"राजविराज" के अवतरणसभमे अन्तर

मैथिली विकिपिडियासँ, एक मुक्त विश्वकोश
+रितिथिति
+सुधार
पङ्क्त्ति ९: पङ्क्त्ति ९:
|image_skyline = Tribhuvan Chowk.jpg
|image_skyline = Tribhuvan Chowk.jpg
|imagesize = 300px
|imagesize = 300px
|image_caption = शहरक प्रसिद्ध त्रिभुवन चोक (हालक गजेन्द्र चोक)
|image_caption = शहरक प्रसिद्ध त्रिभुवन चोक (वर्तमान गजेन्द्र चोक)
|image_map =
|image_map =
|mapsize =
|mapsize =
पङ्क्त्ति २०: पङ्क्त्ति २०:
|subdivision_type = [[सार्वभौम सम्पन्न राष्ट्रसभक सूची|देश]]
|subdivision_type = [[सार्वभौम सम्पन्न राष्ट्रसभक सूची|देश]]
|subdivision_name = {{flag|नेपाल}}
|subdivision_name = {{flag|नेपाल}}
|subdivision_type1 = [[नेपालक विकास क्षेत्रसभ|विकास क्षेत्र]]
|subdivision_type1 = [[नेपालक प्रदेशसभ|प्रदेश]]
|subdivision_name1 = [[पूर्वाञ्चल विकास क्षेत्र]]
|subdivision_name1 = [[प्रदेश नं. ]]
|subdivision_type2 = [[नेपालक अञ्चलसभ|अञ्चल]]
|subdivision_type2 = [[नेपालक विकास क्षेत्रसभ|विकास क्षेत्र]]
|subdivision_name2 = [[सगरमाथा अञ्चल]]
|subdivision_name2 = [[पूर्वाञ्चल विकास क्षेत्र]]
|subdivision_type3 = [[नेपालक जिलासभ|जिला]]
|subdivision_type3 = [[नेपालक अञ्चलसभ|अञ्चल]]
|subdivision_name3 = [[सप्तरी जिला]]
|subdivision_name3 = [[सगरमाथा अञ्चल]]
|subdivision_type4 = [[नेपालक जिलासभ|जिला]]
|subdivision_name4 = [[सप्तरी जिला]]
<!-- Politics -->
<!-- Politics -->
|government_footnotes =
|government_footnotes =
पङ्क्त्ति ३८: पङ्क्त्ति ४०:
<!-- Area -->
<!-- Area -->
|area_footnotes =
|area_footnotes =
|area_total_km2 = 25
|area_total_km2 = 52
<!-- Population -->
<!-- Population -->
|population_as_of = वि.स. २०६८
|population_as_of = वि.स. २०६८
|population_footnotes =
|population_footnotes =
|population_note =
|population_note =
|population_total = 67262<ref>{{cite web|title=National Population and Housing Census 2011|url=http://unstats.un.org/unsd/demographic/sources/census/2010_phc/Nepal/Nepal-Census-2011-Vol1.pdf|publisher=National Planning Commission Secretariat, Central Bureau of Statistics (CBS), Government of Nepal|date=November 2012}}</ref><ref>{{cite web|title=New Structure of Nepal |url=http://mofald.gov.np/sites/default/files/News_Notices/Final%20District%201-75%20Corrected%20Last%20for%20RAJPATRA.pdf|publisher=MOFALD, Government of Nepal|date=March 2017}}</ref>
|population_total = 37738
|population_density_km2 = auto
|population_density_km2 = auto
|population_metro = 50000
|population_metro =
|population_density_metro_km2 = auto
|population_density_metro_km2 =
<!-- General information -->
<!-- General information -->
|timezone = [[नेपालक प्रमाणिक समय]]
|timezone = [[नेपालक प्रमाणिक समय]]
पङ्क्त्ति ५९: पङ्क्त्ति ६१:
|elevation_m = 76
|elevation_m = 76
<!-- Area/postal codes & others -->
