"राजविराज" के अवतरणसभमे अन्तर
Biplab Anand (वार्ता | योगदान) अ +रितिथिति |
Biplab Anand (वार्ता | योगदान) +सुधार |
||
पङ्क्त्ति ९: | पङ्क्त्ति ९: | ||
|image_skyline = Tribhuvan Chowk.jpg |
|image_skyline = Tribhuvan Chowk.jpg |
||
|imagesize = 300px |
|imagesize = 300px |
||
|image_caption = शहरक प्रसिद्ध त्रिभुवन चोक ( |
|image_caption = शहरक प्रसिद्ध त्रिभुवन चोक (वर्तमान गजेन्द्र चोक) |
||
|image_map = |
|image_map = |
||
|mapsize = |
|mapsize = |
||
पङ्क्त्ति २०: | पङ्क्त्ति २०: | ||
|subdivision_type = [[सार्वभौम सम्पन्न राष्ट्रसभक सूची|देश]] |
|subdivision_type = [[सार्वभौम सम्पन्न राष्ट्रसभक सूची|देश]] |
||
|subdivision_name = {{flag|नेपाल}} |
|subdivision_name = {{flag|नेपाल}} |
||
|subdivision_type1 = [[नेपालक |
|subdivision_type1 = [[नेपालक प्रदेशसभ|प्रदेश]] |
||
|subdivision_name1 = [[ |
|subdivision_name1 = [[प्रदेश नं. २]] |
||
|subdivision_type2 = [[नेपालक |
|subdivision_type2 = [[नेपालक विकास क्षेत्रसभ|विकास क्षेत्र]] |
||
|subdivision_name2 = [[ |
|subdivision_name2 = [[पूर्वाञ्चल विकास क्षेत्र]] |
||
|subdivision_type3 = [[नेपालक |
|subdivision_type3 = [[नेपालक अञ्चलसभ|अञ्चल]] |
||
|subdivision_name3 = [[ |
|subdivision_name3 = [[सगरमाथा अञ्चल]] |
||
|subdivision_type4 = [[नेपालक जिलासभ|जिला]] |
|||
|subdivision_name4 = [[सप्तरी जिला]] |
|||
<!-- Politics --> |
<!-- Politics --> |
||
|government_footnotes = |
|government_footnotes = |
||
पङ्क्त्ति ३८: | पङ्क्त्ति ४०: | ||
<!-- Area --> |
<!-- Area --> |
||
|area_footnotes = |
|area_footnotes = |
||
|area_total_km2 = |
|area_total_km2 = 52 |
||
<!-- Population --> |
<!-- Population --> |
||
|population_as_of = वि.स. २०६८ |
|population_as_of = वि.स. २०६८ |
||
|population_footnotes = |
|population_footnotes = |
||
|population_note = |
|population_note = |
||
|population_total = 67262<ref>{{cite web|title=National Population and Housing Census 2011|url=http://unstats.un.org/unsd/demographic/sources/census/2010_phc/Nepal/Nepal-Census-2011-Vol1.pdf|publisher=National Planning Commission Secretariat, Central Bureau of Statistics (CBS), Government of Nepal|date=November 2012}}</ref><ref>{{cite web|title=New Structure of Nepal |url=http://mofald.gov.np/sites/default/files/News_Notices/Final%20District%201-75%20Corrected%20Last%20for%20RAJPATRA.pdf|publisher=MOFALD, Government of Nepal|date=March 2017}}</ref> |
|||
|population_total = 37738 |
|||
|population_density_km2 = auto |
|population_density_km2 = auto |
||
|population_metro = |
|population_metro = |
||
|population_density_metro_km2 = |
|population_density_metro_km2 = |
