेश नं. २ मे निम्न उल्लेखित जिलासभ रहल अछि ।


पूर्वमे [[सप्तरी जिला]] सँ लऽ पश्चिममे [[पर्सा जिला]] धरि फैलल ई प्रदेशमे कूल ८ जिला अछि । ई प्रदेशक अधिकांश लोक [[मैथिली भाषा|मैथिली]], [[भोजपुरी भाषा|भोजपुरी]] आ [[नेपाली भाषा|नेपाली]] बजैत अछि ।<ref name="Nepal Census Report"/>धार्मिक आ सांस्कृतिक धरोहरक केन्द्रक रूपमे रहल उपमहानगर [[जनकपुर]], जनकपुरधामक रूपमे सेहो जनाल जाएत अछि ।<ref name=Burghart1978>Burghart, R. (1978). The disappearance and reappearance of Janakpur. Kailash: A Journal of Himalayan Studies 6 (4): 257–284.</ref><ref name="Samiti">Rastriya Samachar Samiti (2004). [http://thehimalayantimes.com/business/more-indian-tourists-visit-janakpurdham/ "More Indian tourists visit Janakpurdham"]. Himalayan Times, 17 January 2004.</ref> प्राचीन किम्बदन्ती अनुसार ई विश्वास कएल जाएत अछि जे ई क्षेत्र [[विदेह]] वंशक राजधानी छल जे [[मिथिला|प्राचीन मिथिला]] पर राज्य केनए छल ।<ref name="Burghart1978"/>
१ [[सप्तरी जिला|सप्तरी]]


नेपालक पहिल टाउन प्लानिङ करि बैसाएल गेल शहर [[राजविराज]] नेपालक चारिम आ [[तराई|तराई क्षेत्र]]क सभ सँ पुरान नगरपालिका छी ।<ref>{{Cite journal|date=2017-10-06|title=राजविराज नगरपालिका|url=https://ne.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C_%E0%A4%A8%E0%A4%97%E0%A4%B0%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE&oldid=621565|journal=विकिपिडिया|language=नेपाली}}</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.rajbirajmun.gov.np/|title=राजविराज नगरपालिका, नगर कार्यपालिकाकाे कार्यालय {{!}} प्रदेश नं. २, नेपाल सरकार |website=www.rajbirajmun.gov.np |language=नेपाली|access-date=2018-03-03}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://nepalitimes.com/news.php?id=5454#.WpqGOWpubIV|title=Rajbiraj revisited − Nepali Times |website=nepalitimes.com|access-date=2018-03-03}}</ref> ई शहरक नाम प्राचीन [[राजदेवी मन्दिर]]क नाम पर राखल गेल विश्वास कएल जाएत अछि जकर स्थापना सन् १७०० मे भेल छल । ई प्रदेशक एक मात्र महानगरपालिका [[वीरगञ्ज]] व्यापारिक आ आर्थिक रूप सँ महत्वपूर्ण अछि । ई शहरकें नेपालक प्रवेशद्वार सेहो कहल जाएत अछि ।<ref>{{cite web|url=http://birgunjmun.gov.np/en/node/194|website=birgunjmun.gov.np|title=Birgunj Metropolitan City official Website}}</ref><ref>{{cite web|url=https://thehimalayantimes.com/nepal/biratnagar-birgunj-elevated-metropolitan-cities/|website=The Himalayan Times | title=Biratnagar, Birgunj promoted to Metropolitan Cities |date=2017|accessdate=25 June 2017}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.onlinekhabar.com/2015/08/312487/ |website=onlinekhabar.com |title= Possible headquarters of states}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.enayapatrika.com/2015/08/19/22321/ | website=Naya Patrika Nepal's National News | title= Where will Province Chief live?}}</ref><ref>{{cite web|url=http://broadnepalnewsbnn.blogspot.com/2015/08/blog-post_80.html |website=BroadNepal News Bnn|title=Possible Province headquarters}}</ref><ref>{{cite web |url=https://himalayankangaroo.com/27281.html |website=Himalayan Kangaroo | title= कुन प्रदेशको राजधानी कहाँ ?}}</ref>
२ [[सिराहा जिला|सिराहा]]