<!-- Area/postal codes & others -->
|postal_code_type = पोस्टल कोड
|postal_code_type = डाक कोड
|postal_code = ५४६००
|postal_code = ५४६००
|area_code = ०३१
|area_code = ०३१
पङ्क्त्ति ६५: पङ्क्त्ति ६७:
|footnotes =
|footnotes =
}}
}}
'''राजविराज''' [[नेपाल|नेपाल]]क एकटा प्रसिद्ध शहर छी । नेपालक पहिल टाउन प्लानिङ करि बसाएल [[सप्तरी जिला]]क सदरमुकाम राजविराज तराईक सब सँ पहिल आर अधिराज्यक चतुर्थ नगरपालिका छी । वि.सं. १९९४ दिस [[सप्तकोशी नदी]] जखन पुरान सदरमुकाम हनुमाननगरक कटान केनाए सुरु केलक तखन सदरमुकाम आन ठाम घसकाबए वाला बात भेल आ ओकरे फलस्वरूप तत्कालीन बडाहाकिम प्रकाशशमशेर जबरा उपयुक्त ठाम खोजि शहर बसबएके जिम्मेवारी ख्यातिप्राप्त इन्जिनीयर [[डिल्लीजङ्ग थापा]]के देलक । ओ अपन जमीनन्दारी मौजा रहल जोलहरी [[मलेठ]] गाम नजदिकै राजपुर मौजामे सदरमुकाम बसबएक निर्णय करलकतखनक समयमे सुन्दर शहरक रूपमे प्रसिद्धि पाबल भारतक [[जयपुर]]क नक्साक आधारमे टाउन प्लानिङ कएर वि.सं.१९९८ मे राजविराज सहर बासाओल गेल छल । ई शहर [[महेन्द्र राजमार्ग]]सँ १० किलोमिटर दक्षिणमे अछि ।<ref>http://www.spotlightnepal.com/news/article/what-went-wrong-madhesh-nepal-dilli-jung-thapa</ref><ref>http://www.housingnepal.com/articles/display/rapid-urbanization-in-nepal-an-asset-or-liability </ref>
'''राजविराज''' ({{Lang-en|Rajbiraj}}) पूर्वी [[नेपाल]]क [[प्रदेश नं. २]] अन्तर्गत [[सगरमाथा अञ्चल]]क [[सप्तरी जिला]]मे अवस्थित एक शहर छी । ई नेपालक एक प्रसिद्ध शहर होमएक संगे सप्तरी जिलाक सदरमोकाम छी । नेपालक पहिल टाउन प्लानिङ<ref>{{Citation |title=Rajbiraj revisited-NepaliTimes |url=http://nepalitimes.com/news.php?id=5454#.WawxMM1LfIU |accessdate=2017-09-03}}</ref> करि बसाएल [[सप्तरी जिला]]क सदरमुकाम राजविराज [[तराई|तराई क्षेत्र]]क सब सँ पहिल अधिराज्यक नेपाल देशक चारिम नगरपालिका छी । वि.सं. १९९४ दिस [[सप्तकोशी नदी]] जखन पुरान सदरमोकाम हनुमाननगर कटान केनाए सुरु कऽ देलक<ref>{{Cite book |url=https://books.google.com.np/books?id=O3RuAAAAMAAJ&q=Rajbiraj+history&dq=Rajbiraj+history&hl=en&sa=X&redir_esc=y |title=Military history of Nepal |last=Hamal |first=Lakshman B. |date=1995 |publisher=Sharda Pustak Mandir |language=en}}</ref> तखन सदरमुकाम आन ठाम घसकेबाक निर्णय कएल गेल आ आ ओकरे फलस्वरूप तत्कालीन बडाहाकिम प्रकाशशमशेर जबरा उपयुक्त ठाम खोजि शहर बसेबाक जिम्मेवारी ख्यातिप्राप्त इन्जिनीयर [[डिल्लीजङ्ग थापा]]के देलक । ओ अपन जमीनदारी मौजा रहल जोलहरी [[मलेठ]] गाम नजदिक राजपुर मौजामे सदरमुकाम बनेबाक निर्णय केलक समयमे सुन्दर शहरक रूपमे प्रसिद्धि पाबल [[भारत]]क गुलाबी शहर [[जयपुर]]क नक्साक आधारमे टाउन प्लानिङ करि वि.सं. १९९८ मे राजविराज शहर बैसाएल गेल छल ।<ref>http://www.spotlightnepal.com/news/article/what-went-wrong-madhesh-nepal-dilli-jung-thapa</ref><ref>http://www.housingnepal.com/articles/display/rapid-urbanization-in-nepal-an-asset-or-liability </ref>