||
<!-- General information --> |
<!-- General information --> |
||
|timezone = [[नेपालक प्रमाणिक समय]] |
|timezone = [[नेपालक प्रमाणिक समय]] |
||
पङ्क्त्ति ५९: | पङ्क्त्ति ६१: | ||
|elevation_m = 76 |
|elevation_m = 76 |
||
<!-- Area/postal codes & others --> |
<!-- Area/postal codes & others --> |
||
|postal_code_type = |
|postal_code_type = डाक कोड |
||
|postal_code = ५४६०० |
|postal_code = ५४६०० |
||
|area_code = ०३१ |
|area_code = ०३१ |
||
पङ्क्त्ति ६५: | पङ्क्त्ति ६७: | ||
|footnotes = |
|footnotes = |
||
}} |
}} |
||
'''राजविराज''' [[ |
'''राजविराज''' ({{Lang-en|Rajbiraj}}) पूर्वी [[नेपाल]]क [[प्रदेश नं. २]] अन्तर्गत [[सगरमाथा अञ्चल]]क [[सप्तरी जिला]]मे अवस्थित एक शहर छी । ई नेपालक एक प्रसिद्ध शहर होमएक संगे सप्तरी जिलाक सदरमोकाम छी । नेपालक पहिल टाउन प्लानिङ<ref>{{Citation |title=Rajbiraj revisited-NepaliTimes |url=http://nepalitimes.com/news.php?id=5454#.WawxMM1LfIU |accessdate=2017-09-03}}</ref> करि बसाएल [[सप्तरी जिला]]क सदरमुकाम राजविराज [[तराई|तराई क्षेत्र]]क सब सँ पहिल आ अधिराज्यक नेपाल देशक चारिम नगरपालिका छी । वि.सं. १९९४ दिस [[सप्तकोशी नदी]] जखन पुरान सदरमोकाम हनुमाननगर कटान केनाए सुरु कऽ देलक<ref>{{Cite book |url=https://books.google.com.np/books?id=O3RuAAAAMAAJ&q=Rajbiraj+history&dq=Rajbiraj+history&hl=en&sa=X&redir_esc=y |title=Military history of Nepal |last=Hamal |first=Lakshman B. |date=1995 |publisher=Sharda Pustak Mandir |language=en}}</ref> तखन सदरमुकाम आन ठाम घसकेबाक निर्णय कएल गेल आ आ ओकरे फलस्वरूप तत्कालीन बडाहाकिम प्रकाशशमशेर जबरा उपयुक्त ठाम खोजि शहर बसेबाक जिम्मेवारी ख्यातिप्राप्त इन्जिनीयर [[डिल्लीजङ्ग थापा]]के देलक । ओ अपन जमीनदारी मौजा रहल जोलहरी [[मलेठ]] गाम नजदिक राजपुर मौजामे सदरमुकाम बनेबाक निर्णय केलक । ओ समयमे सुन्दर शहरक रूपमे प्रसिद्धि पाबल [[भारत]]क गुलाबी शहर [[जयपुर]]क नक्साक आधारमे टाउन प्लानिङ करि वि.सं. १९९८ मे राजविराज शहर बैसाएल गेल छल ।<ref>http://www.spotlightnepal.com/news/article/what-went-wrong-madhesh-nepal-dilli-jung-thapa</ref><ref>http://www.housingnepal.com/articles/display/rapid-urbanization-in-nepal-an-asset-or-liability </ref> |
||
==इतिहास आ विकास== |
|||
==रितिथिति== |
|||
वर्तमान राजविराज नगरक नामकरण राजविराजक पूर्वी भागक भलुवाही नदीके किनारमे अवस्थित पुरान इतिहासक प्रख्यात [[राजदेवी भगवती मन्दिर]]क नामसँ राजविराज नाम रहलगेल बात बहुतेक पुस्तकमे उल्लेख कएल गेल अछि ।