प्रयागराज
इलाहाबाद | |
---|---|
प्रयागराज | |
![]() घडीक दिशामे शीर्ष बामासँ: अल सेन्ट्स गिर्जाघर, खुसरु बाग, इलाहाबाद उच्च अदालत, सङ्गम नजदीकक नयाँ यमुना बाँध, सिभिल लाइन्स, इलाहाबाद विश्वविद्यालय, अल्फ्रेड बगैचामे रहल इलाहाबाद सार्वजनिक पुस्तकालय आ आनन्द भवन | |
उपनामसभ: | |
उत्तर प्रदेशमे इलाहाबादक स्थान उत्तर प्रदेशमे इलाहाबादक स्थान | |
निर्देशाङ्क: २५°२७′उ॰ ८१°५१′पू॰ / २५.४५०°N ८१.८५०°Eनिर्देशाङ्क: २५°२७′उ॰ ८१°५१′पू॰ / २५.४५०°N ८१.८५०°E | |
देश | ![]() |
राज्य | उत्तर प्रदेश |
क्षेत्र | इलाहाबाद |
जिला | इलाहाबाद |
सरकार | |
• प्रकार | नगर परिषद |
• अङ्ग | इलाहाबाद नगरपालिका परिषद |
• मेयर | अभिलासा गुप्ता (भाजपा) |
• मण्डलीय आयुक्त | आशिष कुमार गोयल |
• जिल्लाधिकारी | भानुचन्द्र गोस्वामी |
• प्रहरी महानिरीक्षक (इलाहाबाद क्षेत्र) | मोहित अग्रवाल |
• प्रहरी अधीक्षक | नितिन तिवारी |
क्षेत्रफल | |
• नगर | ८२ किमी२ (३२ वर्गमाइल) |
उन्नतांश | ९८ मिटर (३२२ फिट) |
जनसङ्ख्या (२०११)[५] | |
• नगर | ११,१२,५४४ |
• क्रम | ३६म |
• घनत्व | १४०००/वर्ग किमी (३५०००/वर्ग माइल) |
• महानगर | १२,१६,७१९ |
• महानगर क्रम | ४०म |
वासिन्दासभ | इलाहाबादी |
भाषा | |
• आधिकारी | हिन्दी[७] |
• अन्य आधिकारिक | उर्दू[७] |
• क्षेत्रीय | अवधि[८] |
समय क्षेत्र | युटिसी+५:३० (भारतीय मानक समय) |
डाक क्रमाङ्क सङ्ख्या | २११००१-१८ |
टेलिफोन कोड | +९१-५३२ |
सवारी दर्ता | UP-70 |
लैङ्गिक अनुपात | ८५२ ♀/१०००♂ |
वेबसाइट | Official district website |
इलाहाबाद (आधिकारिक रूपमे प्रयागराज)[९] उत्तर भारतक उत्तर प्रदेशक पूर्वी भागमे स्थित एक नगर तथा इलाहाबाद जिलाक प्रशासनिक मुख्यालय छी। एकर प्राचीन नाम प्रयाग छी। एकरा 'तीर्थराज' (तीर्थस्थलसभक राजा) सेहो कहल जाएत अछि। हिन्दू मान्यता अनुसार, एतय ब्रह्माद्वारा सृष्टि कार्य पूर्ण भेलाक बाद पहिल यज्ञ कएल गेल छल। हिन्दुसभक सभसँ पैग सम्मेलन महाकुम्भक चार स्थलसभमेसँ एक छी, बाँकी तीन हरिद्वार, उज्जैन तथा नासिक छी। हिन्दू धर्मग्रन्थसभमे वर्णित प्रयाग स्थल पवित्रतम नदी गङ्गा आ यमुनाक सङ्गममे स्थित अछि। एतय सरस्वती नदी गुप्त रूपसँ सङ्गममे आबि मिल जाएत अछि, अतः ई स्थानकेँ त्रिवेणी सङ्गम कहल जाएत अछि जतय प्रत्येक बारह वर्षमे कुम्भ मेला लगैत अछि।[१०]
इलाहाबादमे राज्य सरकारक महत्वपूर्ण कार्यालयसभ अछि, जेना इलाहाबाद उच्च न्यायालय, प्रधान महालेखाधिकारी (एजी अफिस), उत्तर प्रदेश राज्य लोक सेवा आयोग, राज्य प्रहरी मुख्यालय, उत्तर मध्य रेलवे मुख्यालय, केन्द्रीय माध्यमिक शिक्षा बोर्डक क्षेत्रीय कार्यालय आ उत्तर प्रदेश माध्यमिक शिक्षा परिषदक कार्यालय अछि।
-
विक्टोरिया मेमोरियल
नामकरण
[सम्पादन करी]शहरक वर्तमान नाम अकबरद्वारा सन् १५८३ मे इलाहाबाद राखल गेल छल। इलाहाबादक अर्थ अरबी शब्द 'इलाह' (अकबरद्वारा चलाएल नव धर्म दीन-ए-इलाहीक सन्दर्भसँ, अल्लाहक लेल) आ फारसीसँ 'आबाद' (अर्थात बैसाएल)– यानि 'ईश्वरद्वारा बैसाएल', या 'ईश्वरक शहर' होएत अछि।
