पेनोम पेन्ह

मैथिली विकिपिडियासँ, एक मुक्त विश्वकोश
पेनोम पेन्ह
រាជធានីភ្នំពេញ
ក្រុងចតុមុខ
विशेष प्रशासकीय क्षेत्र
ក្រុងភ្នំពេញ · पेनोम पेन्ह शहर
Phnom Penh Montage 2021.png
आधिकारिक छाप पेनोम पेन्ह
मुहर
नाम: एसियाक मोती (१९६० सँ पहिल)
आकर्षक शहर
पेनोम पेन्ह कम्बोडियापर अवस्थित
पेनोम पेन्ह
पेनोम पेन्ह
कम्बोडियामे स्थान
निर्देशाङ्क: ११°३३′उ॰ १०४°५५′पू॰ / ११.५५०°N १०४.९१७°E / 11.550; 104.917निर्देशाङ्क: ११°३३′उ॰ १०४°५५′पू॰ / ११.५५०°N १०४.९१७°E / 11.550; 104.917
देश कम्बोडिया
स्थापना१३७२
राजधानीक अवस्था१८६५
उपभाग१२ जिलासभ
सरकार
 • प्रकारनगर परिषद
 • गभनरखुओङ सरेङ (क्याम्बोडियन पिपल्स पार्टी)
क्षेत्रफल
 • सम्पूर्ण६७८.४६ किमी (२६१.९५ वर्गमाइल)
क्षेत्र क्रमRanked 24th
उँचाई११.८९ मिटर (३९.०१ फिट)
जनसङ्ख्या (२०१२)[१]
 • सम्पूर्ण१५,०१,७२५
 • क्रमRanked 1st
 • घनत्व२२००/किमी (५७००/वर्ग माइल)
 • घनत्व क्रमRanked 1st
मूलवासी नामपेनोम पेन्हर
समय क्षेत्रIndochina Time (युटिसी+7)
टेलिफोन कोड+८५५ (०२३)
वेबसाइटwww.phnompenh.gov.kh/


पेनोम पेन्ह' (अङ्ग्रेजी: Phnom Penh, /pəˈnɔːm ˈpɛn/ or /ˈnɒm ˈpɛn/;[२][३] खमेर: ភ្នំពេញ, आकृति:IPA-km) दक्षिणपूर्वि एसियाली राष्ट्र कम्बोडियाक राजधानी तथा प्रमुख शहर छी। ई शहर टोन्ले साप तथा मेकङ नदीक किनारमे बसल अछि , फ्रेञ्च विस्तारक बेरसँ हि ई शहर कम्बोडियाक राजधानीक रूपमे रहल अछि। साथ ई शहर देशक अर्थतन्त्र, औद्योगिक तथा सास्कृतिक केन्द्रक रूपमे स्थापित भेल अछि।

कोनो समयमे एसियाक मोति कहै चिनल ई शहर सन् १९२० कऽ फ्रेञ्चसभ बनाएल इन्डोचाईना शहरसभ मध्ये सबसँ निक शहर मानैत अछि । पेनोम पेन्ह पर्यटकसभक लेल एकटा आकर्षणक केन्द्रक साथै मुख्य पर्यटकीय स्थल सेहो छी । सन् १४३४ मे स्थापना भेल ई शहर सुन्दर तथा ऐतिहासिक वास्तुकला तथा आर्कषणक लेल प्रख्यात अछि । ई शहरमे विभिन्न स्थानसभमे बहुत फ्रेञ्च कोनोनियल भवनसभ रहल अछि ।

ई महानगरीय शहरमे करिब १५ लाख [१] लोगसभ बसोबास करैत अछि जबकी कम्बोडियाक जनसङ्ख्या १ करोड ४८ लाख रहल अछि । [४]

इतिहास[सम्पादन करी]

वास्तविक घटनाक शताब्दि पश्चात अभिलेखमे आएल पेनोम पेन्हक बारेमे दन्ते कथा अनुसार पेन्ह माने खमेरमे डाउन पेन्ह अर्थात पेन्हक बज्यै होएत अछि, जे पेनोम पेन्हक भविष्य चाकटोमुकमे रहैत अछि ।

मौसम[सम्पादन करी]

पेनोम पेन्हमे उष्ण प्रदेशिय तथा सुख्खा मौसम रहल अछि । अत मौसम कुछ सामान्य परिवर्तनक साथ वर्षभर गर्मि होएत अछि । हिमरक मौसम सामान्यतया २२ सँ ३५ डिग्री सेल्सियस अछि आ मौसम उष्ण प्रदेशिय वर्षासँ परिवर्तन लावैब सकैत अछि ।