<ref>{{Cite book |url=https://books.google.com.np/books?id=xElQAQAAIAAJ&q=%25E0%25A4%25B0%25E0%25A4%25BE%25E0%25A4%259C%25E0%25A4%25A6%25E0%25A5%2587%25E0%25A4%25B5%25E0%25A5%2580+%25E0%25A4%25AE%25E0%25A4%25A8%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25A6%25E0%25A4%25BF%25E0%25A4%25B0&dq=%25E0%25A4%25B0%25E0%25A4%25BE%25E0%25A4%259C%25E0%25A4%25A6%25E0%25A5%2587%25E0%25A4%25B5%25E0%25A5%2580+%25E0%25A4%25AE%25E0%25A4%25A8%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25A6%25E0%25A4%25BF%25E0%25A4%25B0&hl=en&sa=X&redir_esc=y |title=Saptarī Jillākā pramukha sāṃskr̥tika sthalaharu: eka adhyayana : laghuanusandhānakārya |last=Dāsa |first=Harikānta Lāla |date=2003 |publisher=Nepāla Rājakīya Prajñā-Pratishṭhāna |language=ne}}</ref> राजदेवी भगवतीकें सेन राजाक इष्टदेवी मानल जाइत अछि । राजदेवी मन्दिर एतय अवस्थित होमएक कारण एतय सेन राजासभक कचहरी, दरवार, किला रहनाए छी । शहर विकासक लेल आवश्यक आधारसभ भेलाक कारण वि.सं. २०१६ सालमे राजविराजकें नगरपालिका घोषणा कएल गेल । नगरपालिकाक [[पूर्व]]मे [[महादेवा गाउँपालिका]] आ [[तिलाठी कोईलाडी गाउँपालिका]], [[पश्चिम]]मे [[बेल्ही चपेना गाउँपालिका]] आ [[रायपुर गाउँपालिका]], [[उत्तर]]मे [[रुपनी गाउँपालिका]] आ [[कृष्णासवरन गाउँपालिका]] तथा [[दक्षिण]]मे [[छिन्नमस्ता गाउँपालिका]] अछि । योजनाबद्ध रूपसँ व्यवस्थित राजविराज नगर व्यवसायिक रूपसँ वि.सं. २०१० सालदिस पूर्वी नेपालको [[तराई]] आ पहाडी जिलाक व्यापारिक केन्द्रक रूपमे विकसित भेल । नगरपालिका भितरमे ऐतिहासिक राजदेवी, दुर्गा भगवती, वागेश्वरी भगवती, हनुमान, रामजानकी, राधाकृष्ण, विष्णु, बैष्णवी काली, महादेव जका मठ मन्दिर तथा मुस्लिम समुदाय क जामे मस्जिद आ जैन धर्मावलम्बीसभक मन्दिर अछि ।<ref>{{Citation |last=Today |first=News |title=राजविराजको राजदेवी मन्दिरः जहाँ भक्तजनको भाकल पुरा हुने जनविश्वास |date=१९ फाल्गुन २०७२, बुधबार २०:०४ |url=http://newstoday.com.np/2016/03/02/4847 |accessdate=2017-09-03}}</ref> |
वर्तमान राजविराज नगरक नामकरण राजविराजक पूर्वी भागक भलुवाही नदीके किनारमे अवस्थित पुरान इतिहासक प्रख्यात [[राजदेवी भगवती मन्दिर]]क नामसँ राजविराज नाम रहलगेल बात बहुतेक पुस्तकमे उल्लेख कएल गेल अछि ।<ref>{{Cite book |url=https://books.google.com.np/books?id=xElQAQAAIAAJ&q=%25E0%25A4%25B0%25E0%25A4%25BE%25E0%25A4%259C%25E0%25A4%25A6%25E0%25A5%2587%25E0%25A4%25B5%25E0%25A5%2580+%25E0%25A4%25AE%25E0%25A4%25A8%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25A6%25E0%25A4%25BF%25E0%25A4%25B0&dq=%25E0%25A4%25B0%25E0%25A4%25BE%25E0%25A4%259C%25E0%25A4%25A6%25E0%25A5%2587%25E0%25A4%25B5%25E0%25A5%2580+%25E0%25A4%25AE%25E0%25A4%25A8%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25A6%25E0%25A4%25BF%25E0%25A4%25B0&hl=en&sa=X&redir_esc=y |title=Saptarī Jillākā pramukha sāṃskr̥tika sthalaharu: eka adhyayana : laghuanusandhānakārya |last=Dāsa |first=Harikānta Lāla |date=2003 |publisher=Nepāla Rājakīya Prajñā-Pratishṭhāna |language=ne}}</ref> राजदेवी भगवतीकें सेन राजाक इष्टदेवी मानल जाइत अछि । राजदेवी मन्दिर एतय अवस्थित होमएक कारण एतय सेन राजासभक कचहरी, दरवार, किला रहनाए छी । शहर विकासक लेल आवश्यक आधारसभ भेलाक कारण वि.