==इतिहास आ विकास==
==रितिथिति==
वर्तमान राजविराज नगरक नामकरण राजविराजक पूर्वी भागक भलुवाही नदीके किनारमे अवस्थित पुरान इतिहासक प्रख्यात [[राजदेवी भगवती मन्दिर]]क नामसँ राजविराज नाम रहलगेल बात बहुतेक पुस्तकमे उल्लेख कएल गेल अछि ।<ref>{{Cite book |url=https://books.google.com.np/books?id=xElQAQAAIAAJ&q=%25E0%25A4%25B0%25E0%25A4%25BE%25E0%25A4%259C%25E0%25A4%25A6%25E0%25A5%2587%25E0%25A4%25B5%25E0%25A5%2580+%25E0%25A4%25AE%25E0%25A4%25A8%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25A6%25E0%25A4%25BF%25E0%25A4%25B0&dq=%25E0%25A4%25B0%25E0%25A4%25BE%25E0%25A4%259C%25E0%25A4%25A6%25E0%25A5%2587%25E0%25A4%25B5%25E0%25A5%2580+%25E0%25A4%25AE%25E0%25A4%25A8%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25A6%25E0%25A4%25BF%25E0%25A4%25B0&hl=en&sa=X&redir_esc=y |title=Saptarī Jillākā pramukha sāṃskr̥tika sthalaharu: eka adhyayana : laghuanusandhānakārya |last=Dāsa |first=Harikānta Lāla |date=2003 |publisher=Nepāla Rājakīya Prajñā-Pratishṭhāna |language=ne}}</ref> राजदेवी भगवतीकें सेन राजाक इष्टदेवी मानल जाइत अछि । राजदेवी मन्दिर एतय अवस्थित होमएक कारण एतय सेन राजासभक कचहरी, दरवार, किला रहनाए छी । शहर विकासक लेल आवश्यक आधारसभ भेलाक कारण वि.सं. २०१६ सालमे राजविराजकें नगरपालिका घोषणा कएल गेल । नगरपालिकाक [[पूर्व]]मे [[महादेवा गाउँपालिका]] आ [[तिलाठी कोईलाडी गाउँपालिका]], [[पश्चिम]]मे [[बेल्ही चपेना गाउँपालिका]] आ [[रायपुर गाउँपालिका]], [[उत्तर]]मे [[रुपनी गाउँपालिका]] आ [[कृष्णासवरन गाउँपालिका]] तथा [[दक्षिण]]मे [[छिन्नमस्ता गाउँपालिका]] अछि । योजनाबद्ध रूपसँ व्यवस्थित राजविराज नगर व्यवसायिक रूपसँ वि.सं. २०१० सालदिस पूर्वी नेपालको [[तराई]] आ पहाडी जिलाक व्यापारिक केन्द्रक रूपमे विकसित भेल । नगरपालिका भितरमे ऐतिहासिक राजदेवी, दुर्गा भगवती, वागेश्वरी भगवती, हनुमान, रामजानकी, राधाकृष्ण, विष्णु, बैष्णवी काली, महादेव जका मठ मन्दिर तथा मुस्लिम समुदाय क जामे मस्जिद आ जैन धर्मावलम्बीसभक मन्दिर अछि ।<ref>{{Citation |last=Today |first=News |title=राजविराजको राजदेवी मन्दिरः जहाँ भक्तजनको भाकल पुरा हुने जनविश्वास |date=१९ फाल्गुन २०७२, बुधबार २०:०४ |url=http://newstoday.com.np/2016/03/02/4847 |accessdate=2017-09-03}}</ref>
वर्तमान राजविराज नगरक नामकरण राजविराजक पूर्वी भागक भलुवाही नदीके किनारमे अवस्थित पुरान इतिहासक प्रख्यात [[राजदेवी भगवती मन्दिर]]क नामसँ राजविराज नाम रहलगेल बात बहुतेक पुस्तकमे उल्लेख कएल गेल अछि ।<ref>{{Cite book |url=https://books.google.com.np/books?id=xElQAQAAIAAJ&q=%25E0%25A4%25B0%25E0%25A4%25BE%25E0%25A4%259C%25E0%25A4%25A6%25E0%25A5%2587%25E0%25A4%25B5%25E0%25A5%2580+%25E0%25A4%25AE%25E0%25A4%25A8%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25A6%25E0%25A4%25BF%25E0%25A4%25B0&dq=%25E0%25A4%25B0%25E0%25A4%25BE%25E0%25A4%259C%25E0%25A4%25A6%25E0%25A5%2587%25E0%25A4%25B5%25E0%25A5%2580+%25E0%25A4%25AE%25E0%25A4%25A8%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25A6%25E0%25A4%25BF%25E0%25A4%25B0&hl=en&sa=X&redir_esc=y |title=Saptarī Jillākā pramukha sāṃskr̥tika sthalaharu: eka adhyayana : laghuanusandhānakārya |last=Dāsa |first=Harikānta Lāla |date=2003 |publisher=Nepāla Rājakīya Prajñā-Pratishṭhāna |language=ne}}</ref> राजदेवी भगवतीकें सेन राजाक इष्टदेवी मानल जाइत अछि । राजदेवी मन्दिर एतय अवस्थित होमएक कारण एतय सेन राजासभक कचहरी, दरवार, किला रहनाए छी । शहर विकासक लेल आवश्यक आधारसभ भेलाक कारण वि.सं. २०१६ सालमे राजविराजकें नगरपालिका घोषणा कएल गेल । नगरपालिकाक [[पूर्व]]मे [[महादेवा गाउँपालिका]] आ [[तिलाठी कोईलाडी गाउँपालिका]], [[पश्चिम]]मे [[बेल्ही चपेना गाउँपालिका]] आ [[रायपुर गाउँपालिका]], [[उत्तर]]मे [[रुपनी गाउँपालिका]] आ [[कृष्णासवरन गाउँपालिका]] तथा [[दक्षिण]]मे [[छिन्नमस्ता गाउँपालिका]] अछि । योजनाबद्ध रूपसँ व्यवस्थित राजविराज नगर व्यवसायिक रूपसँ वि.सं. २०१० सालदिस पूर्वी नेपालको [[तराई]] आ पहाडी जिलाक व्यापारिक केन्द्रक रूपमे विकसित भेल । नगरपालिका भितरमे ऐतिहासिक राजदेवी, दुर्गा भगवती, वागेश्वरी भगवती, हनुमान, रामजानकी, राधाकृष्ण, विष्णु, बैष्णवी काली, महादेव जका मठ मन्दिर तथा मुस्लिम समुदाय क जामे मस्जिद आ जैन धर्मावलम्बीसभक मन्दिर अछि ।<ref>{{Citation |last=Today |first=News |title=राजविराजको राजदेवी मन्दिरः जहाँ भक्तजनको भाकल पुरा हुने जनविश्वास |date=१९ फाल्गुन २०७२, बुधबार २०:०४ |url=http://newstoday.com.np/2016/03/02/4847 |accessdate=2017-09-03}}</ref>