सन् २०१८ जनवरी १७ मे भेल नेपालक मन्त्रीपरिषदक बैठकक निर्णयानुसार ई प्रदेशमे अवस्थित [[जनकपुर]]कें अन्तरिम राजधानी घोषित कएल गेल अछि ।<ref>{{Cite news|url=https://kathmandutribune.com/places-proposed-temporary-capitals-seven-provinces/|title=Places proposed for temporary capitals of all seven provinces - News, sport and opinion from the Kathmandu Tribune's global edition|date=2018-01-02|work=News, sport and opinion from the Kathmandu Tribune's global edition|access-date=2018-03-03|language=en-US}}</ref> सन् २०१८ मे सम्पन्न [[प्रदेश नं. २ प्रदेशसभा निर्वाचन, २०७४|प्रदेश सभा]] निर्वाचनक परिणामस्वरूप [[सङ्घीय समाजवादी फोरम, नेपाल|ससफो]]क संसदीय नेता [[मोहम्मद लालबाबु राउत]] प्रदेशक वर्तमान मुख्यमन्त्री छी ।<ref>{{Cite web |url=https://kathmandutribune.com/raut-appointed-chief-minister-province-2/ |title=Raut appointed Chief Minister of province-2 - News, sport and opinion from the Kathmandu Tribune's global edition |date=2018-02-14 |website=News, sport and opinion from the Kathmandu Tribune's global edition |language=en-US |access-date=2018-03-13}}</ref><ref>{{Cite web |url=https://thehimalayantimes.com/nepal/lalbabu-raut-sworn-province-2-cm-today/ |title=Lalbabu Raut to be sworn in Province 2 CM today |date=2018-02-14 |website=The Himalayan Times |language=en-US |access-date=2018-03-13}}</ref> ई प्रदेशक नाम मधेश या मिथिला या भोजपुरा रखवाक प्रस्ताव कएल गेल अछि मुदा अखन सहमति नै भऽ सकल अछि ।<ref name="My Republica">{{cite web |author=Yadav, S. |url=http://www.myrepublica.com/news/37533/?categoryId=81|title=Province 2 struggles to reach consensus on its name |year=2018 |publisher=Nepal Republic Media Pvt. Ltd |accessdate =29 March 2018}}</ref>
३ [[धनुषा जिला|धनुषा]]


==भूगोल==
४ [[महोत्तरी जिला|महोत्तरी]]

५ [[सर्लाही जिला|सर्लाही]]

६ [[रौतहट जिला|रौतहट]]

७ [[बारा जिला|बारा]]

८ [[पर्सा जिला|पर्सा]]


==सन्दर्भ सामग्रीसभ==
==सन्दर्भ सामग्रीसभ==
पङ्क्त्ति १११: पङ्क्त्ति १०३:


==एहो सभ देखी==
==एहो सभ देखी==
{{ प्रदेशसभ}}
{{प्रदेशसभ}}


[[श्रेणी:नेपाल]]
[[श्रेणी:नेपाल]]

अन्तिम परिवर्तन १२:०९, ३१ मई २०१८

प्रदेश नं. २
Province No. 2
नेपालमे प्रदेश नं. २ कऽ अवस्थितिक अवस्थिति
नेपालमे प्रदेश नं. २ कऽ अवस्थिति
प्रदेश नं. २ कऽ नक्साक अवस्थिति
प्रदेश नं. २ कऽ नक्सा
राष्ट्र नेपाल
स्थापना२० सितम्बर २०१५
राजधानीजनकपुर (आस्थायी)
पैग शहरवीरगञ्ज
जिला
सरकार
 • अङ्गप्रदेश नं. २ कऽ सरकार
 • राज्यपालरत्नेश्वर लाल कायस्थ[१]
 • मुख्यमन्त्रीमोहम्मद लालबाबु राउत (ससफो)
 • उच्च अदालतजनकपुर उच्च अदालत
 • प्रदेश सभाएकसदनीय (१०७ सिट)
 • संसदीय निर्वाचन क्षेत्र३२
क्षेत्रफल
 • कुल९६६१ किमी (३७३० वर्गमाइल)
 • क्रम७अम
जनसङ्ख्या
 (२०११)
 • कुल५४,०४,१४५
 • क्रमदोसर
 • घनत्व५६०/वर्ग किमी (१४००/वर्ग माइल)
  • क्रमप्रथम
वासिन्दामिथिला
समय क्षेत्रयुटिसी+५:४५ (नेपालक प्रमाणिक समय)
आधिकारिक भाषासभमैथिली, भोजपुरीनेपाली
अन्य भाषासभबज्जिका, थारुउर्दु
एचडिआई०.४८५ (न्यून)
साक्षरता४९.५४%
लैङ्गिक अनुपात१०१.१८ /१०० (२०११)

प्रदेश नं. २ नेपालक दक्षिणपूर्वी क्षेत्रमे अवस्थित एक प्रदेश छी । नेपालक संविधान २०७२ लागू भेलाक बाद ई प्रदेशक स्थापना कएल गेल छल । ई नेपालक दोसर सभ सँ बेसी जनसङ्ख्या भेल आ[२] क्षेत्रफलक आधारमे सभ सँ छोट प्रदेश छी । ई प्रदेशक पूर्व दिशामे प्रदेश नं. १, उत्तर दिशामे प्रदेश नं. १प्रदेश नं. ३, पश्चिम दिशामे प्रदेश नं. ३ आ दक्षिणमे भारतक अन्तर्राष्ट्रिय सीमा अछि । ई प्रदेशक क्षेत्रफल ९,६६१ किमी (३,७३० वर्ग माइल) अछि । सन् २०११क जनगणना अनुसार ई प्रदेशक जनसङ्ख्या ५४,०४,१४५ रहल अछि जे एकरा नेपालक सभ सँ बेसी मानव जनघनत्व भेल प्रदेश बनौने अछि ।[३]