सं. २०१६ सालमे राजविराजकें नगरपालिका घोषणा कएल गेल । नगरपालिकाक [[पूर्व]]मे [[महादेवा गाउँपालिका]] आ [[तिलाठी कोईलाडी गाउँपालिका]], [[पश्चिम]]मे [[बेल्ही चपेना गाउँपालिका]] आ [[रायपुर गाउँपालिका]], [[उत्तर]]मे [[रुपनी गाउँपालिका]] आ [[कृष्णासवरन गाउँपालिका]] तथा [[दक्षिण]]मे [[छिन्नमस्ता गाउँपालिका]] अछि । योजनाबद्ध रूपसँ व्यवस्थित राजविराज नगर व्यवसायिक रूपसँ वि.सं. २०१० सालदिस पूर्वी नेपालको [[तराई]] आ पहाडी जिलाक व्यापारिक केन्द्रक रूपमे विकसित भेल । नगरपालिका भितरमे ऐतिहासिक राजदेवी, दुर्गा भगवती, वागेश्वरी भगवती, हनुमान, रामजानकी, राधाकृष्ण, विष्णु, बैष्णवी काली, महादेव जका मठ मन्दिर तथा मुस्लिम समुदाय क जामे मस्जिद आ जैन धर्मावलम्बीसभक मन्दिर अछि ।<ref>{{Citation |last=Today |first=News |title=राजविराजको राजदेवी मन्दिरः जहाँ भक्तजनको भाकल पुरा हुने जनविश्वास |date=१९ फाल्गुन २०७२, बुधबार २०:०४ |url=http://newstoday.com.np/2016/03/02/4847 |accessdate=2017-09-03}}</ref> |
||
अन्तिम परिवर्तन २२:४०, ३ सितम्बर २०१७
राजविराज | |
---|---|
शहर | |
Rajbiraj | |
देश | नेपाल |
प्रदेश | प्रदेश नं. २ |
विकास क्षेत्र | पूर्वाञ्चल विकास क्षेत्र |
अञ्चल | सगरमाथा अञ्चल |
जिला | सप्तरी जिला |
क्षेत्रफल | |
• कुल | ५२ किमी२ (२० वर्गमाइल) |
उन्नतांश | ७६ मिटर (२४९ फिट) |
जनसङ्ख्या (वि.स. २०६८) | |
• कुल | ६७,२६२[१][२] |
समय क्षेत्र | युटिसी+५:४५ (नेपालक प्रमाणिक समय) |
डाक कोड | ५४६०० |
क्षेत्रीय सङ्केत | ०३१ |
वेबसाइट | rajbirajmun.gov.np |
राजविराज (अङ्ग्रेजी: Rajbiraj ) पूर्वी नेपालक प्रदेश नं. २ अन्तर्गत सगरमाथा अञ्चलक सप्तरी जिलामे अवस्थित एक शहर छी । ई नेपालक एक प्रसिद्ध शहर होमएक संगे सप्तरी जिलाक सदरमोकाम छी । नेपालक पहिल टाउन प्लानिङ[३] करि बसाएल सप्तरी जिलाक सदरमुकाम राजविराज तराई क्षेत्रक सब सँ पहिल आ अधिराज्यक नेपाल देशक चारिम नगरपालिका छी । वि.सं. १९९४ दिस सप्तकोशी नदी जखन पुरान सदरमोकाम हनुमाननगर कटान केनाए सुरु कऽ देलक[४] तखन सदरमुकाम आन ठाम घसकेबाक निर्णय कएल गेल आ आ ओकरे फलस्वरूप तत्कालीन बडाहाकिम प्रकाशशमशेर जबरा उपयुक्त ठाम खोजि शहर बसेबाक जिम्मेवारी ख्यातिप्राप्त इन्जिनीयर डिल्लीजङ्ग थापाके देलक । ओ अपन जमीनदारी मौजा रहल जोलहरी मलेठ गाम नजदिक राजपुर मौजामे सदरमुकाम बनेबाक निर्णय केलक । ओ समयमे सुन्दर शहरक रूपमे प्रसिद्धि पाबल भारतक गुलाबी शहर जयपुरक नक्साक आधारमे टाउन प्लानिङ करि वि.सं. १९९८ मे राजविराज शहर बैसाएल गेल छल ।[५][६]
इतिहास आ विकास
