गोविन्द वल्लभ पन्त

मैथिली विकिपिडियासँ, एक मुक्त विश्वकोश
पण्डित गोविन्द बल्लभ पन्त
Govind Ballabh Pant
भारतक गृह मंत्री
कार्यकाल
२ मार्च १९५५ – ७ मार्च १९६१
प्रधानमन्त्रीजवाहरलाल नेहरु
पूर्वाधिकारीकैलाश नाथ काटजू
उतराधिकारीलाल बहादुर शास्त्री
उत्तर प्रदेशक प्रथम मुख्यमन्त्री
कार्यकाल
२६ जनवरी १९५० – २७ दिसम्बर १९५४
गभर्नरहोमी मोदी
कन्हैयालाल माणिकलाल मुन्सी
पूर्वाधिकारीपद सृजित
उतराधिकारीसम्पूर्णानन्द
संयुक्त प्रान्तक दोसर मुख्यमन्त्री
कार्यकाल
१७ जुलाई १९३७ – २ नवम्बर १९३९
पूर्वाधिकारीमुहम्मद अहमद सइद खान
उतराधिकारीरिक्त
कार्यकाल
१ अप्रैल १९४६ – २५ जनवरी १९५०
पूर्वाधिकारीरिक्त
उतराधिकारीपद खत्म कएल गेल
व्यैक्तिक विवरण
जन्म(१८८७-०९-१०)१० सितम्बर १८८७
ग्राम खूंट, अल्मोडा जिला, उत्तर-पश्चिमी प्रान्त, ब्रिटिश भारत
(वर्तमान मे उत्तराखण्ड, भारत)
मृत्यु७ मार्च १९६१(१९६१-०३-०७) (७३ वर्ष)
नयाँ दिल्ली, भारत
राष्ट्रियताभारतीय
राजनैतिक दलभारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस
बाल बच्चाकृष्ण चन्द्र पन्त, लक्ष्मी आ पुष्पा[१]
मातृ शिक्षा प्रतिष्ठानइलाहाबाद विश्वविद्यालय
व्यवसायवकालत
नैनीताल मे गोविन्द वल्लभ पन्त क प्रतिमा

पण्डित गोविन्द बल्लभ पन्त या जिबी पन्त (जन्म १० सितम्बर १८८७ - ७ मार्च १९६१) प्रसिद्ध स्वतन्त्रता सेनानी आ वरिष्ठ भारतीय राजनेता छल। ओ उत्तर प्रदेश राज्य के प्रथम मुख्य मन्त्री आ भारत के चौथा गृहमंत्री छल।[२] सन १९५५ मे उनका भारतरत्न से सम्मानित कएल गेल। गृहमंत्री के रूप मे उनकर मुख्य योगदान भारत क भाषा के अनुसार राज्य मे विभक्त करनाइ तथा हिन्दीभारत क राजभाषा के रूप मे प्रतिष्ठित करनाइ छल।[३]

प्रारम्भिक जीवन[सम्पादन करी]

हिनकर जन्म १० सितम्बर सन १८८७ के अल्मोड़ा जिला केरि प्यासी देवी पर्वतीय-क्षेत्र स्थित गाम खूंट मे महाराष्ट्रीय मूलक एकटा करहड़े ब्राह्मण कुटुम्ब, जे आधुनिक उत्तरी कर्नाटक सं कुमांऊं क्षेत्र मे आप्रवासित भेल छल ।1 हिनक माइ केरि नाम गोविन्दीबाई ओ बाबू वा ज'नकक नाम मनोरथ पन्त छल । हिनक बाबू एकटा सरकारी सेवा छलाह दिनक काज सदति आवाजाही करब छल तें हिनक पालन-पोषण हिनकर नानी बद्री दत्त जोशी, एकटा स्थानीय प्रख्यात ओ संभ्रान्त सरकारी सेवक केलनि । जोशीक हुनक व्यक्तित्वक विकास ओ राजनीतिक दृष्टिकोण बोधन मे महत्वपूर्ण योगदान छल ।2 पंत इलाहाबाद विश्वविद्यालय मे पढ़लनि आ' बाद में काशीपुर मे अधिवक्ताक रुप मे काज केलनि । अहिठाम ओ अंग्रेजीराजक खिलाप सक्रिय रूप सं काज करब 1914 मे प्रारंभ केलनि; एखन ओ स्थानीय परिषद वा ग्रामीण परिषद केरि पारिश्रमिकहीन मानव भारवाही रीतिक उन्मूलन -- यात्रा करयवला ब्रिटिशकर्मी सभक समान बिनु मजूरीक उघबा लेल स्थानीय लोकक समर्थन अपेक्षा करयवला विधि अनुपालनक अनेकानेक कोशिश मे मदति केलनि । ओ राजनीति में प्रविष्ट भेलाह आ' आगरा ओ औध संयुक्त प्रान्तक विधानसभाक प्रतिनिधि निर्वाचित भेलाह[[]] ।

प्रारम्भिक जीवन[सम्पादन करी]

गोविन्द बल्लभ पंथक जन्म 10 सितंबर 1887 के अल्मोड़ा ल'ग स्यासी देवी पहाड़ीक ढ़लान पर स्थित खून्ट गाम मे भेल छल ।

स्वतन्त्रता संघर्ष मे[सम्पादन करी]

मुख्यमन्त्री कार्यकाल[सम्पादन करी]

गृह मंत्री कार्यकाल[सम्पादन करी]

आलोचनासभ[सम्पादन करी]

मृत्यु[सम्पादन करी]

स्मारक आ संस्थान[सम्पादन करी]

परिवार[सम्पादन करी]

सन्दर्भ सामग्रीसभ[सम्पादन करी]

  1. "जीवन परिचय"। UP Govt.। 11 मई 2010। अन्तिम पहुँच 17 अक्टूबर 2014 {{cite web}}: Check date values in: |accessdate= (help)
  2. Govind Ballabh Pant गोविन्द वल्लभ पन्त
  3. "Govind Ballabh Pant Engineering College, Pauri Garhwal, Uttarakhand". Gbpec.net. Retrieved 1 January 2013.

बाह्य जडीसभ[सम्पादन करी]

एहो सभ देखी[सम्पादन करी]