पेनोम पेन्ह (तापक्रम: १९८८–२०१३, उच्च: १९०६–२०१३)-कऽ लेल मौसम जानकारी
महिना जन फर मार्च अप्रैल मई जुन जुलाई अगस्त सित अक्टु नव दिस वर्ष
अधिकतम °से (°फे) रेकर्ड ३६٫१
(९७)
३८٫१
(१०१)
४०٫०
(१०४)
४०٫५
(१०५)
४०٫०
(१०४)
३९٫२
(१०३)
३७٫२
(९९)
३७٫८
(१००)
३५٫५
(९६)
३६٫१
(९७)
३४٫४
(९४)
३७٫२
(९९)
४०٫५
(१०५)
अधिकतम °से (°फे) औषत ३१٫६
(८९)
३३٫२
(९२)
३४٫६
(९४)
३५٫३
(९६)
३४٫८
(९५)
३३٫८
(९३)
३२٫९
(९१)
३२٫७
(९१)
३२٫२
(९०)
३१٫४
(८९)
३१٫१
(८८)
३०٫८
(८७)
३२٫९
(९१)
दैनिक औषत °से (°फे) २६٫६
(८०)
२८٫०
(८२)
२९٫४
(८५)
३०٫२
(८६)
३०٫०
(८६)
२९٫२
(८५)
२८٫७
(८४)
२८٫५
(८३)
२८٫२
(८३)
२७٫२
(८१)
२७٫१
(८१)
२६٫३
(७९)
२८٫३
(८३)
न्यूनतम °से (°फे) औषत २१٫८
(७१)
२२٫८
(७३)
२४٫३
(७६)
२५٫५
(७८)
२५٫६
(७८)
२४٫९
(७७)
२४٫८
(७७)
२४٫६
(७६)
२४٫४
(७६)
२४٫२
(७६)
२३٫२
(७४)
२१٫९
(७१)
२४٫०
(७५)
न्यूनतम °से (°फे) रेकर्ड १२٫८
(५५)
१५٫२
(५९)
१९٫०
(६६)
१७٫८
(६४)
२०٫६
(६९)
२१٫२
(७०)
२०٫१
(६८)
२०٫०
(६८)
२१٫१
(७०)
१७٫२
(६३)
१६٫७
(६२)
१४٫४
(५८)
१२٫८
(५५)
औषत वर्षात मीमी (इञ्च) १२٫१
(०٫४८)
६٫६
(०٫२६)
३४٫८
(१٫३७)
७८٫८
(३٫१)
११८٫२
(४٫६५)
१४५٫०
(५٫७१)
१६२٫१
(६٫३८)
१८२٫७
(७٫१९)
२७०٫९
(१०٫६७)
२४८٫१
(९٫७७)
१२०٫५
(४٫७४)
३२٫१
(१٫२६)
१,४११٫९
(५५٫५८)
वर्षात दैनिक औषत (≥ ०.१ mm) १٫२ १٫१ ३٫४ ६٫८ १५٫९ १७٫० १८٫१ १८٫३ २१٫५ १९٫३ १०٫२ ४٫५ १३७٫३
औषत नमी (%) ७३ ७१ ७१ ७३ ७७ ७८ ८० ८१ ८४ ८४ ७८ ७३ ७७
मासिक औषत सौर्य प्रकाश अवधि २६० २२६ २६७ २४० २०२ १९२ १४३ १७४ १२९ २०२ २१३ २४२ २,४९०
स्रोत #१: Deutscher Wetterdienst[५]
स्रोत #२: डेनिस मौसमशास्त्र संस्था (आइतबार, १९३१–१९६०)[६]

अर्थतन्त्र[सम्पादन करी]

केन्द्रिय हुलाकक कार्यालय भवन


पेनोम पेन्ह कम्बोडियाक आर्थिक केन्द्रक रूपमे रहल अछि मुदा ई कम्बोडियाक अर्थत्नत्रक पैग हिस्सा ओगटने अछि । ई शहरक दुई अंकक आर्थिक बृद्धिसँ आर्थिक विस्तारके सहयोग करै एहि शहरमे नयाँ होटलसभ, रेष्टुरेन्टसभ, बारसभ, अग्ला भवनसभ तथा आधुनिक भवनसभ तयार भेल अछि ।

ई शहरक मुख्य अर्थतन्त्र तयार पोशाक, ट्रेडिंग तथा छोट आ मझला व्यावसायसभमे आधारित रहल अछि । कुछ वर्ष पहिल जग्गा व्यावसाय उच्च स्थानमे रहैक साथ जग्गाक मूल्य आकाशियक छल ।

राजनिती[सम्पादन करी]

पेनोम पेन्ह देशक पाँच प्रान्तसभ मध्यक एक प्रान्त छी । ई प्रान्तमे विपक्षी दलक क्याम्बोडिया नेशनल रेसक्यु पार्टिसँ ५७ प्रतिशत भोट सहित १२ सिट मध्ये ७ सिट सहित विजय भेल छल ।

सन्दर्भ सामग्रीसभ[सम्पादन करी]

  1. १.० १.१ "Facts Phnom Penh City", Phnompenh.gov.kh, अन्तिम पहुँच २९ जून २०१६ 
  2. Dictionary Reference Phnom Penh
  3. The Free Dictionary: Phnom Penh
  4. NIS (August 2009). General Population Census of Cambodia 2008. National Institute of Statistics, Ministry of Planning. प॰ 23. 
  5. "Klimatafel von Phnom Penh / Kambodscha", Baseline climate means (1961-1990) from stations all over the world (Germanमे), Deutscher Wetterdienst, अन्तिम पहुँच जनवरी २३, २०१६ 
  6. Cappelen, John; Jensen, Jens, "Cambodia - Phnom Penh", Climate Data for Selected Stations (1931-1960) (Danishमे), Danish Meteorological Institute, पृ: ४४, मूलसँ अप्रैल २७, २०१३-मे सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच मार्च ९, २०१३ 

बाह्य जडीसभ[सम्पादन करी]

एहो सभ देखी[सम्पादन करी]