वर्तमान राजविराज नगरक नामकरण राजविराजक पूर्वी भागक भलुवाही नदीके किनारमे अवस्थित पुरान इतिहासक प्रख्यात राजदेवी भगवती मन्दिरक नामसँ राजविराज नाम रहलगेल बात बहुतेक पुस्तकमे उल्लेख कएल गेल अछि ।[७] राजदेवी भगवतीकें सेन राजाक इष्टदेवी मानल जाइत अछि । राजदेवी मन्दिर एतय अवस्थित होमएक कारण एतय सेन राजासभक कचहरी, दरवार, किला रहनाए छी । शहर विकासक लेल आवश्यक आधारसभ भेलाक कारण वि.सं. २०१६ सालमे राजविराजकें नगरपालिका घोषणा कएल गेल । नगरपालिकाक पूर्वमे महादेवा गाउँपालिका आ तिलाठी कोईलाडी गाउँपालिका, पश्चिममे बेल्ही चपेना गाउँपालिका आ रायपुर गाउँपालिका, उत्तरमे रुपनी गाउँपालिका आ कृष्णासवरन गाउँपालिका तथा दक्षिणमे छिन्नमस्ता गाउँपालिका अछि । योजनाबद्ध रूपसँ व्यवस्थित राजविराज नगर व्यवसायिक रूपसँ वि.सं. २०१० सालदिस पूर्वी नेपालको तराई आ पहाडी जिलाक व्यापारिक केन्द्रक रूपमे विकसित भेल । नगरपालिका भितरमे ऐतिहासिक राजदेवी, दुर्गा भगवती, वागेश्वरी भगवती, हनुमान, रामजानकी, राधाकृष्ण, विष्णु, बैष्णवी काली, महादेव जका मठ मन्दिर तथा मुस्लिम समुदाय क जामे मस्जिद आ जैन धर्मावलम्बीसभक मन्दिर अछि ।[८]
जनसङ्ख्या
सन्दर्भ सूची
- ↑ "National Population and Housing Census 2011" (PDF)। National Planning Commission Secretariat, Central Bureau of Statistics (CBS), Government of Nepal। November 2012।
- ↑ "New Structure of Nepal" (PDF)। MOFALD, Government of Nepal। March 2017।
- ↑ Rajbiraj revisited-NepaliTimes, अन्तिम पहुँच 2017-09-03
- ↑ Hamal, Lakshman B. (1995) (enमे). Military history of Nepal. Sharda Pustak Mandir. https://books.google.com.np/books?id=O3RuAAAAMAAJ&q=Rajbiraj+history&dq=Rajbiraj+history&hl=en&sa=X&redir_esc=y.
- ↑ http://www.spotlightnepal.com/news/article/what-went-wrong-madhesh-nepal-dilli-jung-thapa
- ↑ http://www.housingnepal.com/articles/display/rapid-urbanization-in-nepal-an-asset-or-liability
- ↑ Dāsa, Harikānta Lāla (2003) (neमे). Saptarī Jillākā pramukha sāṃskr̥tika sthalaharu: eka adhyayana : laghuanusandhānakārya. Nepāla Rājakīya Prajñā-Pratishṭhāna. https://books.google.com.np/books?id=xElQAQAAIAAJ&q=%25E0%25A4%25B0%25E0%25A4%25BE%25E0%25A4%259C%25E0%25A4%25A6%25E0%25A5%2587%25E0%25A4%25B5%25E0%25A5%2580+%25E0%25A4%25AE%25E0%25A4%25A8%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25A6%25E0%25A4%25BF%25E0%25A4%25B0&dq=%25E0%25A4%25B0%25E0%25A4%25BE%25E0%25A4%259C%25E0%25A4%25A6%25E0%25A5%2587%25E0%25A4%25B5%25E0%25A5%2580+%25E0%25A4%25AE%25E0%25A4%25A8%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25A6%25E0%25A4%25BF%25E0%25A4%25B0&hl=en&sa=X&redir_esc=y.
- ↑ Today, News (१९ फाल्गुन २०७२, बुधबार २०:०४), राजविराजको राजदेवी मन्दिरः जहाँ भक्तजनको भाकल पुरा हुने जनविश्वास, अन्तिम पहुँच 2017-09-03
{{citation}}
:|first=
has generic name (help); Check date values in:|date=
(help)