सन्दर्भ सामग्रीसभ
[सम्पादन करी]- ↑ Mani, Rajiv (२१ मई २०१४), "Sangam city, Allahabad", The Times of India, मूलसँ २५ मई २०१४ मे सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १६ अगस्त २०१४।
- ↑ "City of Prime Ministers", Government of Uttar Pradesh, मूलसँ १३ अगस्त २०१४ मे सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १६ अगस्त २०१४।
- ↑ "Nicknames of Indian Cities – Complete List", २६ अक्टुबर २०१७, मूलसँ १५ मार्च २०१८ मे सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १४ मार्च २०१८।
- ↑ "Allahabad", allahabadmc.gov.in (अङ्ग्रेजीमे), Government of Uttar Pradesh, मूलसँ ४ अप्रैल २०१८ मे सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २६ मार्च २०१८।
- ↑ "Census 2011", Census India, The Registrar General & Census Commissioner, मूलसँ २३ जुलाई २०१३ मे सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २५ जून २०१४।
- ↑ "Urban Agglomerations/Cities having population 1 lakh and above" (PDF), Census India, The Registrar General & Census Commissioner, मूलसँ १७ अक्टुबर २०१३ मे सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २५ जून २०१४।
- ↑ ७.० ७.१ "52nd REPORT OF THE COMMISSIONER FOR LINGUISTIC MINORITIES IN INDIA", nclm.nic.in, Ministry of Minority Affairs, मूलसँ २५ मई २०१७ मे सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २० दिसम्बर २०१८।
- ↑ "Awadhi", Ethnologue, अन्तिम पहुँच ७ मई २०१९।
- ↑ "इलाहाबाद प्रयागराज हुन्छ: कसरी योगी आदित्यनाथले स्थानहरुको नाम तय गर्दछ", अक्टोबर १७, २०१८, अन्तिम पहुँच जनवरी १९, २०१९।
- ↑ "Archive copy", मूलसँ २०१८-०५-२० मे सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २०२०-०७-३१।
|dead-url=
प्यारामिटर ग्रहण नहि कएल (सहायता)
बाह्य जडीसभ
[सम्पादन करी]![]() |
विकिमिडिया कमन्समे इलाहाबादसँ सम्बन्धित मिडिया अछि।आकृति:Preview warning |
Allahabadक सम्बन्धमे विकिपिडियाक भातृ योजनासभमे ताकी:
![]() |
परिभाषा विकिस्नरीसँ |
![]() |
पाठ्यपुस्तक विकिपुस्तकसँ |
![]() |
उद्घरण विकिउद्रघरणसँ |
![]() |
स्रोत पदसभ विकिस्रोतसँ |
![]() |
चित्र आ मिडीया कमन्ससँ |
![]() |
समाचार विकिसमाचारसँ |
![]() |
सिखैवाला स्रोतसभ विकिभर्सिटीसँ |
- Official website
- Allahabad, the Land of Prime Ministers
- प्रयागराज डियमओजेडमे
- North Western Provinces
- Allahabad at Wikimapia – Places, geography, terrain and routes in and around Allahabad, with satellite images
![]() | ई उत्तर प्रदेशक अवस्थिति आर भूगोल लेख एखन अपूर्ण अछि। अहाँ एकरा पैग बना विकिपिडियाक सहायता कऽ सकैत छी। |