अन्तिम परिवर्तन २२:४०, ३ सितम्बर २०१७

राजविराज
शहर
Rajbiraj
शहरक प्रसिद्ध त्रिभुवन चोक (वर्तमान गजेन्द्र चोक)
शहरक प्रसिद्ध त्रिभुवन चोक (वर्तमान गजेन्द्र चोक)
देश नेपाल
प्रदेशप्रदेश नं. २
विकास क्षेत्रपूर्वाञ्चल विकास क्षेत्र
अञ्चलसगरमाथा अञ्चल
जिलासप्तरी जिला
क्षेत्रफल
 • कुल५२ किमी (२० वर्गमाइल)
उन्नतांश
७६ मिटर (२४९ फिट)
जनसङ्ख्या
 (वि.स. २०६८)
 • कुल६७,२६२[१][२]
समय क्षेत्रयुटिसी+५:४५ (नेपालक प्रमाणिक समय)
डाक कोड
५४६००
क्षेत्रीय सङ्केत०३१
वेबसाइटrajbirajmun.gov.np

राजविराज (अङ्ग्रेजी: Rajbiraj) पूर्वी नेपालक प्रदेश नं. २ अन्तर्गत सगरमाथा अञ्चलक सप्तरी जिलामे अवस्थित एक शहर छी । ई नेपालक एक प्रसिद्ध शहर होमएक संगे सप्तरी जिलाक सदरमोकाम छी । नेपालक पहिल टाउन प्लानिङ[३] करि बसाएल सप्तरी जिलाक सदरमुकाम राजविराज तराई क्षेत्रक सब सँ पहिल आ अधिराज्यक नेपाल देशक चारिम नगरपालिका छी । वि.सं. १९९४ दिस सप्तकोशी नदी जखन पुरान सदरमोकाम हनुमाननगर कटान केनाए सुरु कऽ देलक[४] तखन सदरमुकाम आन ठाम घसकेबाक निर्णय कएल गेल आ आ ओकरे फलस्वरूप तत्कालीन बडाहाकिम प्रकाशशमशेर जबरा उपयुक्त ठाम खोजि शहर बसेबाक जिम्मेवारी ख्यातिप्राप्त इन्जिनीयर डिल्लीजङ्ग थापाके देलक । ओ अपन जमीनदारी मौजा रहल जोलहरी मलेठ गाम नजदिक राजपुर मौजामे सदरमुकाम बनेबाक निर्णय केलक । ओ समयमे सुन्दर शहरक रूपमे प्रसिद्धि पाबल भारतक गुलाबी शहर जयपुरक नक्साक आधारमे टाउन प्लानिङ करि वि.सं. १९९८ मे राजविराज शहर बैसाएल गेल छल ।[५][६]