पूर्वमे सप्तरी जिला सँ लऽ पश्चिममे पर्सा जिला धरि फैलल ई प्रदेशमे कूल ८ जिला अछि । ई प्रदेशक अधिकांश लोक मैथिली, भोजपुरीनेपाली बजैत अछि ।[३]धार्मिक आ सांस्कृतिक धरोहरक केन्द्रक रूपमे रहल उपमहानगर जनकपुर, जनकपुरधामक रूपमे सेहो जनाल जाएत अछि ।[४][५] प्राचीन किम्बदन्ती अनुसार ई विश्वास कएल जाएत अछि जे ई क्षेत्र विदेह वंशक राजधानी छल जे प्राचीन मिथिला पर राज्य केनए छल ।[४]

नेपालक पहिल टाउन प्लानिङ करि बैसाएल गेल शहर राजविराज नेपालक चारिम आ तराई क्षेत्रक सभ सँ पुरान नगरपालिका छी ।[६][७][८] ई शहरक नाम प्राचीन राजदेवी मन्दिरक नाम पर राखल गेल विश्वास कएल जाएत अछि जकर स्थापना सन् १७०० मे भेल छल । ई प्रदेशक एक मात्र महानगरपालिका वीरगञ्ज व्यापारिक आ आर्थिक रूप सँ महत्वपूर्ण अछि । ई शहरकें नेपालक प्रवेशद्वार सेहो कहल जाएत अछि ।[९][१०][११][१२][१३][१४]

सन् २०१८ जनवरी १७ मे भेल नेपालक मन्त्रीपरिषदक बैठकक निर्णयानुसार ई प्रदेशमे अवस्थित जनकपुरकें अन्तरिम राजधानी घोषित कएल गेल अछि ।[१५] सन् २०१८ मे सम्पन्न प्रदेश सभा निर्वाचनक परिणामस्वरूप ससफोक संसदीय नेता मोहम्मद लालबाबु राउत प्रदेशक वर्तमान मुख्यमन्त्री छी ।[१६][१७] ई प्रदेशक नाम मधेश या मिथिला या भोजपुरा रखवाक प्रस्ताव कएल गेल अछि मुदा अखन सहमति नै भऽ सकल अछि ।[१८]

भूगोल

सन्दर्भ सामग्रीसभ

  1. "Provinces 2, 3 CMs expand cabinets"The Himalayan Times। 2018-03-01। अन्तिम पहुँच 2018-03-13
  2. Law, G. (2015)। "Provinces of Nepal"। statoids.com। अन्तिम पहुँच 23 February 2018
  3. ३.० ३.१ "National Population and Housing Census 2011" (PDF)। Central Bureau of Statistics। अन्तिम पहुँच 1 March 2014
  4. ४.० ४.१ Burghart, R. (1978). The disappearance and reappearance of Janakpur. Kailash: A Journal of Himalayan Studies 6 (4): 257–284.
  5. Rastriya Samachar Samiti (2004). "More Indian tourists visit Janakpurdham". Himalayan Times, 17 January 2004.
  6. "राजविराज नगरपालिका"विकिपिडिया (नेपालीमे)। 2017-10-06।
  7. "राजविराज नगरपालिका, नगर कार्यपालिकाकाे कार्यालय | प्रदेश नं. २, नेपाल सरकार"www.rajbirajmun.gov.np (नेपालीमे)। अन्तिम पहुँच 2018-03-03
  8. "Rajbiraj revisited − Nepali Times"nepalitimes.com। अन्तिम पहुँच 2018-03-03
  9. "Birgunj Metropolitan City official Website"birgunjmun.gov.np
  10. "Biratnagar, Birgunj promoted to Metropolitan Cities"The Himalayan Times। 2017। अन्तिम पहुँच 25 June 2017
  11. "Possible headquarters of states"onlinekhabar.com
  12. "Where will Province Chief live?"Naya Patrika Nepal's National News
  13. "Possible Province headquarters"BroadNepal News Bnn
  14. "कुन प्रदेशको राजधानी कहाँ ?"Himalayan Kangaroo
  15. "Places proposed for temporary capitals of all seven provinces - News, sport and opinion from the Kathmandu Tribune's global edition"News, sport and opinion from the Kathmandu Tribune's global edition (अमेरिकी अंग्रेज़ीमे)। 2018-01-02। अन्तिम पहुँच 2018-03-03
  16. "Raut appointed Chief Minister of province-2 - News, sport and opinion from the Kathmandu Tribune's global edition"News, sport and opinion from the Kathmandu Tribune's global edition (अमेरिकी अंग्रेज़ीमे)। 2018-02-14। अन्तिम पहुँच 2018-03-13
  17. "Lalbabu Raut to be sworn in Province 2 CM today"The Himalayan Times (अमेरिकी अंग्रेज़ीमे)। 2018-02-14। अन्तिम पहुँच 2018-03-13
  18. Yadav, S. (2018)। "Province 2 struggles to reach consensus on its name"। Nepal Republic Media Pvt. Ltd। अन्तिम पहुँच 29 March 2018

बाह्य जडीसभ

एहो सभ देखी

आकृति:प्रदेशसभ