इतिहास आ विकास

वर्तमान राजविराज नगरक नामकरण राजविराजक पूर्वी भागक भलुवाही नदीके किनारमे अवस्थित पुरान इतिहासक प्रख्यात राजदेवी भगवती मन्दिरक नामसँ राजविराज नाम रहलगेल बात बहुतेक पुस्तकमे उल्लेख कएल गेल अछि ।[७] राजदेवी भगवतीकें सेन राजाक इष्टदेवी मानल जाइत अछि । राजदेवी मन्दिर एतय अवस्थित होमएक कारण एतय सेन राजासभक कचहरी, दरवार, किला रहनाए छी । शहर विकासक लेल आवश्यक आधारसभ भेलाक कारण वि.सं. २०१६ सालमे राजविराजकें नगरपालिका घोषणा कएल गेल । नगरपालिकाक पूर्वमे महादेवा गाउँपालिकातिलाठी कोईलाडी गाउँपालिका, पश्चिममे बेल्ही चपेना गाउँपालिकारायपुर गाउँपालिका, उत्तरमे रुपनी गाउँपालिकाकृष्णासवरन गाउँपालिका तथा दक्षिणमे छिन्नमस्ता गाउँपालिका अछि । योजनाबद्ध रूपसँ व्यवस्थित राजविराज नगर व्यवसायिक रूपसँ वि.सं. २०१० सालदिस पूर्वी नेपालको तराई आ पहाडी जिलाक व्यापारिक केन्द्रक रूपमे विकसित भेल । नगरपालिका भितरमे ऐतिहासिक राजदेवी, दुर्गा भगवती, वागेश्वरी भगवती, हनुमान, रामजानकी, राधाकृष्ण, विष्णु, बैष्णवी काली, महादेव जका मठ मन्दिर तथा मुस्लिम समुदाय क जामे मस्जिद आ जैन धर्मावलम्बीसभक मन्दिर अछि ।[८]

जनसङ्ख्या

सन्दर्भ सूची

  1. "National Population and Housing Census 2011" (PDF)। National Planning Commission Secretariat, Central Bureau of Statistics (CBS), Government of Nepal। November 2012।
  2. "New Structure of Nepal" (PDF)। MOFALD, Government of Nepal। March 2017।
  3. Rajbiraj revisited-NepaliTimes, अन्तिम पहुँच 2017-09-03
  4. Hamal, Lakshman B. (1995) (enमे). Military history of Nepal. Sharda Pustak Mandir. https://books.google.com.np/books?id=O3RuAAAAMAAJ&q=Rajbiraj+history&dq=Rajbiraj+history&hl=en&sa=X&redir_esc=y. 
  5. http://www.spotlightnepal.com/news/article/what-went-wrong-madhesh-nepal-dilli-jung-thapa
  6. http://www.housingnepal.com/articles/display/rapid-urbanization-in-nepal-an-asset-or-liability
  7. Dāsa, Harikānta Lāla (2003) (neमे). Saptarī Jillākā pramukha sāṃskr̥tika sthalaharu: eka adhyayana : laghuanusandhānakārya. Nepāla Rājakīya Prajñā-Pratishṭhāna. https://books.google.com.np/books?id=xElQAQAAIAAJ&q=%25E0%25A4%25B0%25E0%25A4%25BE%25E0%25A4%259C%25E0%25A4%25A6%25E0%25A5%2587%25E0%25A4%25B5%25E0%25A5%2580+%25E0%25A4%25AE%25E0%25A4%25A8%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25A6%25E0%25A4%25BF%25E0%25A4%25B0&dq=%25E0%25A4%25B0%25E0%25A4%25BE%25E0%25A4%259C%25E0%25A4%25A6%25E0%25A5%2587%25E0%25A4%25B5%25E0%25A5%2580+%25E0%25A4%25AE%25E0%25A4%25A8%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25A6%25E0%25A4%25BF%25E0%25A4%25B0&hl=en&sa=X&redir_esc=y. 
  8. Today, News (१९ फाल्गुन २०७२, बुधबार २०:०४), राजविराजको राजदेवी मन्दिरः जहाँ भक्तजनको भाकल पुरा हुने जनविश्वास, अन्तिम पहुँच 2017-09-03 {{citation}}: |first= has generic name (help); Check date values in: |date= (help)

बाह्य जडीसभ

एहो सभ देखी